Ka disa mite rreth fëmijëve të vetëm, disa të vërtetë dhe të tjerë të pabazuar. Gjithnjë e më shumë janë çiftet që vendosin të kenë vetëm një fëmijë, për arsye ekonomike, me dëshirë apo për mungesë kohe.

Sigurisht, të jesh fëmijë i vetëm nuk është njësoj si të rritesh me vëllezër e motra. Lloji i familjes në të cilën jeton ka një ndikim të konsiderueshëm në zhvillimin e personalitetit. Kjo, në vetvete, nuk është as e mirë as e keqe.

Të kesh vëllezër e motra nuk na bën domosdoshmërish njerëz më të shoqërueshëm ose empatikë; mospasja e tyre nuk na kthen në tiranë të vegjël të pandërprerë.

Në çdo situatë, ajo që ka rëndësi është modeli arsimor i adoptuar dhe shembulli që marrin fëmijët . Megjithatë, dihet se vetëm fëmijët priren të zhvillojnë disa tipare të karakterit. Cilat janë ndryshimet me ata që rriten me vëllezër apo motra? Le t’i shohim më pas.

Është e natyrshme të pyesim nëse prindërit e një fëmije të vetëm sillen ndryshe nga ata që kanë më shumë fëmijë. Përgjigja është po. Në realitet, nuk është numri i fëmijëve që keni rëndësi, por ndërgjegjësimi dhe dëshira juaj për t’i pasur.

Një çift me vetëm një fëmijë, i cili është i pasigurt, por i etur për t’u bërë prindër, do të priret të jetë pak i shqetësuar në çështjet edukative. Ata ndoshta do të konsultojnë shumë libra dhe manuale për t’u orientuar. Është gjithashtu e mundur që ata të ndihen lehtësisht në faj kur gjërat nuk shkojnë mirë. Fëmija do të marrë pjesën më të madhe të këtij tensioni dhe mund të zhvillojë një personalitet disi të ngurtë. Disa çifte vendosin të kenë fëmijë, por thellësisht nuk e duan atë . Në këtë rast është një qëndrim i zakonshëm që të përpiqesh t’ua delegosh edukimin e fëmijës të tjerëve, ndoshta gjyshërve ose një shkolle private. Fëmija i vetëm do të përjetojë vetminë më të mprehtë dhe është e mundur që në jetën e rritur të jetë e vështirë për të të krijojë lidhje emocionale.

Ata që nuk duan të bëhen prindër, por përfundojnë me një fëmijë të vetëm, mund ta metabolizojnë këtë situatë dhe të udhëheqin një edukim relativisht të natyrshëm. Por mund të ndodhë edhe që  fëmija të bëhet marrës i konfliktit ndërmjet ndërgjegjes dhe dëshirës. Në këtë rast, fëmija zakonisht paraqet vështirësi të mëdha kur të gjejë vendin e tij në botë.

Toni Falbo, profesor dhe studiues në Universitetin e Teksasit në Austin, ka studiuar në thellësi fenomenin e fëmijëve të vetëm. Ai thekson se një nga rezultatet e kësaj situate është se fëmija e kalon pjesën më të madhe të kohës me të rriturit . Prandaj ai mëson të ndihet i qetë me “të rriturit” dhe sillet në një mënyrë të rritur në një moshë më të hershme. Si rezultat, vetëm fëmijët priren t’i shohin të rriturit, përfshirë prindërit, si të barabartët e tyre. Ata e perceptojnë ndryshe distancën mes dy brezave dhe kjo mund t’i shtyjë të jenë të rreptë me veten e tyre. Ata duan të jenë të pjekur si të rriturit, të fitojnë autonomi dhe të ecin përpara. Nga ana tjetër, Falbo është i bindur se ata që nuk kanë vëllezër apo motra priren të tregojnë  vetëbesim dhe vetëbesim më të madh. Kupton më lehtë pritshmëritë e mësuesve dhe autoriteteve dhe shpesh bëhet lider midis bashkëmoshatarëve.

Fëmijët e vetëm kanë tendencë të kenë më shumë vështirësi në përshtatjen me punën në grup. Ata janë mësuar t’i organizojnë gjërat në mënyrën e tyre, duke marrë vendime individualisht. Megjithatë, kjo kritike është zakonisht fillestare . Zakonisht fëmija përshtatet gradualisht dhe mëson të integrohet në grup. Të dhënat tregojnë gjithashtu një tendencë për të pasur më pak miq se ata që janë rritur me  vëllezër e motra. Fëmijët e vetëm nuk ndihen rehat në grup dhe preferojnë miqësi të pakta, por të thella. Mund të themi se ata zhvillojnë një lidhje me miqtë e tyre të ngjashme me atë që bashkëmoshatarët e tyre krijojnë me vëllezërit dhe motrat e tyre.

Fëmijët e vetëm kanë karakteristika paksa të ndryshme nga fëmijët e rritur me vëllezër dhe motra. Megjithatë,  dallimet bëhen të dukshme vetëm kur prindërit, për një arsye ose një tjetër, kishin vështirësi në rritjen e tyre. Në të gjitha rastet e tjera, këto veçori nuk bëhen vendimtare.