Zbulim befasues, planeti me gurë të çmuar

Prishtinë | 21 Dhj 2018 | 19:28 | Nga Ekonomia Online

Hulumtuesit kanë zbuluar një planet unik që ata thonë se mund të jetë një klasë e re e eksoplanetit.

Zyrtarisht i njohur si HD219134 b. është 21 vjet dritë larg prej nesh në konstelacionin Cassiopeia.

Astronomët thonë se ndryshe nga Toka, planeti i ri ka shumë të ngjarë që nuk ka një bërthamë të hekurit, por është i pasur me kalcium dhe alumin, gjë që e bën atë tepër të pasur me gurë të çmuar.

Me një masë pothuajse pesë herë më të madhe se ajo e Tokës, është një e ashtuquajtur “super-Tokë” dhe planeti orbiton yllin e tij për një vit që është vetëm tre ditë i gjatë.

Planetët kanë densitet më të ulët 10 deri në 20 për qind se sa Toka.

“Ndoshta shndritja e tij e kuqe në blu si rubinët dhe safirët, sepse këta gurë të çmuar janë oksidet e aluminit, të cilat janë të zakonshme në ekzoplanet,” tha Caroline Dorn, astrofizikane në Institutin për Shkencën Kompjuterike të Universitetit të Cyrihut, e cila drejtoi studimin e ri.

HD219134 b është një nga tre kandidatët me gjasë që i përket një klase të re ekzotike të ekzoplanetëve, pasi Caroline Dorn dhe kolegët e saj në Universitetet e Cyrihut dhe Kembrixhit tani raportojnë në revistën britanike MNRAS.

Gjatë formimit të tyre, yjet si Dielli u rrethuan nga një disk i gazit dhe pluhurit në të cilin lindën planetët.

Planetët shkëmborë si Toka u formuan nga mbetjet e trupave të ngurta kur disku i gazit protoplanetar u shpërnda.

Një gur i çmuar safiri prej 120 karatësh kap vlerën 1.25 milionë dollarë.

Këto blloqe ndërtimi u kondensuan nga gazi i nebulës ndërsa disku po ftohej.

“Normalisht, këto blloqe ndërtimi janë formuar në rajone ku elementë shkëmborë si hekuri, magnezi dhe silic janë kondensuar’, tha Dorn.

Planetët e formuara kanë një përbërje të ngjashëm me Tokën me një bazë hekuri. Megjithatë, ka edhe rajone të afërta me yllin ku është shumë më e nxehtë.

Studiuesit besojnë se ata prodhojnë një lloj të ri, krejtësisht të ndryshëm të planetit ku kalciumi dhe alumini janë përbërësit kryesorë së bashku me magnezin dhe silikonin, dhe vështirë se ka hekur.

“Kjo është arsyeja pse planetët e tillë nuk mund, për shembull, të kenë një fushë magnetike si Toka”, pohon Dorn, duke shtuar se ata janë një klasë e re ekzotike e super-Tokave.

Të ngjashme