Një grusht gështenjash të pjekura nuk është vetëm shije e vjeshtës, por një mburojë e vërtetë për zemrën, tretjen dhe imunitetin
Gështenja nuk është vetëm e shijshme në formën e puresë apo e pjekur, por është një frut i pasur me lëndë ushqyese që lidhen me shumë përfitime shëndetësore, përfshirë përmirësimin e funksionit të zemrës, tretjes dhe kontrollin e sheqerit në gjak.
Ajo i përket gjinisë Castanea dhe ka një shije të lehtë, pak të ëmbël, që e bën të përshtatshme për shumë receta: nga sallatat e deri te supat e ngrohta të dimrit.
Sipas Qendrës për Agroforestri të Universitetit të Missourit, gështenjat dallohen për përmbajtjen e lartë të karbohidrateve komplekse dhe fibrave, por me sasi shumë të ulët yndyre, ndryshe nga shumica e frutave të forta.
Ekzistojnë disa lloje të njohura të gështenjës: amerikane, kineze, japoneze, koreane dhe evropiane. Ndërkohë, “gështenja ujore” (Eleocharis dulcis), e përdorur në kuzhinën aziatike, nuk ka lidhje botanike me to, transmeton Telegrafi.
1. E pasur me lëndë ushqyese
Siç raporton Healthline, një porcion me 10 kokrra gështenjash të pjekura (rreth 84 gramë) përmban:
Një analizë e publikuar në Journal of Food Biochemistry (2022) konstaton se gështenjat përmbajnë nivele të larta të vitaminave B-komplekse, magnezit, fosforit dhe antioksidantëve natyralë, duke i bërë të vlefshme si ushqim energjik dhe mbrojtës qelizor.
Në krahasim me arrat apo bajamet, gështenjat kanë më pak kalori dhe yndyra, por më shumë karbohidrate komplekse që ndihmojnë në lirimin e qëndrueshëm të energjisë gjatë ditës.
2. Burim i fuqishëm antioksidantësh
Sipas National Library of Medicine (PMC), gështenjat përmbajnë një spektër të gjerë antioksidantësh: vitaminë C, acid galik, acid elagjik, tanine, luteinë dhe zeaksantinë, komponime që ndihmojnë në neutralizimin e radikaleve të lira dhe në uljen e stresit oksidativ në organizëm.
Një studim laboratorik i publikuar në Journal of Medicinal Food (2018) tregon se ekstraktet e gështenjës mund të ndihmojnë në frenimin e rritjes së qelizave tumorale, veçanërisht në kancerin e zorrës së trashë dhe atë gastrik. Po ashtu, kërkime të tjera (PMC6273950) vërtetojnë se polifenolët e gështenjës mund të kenë efekt antiinflamator dhe antikancerogjen, duke ngadalësuar përhapjen e qelizave të dëmshme.
Në këtë drejtim, Healthline thekson se konsumimi i moderuar i gështenjës mund të kontribuojë në mbrojtjen qelizore dhe në ruajtjen e imunitetit.
3. Mbron dhe forcon zemrën
Sipas PubMed Central, gështenjat janë një burim i mirë kaliumi, që ndihmon në uljen e presionit të gjakut dhe në rregullimin e ritmit kardiak.
Studime të tjera të publikuara në Nutrition Research Reviews tregojnë se acidet galike dhe elagjike të gështenjës reduktojnë stresin oksidativ që dëmton enët e gjakut, një faktor i njohur për rritjen e rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare.
Portali Draxe.com raporton se dieta e pasur me kalium dhe fibra, si ajo që përfshin gështenjat, ndihmon në uljen e kolesterolit të keq (LDL) dhe rritjen e kolesterolit të mirë (HDL).
4. Përmirëson tretjen dhe florën bakteriale të zorrëve
Sipas një artikulli të publikuar në Journal of Functional Foods, gështenja është një burim i shkëlqyer fibrash prebiotike, që shërbejnë si ushqim për bakteriet e dobishme të zorrëve. Këto fibra përmirësojnë lëvizshmërinë e zorrëve, nxisin prodhimin e acideve yndyrore me zinxhir të shkurtër dhe ndihmojnë në uljen e inflamacionit të traktit tretës.
Qendra Center for Agroforestry (University of Missouri) konstaton se përmbajtja e fibrës në gështenjë ndihmon në parandalimin e kapsllëkut, përmirëson absorbimin e lëndëve ushqyese dhe ndikon pozitivisht në kontrollin e peshës trupore, duke krijuar ndjenjë ngopjeje pa shtuar kalori të tepërta.
5. Ndihmon në stabilizimin e sheqerit në gjak
Sipas Healthline dhe Harvard T.H. Chan School of Public Health, gështenjat përmbajnë fibra që ngadalësojnë absorbimin e glukozës dhe ndihmojnë në stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak, veçanërisht te personat me predispozitë për diabet tip 2.
Një studim i publikuar në Food & Function Journal (2020) konstaton se acidet galike dhe elagjike të pranishme në gështenja rrisin ndjeshmërinë ndaj insulinës dhe mund të ndihmojnë në parandalimin e rezistencës insulinike.
Megjithatë, ekspertët theksojnë se, ndonëse të pasura me përbërës të dobishëm, gështenjat kanë përmbajtje të lartë karbohidratesh, ndaj duhet konsumuar me masë, sidomos nga personat me diabet.
Përfundim
Kërkimet e deritanishme tregojnë se gështenja është një frut i fuqishëm ushqyes me potencial mbrojtës ndaj sëmundjeve të zemrës, diabetit dhe inflamacionit qelizor. Siç theksohet në National Library of Medicine, shumica e provave janë ende në fazë laboratorike, por rezultatet janë premtuese.
Pra, një grusht gështenjash të pjekura nuk është vetëm një shije e ëmbël e vjeshtës, por edhe një investim i mençur për shëndetin afatgjatë.
Video
Video
Video
Video
Video
