Ekspertët, bazuar në video dhe pasoja, theksojnë se piroteknika dhe nitrati i amonit çuan në një shpërthim të madh që shkatërroi portin dhe dëmtoi rëndë kryeqytetin libanez, Bejrut.

Shkalla e dëmit, nga epiqendra e shpërthimit, e cila la një krater dhjetëra metra të gjerë në portin e Bejrutit, i cili hyri në det, tek dritaret e hedhura me milje larg, është i ngjashëm me shpërthimet e nitratit të amonit – një përbërës kimik i përdorur si pleh, por edhe si një komponent eksploziv.

Sidoqoftë, ky kompleks zakonisht nuk aktivizohet vetvetiu, dhe në këtë rast shkak ka qenë ndoshta një zjarr në një depo fqinje në port, me piroteknikë.

Videot e momenteve fillestare të katastrofës tregojnë shkëndija dhe dritë në tymin që ngrihej nga flakët pak para shpërthimit të dytë, më të madh.

Sa 2.2 kilotonë TNT

Kjo tregon aktivizimin e piroteknikës, tha Boaz Hayoun, pronar i grupit izraelit Tamar, i cili punon me qeverinë izraelite për sigurinë dhe certifikimin e eksplozivëve.

Ai i përshkroi AP-së se para shpërthimit të madh, në qendër të zjarrit ishin parë shkëndija dhe se pati zhurmë të ngjashme me atë kur piqen kokoshkat, gjë që tregon se piroteknika mori zjarr së pari – fishekzjarret në një depo aty pranë.

Jeffrey Lewis, një ekspert nga Kalifornia, bëri një vlerësim të ngjashëm, duke thënë se shpërthimi dukej si një aksident dhe se zjarri fillimisht shpërtheu para shpërthimit, pa qenë sulm, dhe se ishte e zakonshme që një zjarr të shkaktonte një eksploziv.

Reja e bardhë që shoqëroi shpërthimin shkatërrues, ndodh në shpërthime të mëdha në kushte të lagështa të shoqëruara nga valë të forta bardhezi të ajrit të ngjeshur.

Pastaj retë e regjistruara portokalli gjithashtu shfaqen për shkak të lëshimit të dioksidit të karbonit pas shpërthimit të nitratit.

Ekspertët vlerësojnë forcën e shpërthimit duke matur kraterin që mbeti, i cili shfaqet i madh në pamjet ajrore.

Duke gjykuar nga madhësia e kraterit dhe shkalla e dëmtimit në të gjithë Bejrutin, forca e shpërthimit është ekuivalente me shpërthimin e të paktën 2.2 kilotonë eksplozivëve TNT, sipas kompanisë private analitike amerikane për të dhënat e inteligjencës Stratfor.

“Piroteknikë me cilësi të ulët”

Ajo që shkaktoi zjarrin, megjithatë, mbetet e paqartë.

Në Bejrut, moti ishte me diell para shpërthimit, dhe temperatura ishte normale për zonën.

“Ndërsa eksplozivët ushtarakë janë kryesisht të sigurt për transport”, piroteknika e lirë “e zakonshme, e bërë në Kinë, shpesh është me cilësi shumë të ulët dhe mund të ndizet shumë lehtë, veçanërisht në mot të nxehtë”, tha një ekspert izraelit i eksplozivëve.

“Rezultati përfundimtar”, shtoi ai, “është se një shpërthim kaq i madh do të duhej të ishte rezultat i shpërthimit të” qindra tonë material të fortë energjik“.

“Nuk ka dyshim se ajo përfundimisht filloi me piroteknikën e fishekzjarrëve”, tha ai.