Në vendet e zhvilluara, AI (Artificial Inteligence) është një temë e nxehtë sa i përket planifikimit të ekonomisë nacionale.
Në 20 vitet e ardhme, parashikohet që rreth 40% të punëve aktuale që i kryejnë njerëzit, do kalojnë nën Inteligjencën Artificiale – robotët e mençur.
Si zakonisht, nga gjërat e reja, njerëzit bien në panik, frikohen nga e ashtuquajtura Inteligjencë Artificiale dhe arsyetimi i parë që vie nga pesimistët është që Robotët do zënë vendet e punës dhe njerëzit nuk do kenë punë, e rrjedhimisht nuk do kenë para, e kështu njerëzit do të varfërohen e robotët do të pasurohen!
Bill Gates ka dhënë propozimin e tij që robotët të taksohen. Tatimi mbi robotët të shfrytëzohet pastaj si ri-shpërndarje ekonomike.
Disa ekonomistë tjerë kanë propozuar që të kemi të garantuar -pagën qytetare-. Kjo nënkupton që çdo qytetar do ketë një pagë minimale të garantuar nga Shteti pavarësisht se e ka një vend pune apo jo.
Zvicra në fakt me referendum e ka refuzuar një gjë të tillë. Mirëpo, nuk besoj që do e refuzonte pas 20 viteve, kur robotët do kryejnë 40% të punëve.
Sidoqoftë, kjo ide ka pasur edhe kundërshtues nga studiues të ekonomisë, për faktin se gjoja kur të gjithë qytetarët marrin pagë pa punuar, atëherë ata tentojnë t’i shpenzojnë paratë shpejt dhe si pasojë do të shkaktohet inflacion, meqë i humb vlera parasë.
Kjo nuk qëndron në praktikë. Sepse, inflacioni është në lidhje të drejtpërdrejtë me kërkesën dhe ofertën në treg. Nëse duke shfrytëzuar robotët ne arrijmë të ofrojmë të mira materiale të shumta në treg me një kosto shumë të ultë, atëherë edhe sikur të gjithë njerëzit e botës të ishin milionerë, çmimet do të mbeteshin stabile. Me një fjalë, paga minimale për çdo qytetar është një opsion real në një vend ku robotizmi bëhet pjesë e ekonomisë dhe njerëzit do të mund të bëjnë punë tjera më komplekse dhe të kenë më shumë kohë të lirë për familjen.
Disa studjues të tjerë, shkojnë edhe më larg në mendim. Ata thonë që me zhvillimin e Inteligjencës Artificiale, robotët një ditë do të marrin pushtetin dhe do të skllavërojnë njerëzit. Në këtë moment, vie edhe fundi i njerëzimit në Tokë!!!
Pika e parë, nuk është aspak e vërtetë që INTELIGJENCA merret me skllavëri apo me pushtim. Skllavëria dhe pushtimi i njerëzve të tjerë si dhe okupimi i tokave dhe popujve është një dukuri e njerëzve jo inteligjentë, kryesisht të gjinisë mashkullore. Nuk ka asnjë provë që njerëzit me inteligjencë të avancuar të kenë dhënë ndonjëherë këshilla për skllavërim të njerëzve të tjerë. Të gjithë filozofët e mëdhenj kanë dhënë mendime pozitive për njerëzimin dhe racën njerëzore pa dallime klanesh apo fisesh.
Në anën tjetër është gjinia femërore si specie inteligjente e këtij Planeti që ka dëshmuar se nuk e përdor inteligjencën për të skllavëruar të tjerët, por përkundrazi për të ruajtur dhe ngritur familjen mbi bazën e dashurisë dhe mirësisë.
Me një fjalë, Inteligjenca Artificiale nuk do ua zë vendet e punës njerëzve, por përkundrazi do ua mundëson njerëzve të avancohen në punë të tjera më interesante dhe do u ndihmon njerëzve të bëhen më të mençur e më të arsyeshëm për kohën në të cilën jetojnë.
E vetmja gjë që u duhet njerëzve sot, është edukimi dhe reformimi i sistemit arsimor që të rinjtë të përgatitën për mileniumin e ri.
(Driton Smakaj është magjistër i ekonomisë.)