Dritëro Agolli ishte një nga shkrimtarët dhe poetët më të shquar të Shqipërisë. Ai është autor i një numri të madh veprash, përfshirë poezi, tregime, novela dhe romane, të cilat shpesh trajtojnë jetën e përditshme të njerëzve të zakonshëm, veçanërisht të fshatarëve dhe punëtorëve.

Nëpërmjet veprave të tij, Agolli ka pasqyruar historinë, kulturën dhe shpirtin e kombit shqiptar, duke lënë një trashëgimi të pasur letrare. Për nga gjinitë, krijimtaria e Dritëro Agollit është e larmishme. Në vjershat dhe poemat e Dritëro Agollit gjejnë shprehje mendimet dhe ndjenjat e njeriut të ri, patriotizmi dhe besnikëria ndaj idealeve revolucionare, cilësitë e tij morale në jetë dhe në punë (“Devoll, Devoll”, “Poemë malore”, “Hapat e mia në asfalt” etj.).

Vepra e tij poetike më e shquar është “Nënë Shqipëri” (1975), ku krijohet figura e Atdheut me traditat heroike, me vështirësitë e shumta që ndeshi në rrugën e vet dhe me vendosmërinë për të përballuar çdo pengesë e armik. Në poemën “Baballarët” theksohet rëndësia e veçantë e vijimësisë së traditave revolucionare në jetën e shoqërisë. Në një sërë vjershash dhe poemash, Dritëro Agolli pasqyron frymën heroike të periudhës së Luftës NacionalÇlirimtare (“Poema e udhës”, “Poemë për babanë dhe për vete” etj…). Në prozë, bëri emër sidomos romani “Komisari Memo” (1969), në të cilin pasqyrohet roli i madh edukues dhe drejtues në vitet e Luftës Nacional – Çlirimtare.

Nga ngjarjet e kësaj periudhe e merr subjektin edhe romani “Njeriu me top” (1975), që flet për ndikimin e luftës çlirimtare në mentalitetin e njerëzve. Dritëro Agolli ka botuar edhe mjaft tregime e novela nga jeta e sotme. Ndër krijimet satirike romani “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo” (1973) vë në lojë konformizmin, servilizmin dhe vanitetin si shfaqje të huaja për njeriun e ri. Në vitin 2011 Dritëro Agolli, është nderuar me titullin doktor Honoris Causa nga Universiteti Europian i Tiranës.

Në një ceremoni të veçantë, iu dha ky titull shkrimtarit të shquar “Për kontributin e madh dhe të rëndësishëm në krijimtarinë e tij letrare për më shumë se 60 vjet, si poet, prozator, dramaturg përkthyes e eseist”. Shkrimtari i njohur në 85-vjetorin e tij të lindjes, solli për lexuesit vëllimin me poezi të shkruara ndër vite e të pabotuara, me titullin domethënës “Më prit edhe pak”.

Që në hyrje të librit, Dritëroi shprehet se këtë libër ia dedikon Sadijes, bashkëshortes së tij, e cila i ka qëndruar në krah për 53 vjet në krijimtarinë e tij. Më prit edhe pak i thotë shkrimtari i madh vdekjes, e cila e mori vetëm 1 vit më pas…

PËRMBLEDHJA

“Prit edhe pak” është një përmbledhje poetike e krijuar nga poeti i shquar shqiptar, Dritëro Agolli. Botuar në vitin 2016, një vit para se Dritëroi të largohej nga jeta përfshin poezi që autori i ka shkruar në dekadën e fundit të jetës së tij. Redaktuar nga bashkëshortja e tij, Sadije Agolli, përmbledhja është një pasqyrë e ndjeshme dhe e sinqertë e përvojës njerëzore dhe artistike të Agollit, duke reflektuar mbi jetën, dashurinë dhe kalimin e kohës. Libri përmbledh poezi që janë shkruar gjatë viteve të fundit të jetës së autorit dhe reflekton mbi kalimin e kohës, dashurinë dhe përvojat e jetës. Agolli, shkruan me një ton filozofik dhe introspektiv, shpesh me një prekje të hidhur e të ëmbël, duke përshkruar jetën e tij si një lloj ripërtypjeje poetike.

Poezia e tij është e lidhur ngushtë me kujtimet dhe me pasionet e tij të jetës, ndërsa ai i kthehet shpesh peizazheve të fëmijërisë dhe kujtimeve familjare, si për të rigjetur një sens të përjetësisë në to. Në një koment të veçantë për librin, Dritëro Agolli rrëfen se nuk e kishte menduar se do të botonte një tjetër libër në këtë fazë të jetës së tij. Poezia, për të, ishte kthyer në një mënyrë jetese, një ushqim shpirtëror për të mbajtur shpirtin gjallë. Në këtë libër, autori sheh një ripërtyje të botës së tij të brendshme dhe përjetimeve të tij në një mënyrë poetike dhe filozofike. “Prit edhe pak” është, gjithashtu, një akt dashurie dhe mirënjohjeje për bashkëshorten e tij, Sadijen, e cila e ka shoqëruar për më shumë se gjysmë shekulli.

Përmes vargjeve të tij, Agolli i shpreh një dedikim të veçantë bashkëshortes, duke theksuar se ajo ka vuajtur dhe përjetuar po aq sa ai, në çdo varg dhe poezi që ka shkruar. Agolli, një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë shqipe, ka arritur të krijojë një poezi që është njëkohësisht personale dhe universale. Ai përdor kujtimet e tij dhe figurat e njohura të fëmijërisë për të dhënë mesazhe të përjetshme mbi natyrën e jetës dhe kalimin e kohës. “Prit edhe pak” mbetet një testament i fuqisë krijuese të Dritëro Agollit dhe një pasqyrë e botës së tij të brendshme, që e bën atë një figurë të veçantë dhe të dashur për lexuesit shqiptarë. Libri i tij përmbledh jo vetëm poezinë e një poeti të madh, por edhe të një njeriu që, pavarësisht viteve të kaluara dhe dhëmbëve të shkurtuar, nuk e humbi kurrë dashurinë për poezinë dhe jetën.

POEZI NGA DRITËRO AGOLLI

PIJA

Vërtet unë i pijes kam qenë

Dhe netët sa gota më thyen!

Kam pirë dhe pakëz kam ngrënë

Dhe kockat në shishe m’u kthyen.

Dëshira e plakut horr

Ne pleqve mirë na bën një hudhër,

një lakër,

Për zgjatjen e jetës

Për zgjimin fatmadh.

******

I DASHUR UJK

Ujk i dashur,

që bredh me tët bir netëve vonë,

ta kam zili këtë mall për tët bir,

Ne njerëzit dhe birin tonë e lidhim shpejt,

shpejt me zinxhir veç për një pronë.

Ne Kanuni

dhe malet, dhe gjyshërit në varre

Na dhanë infeksionin me emrin

“hakmarrje”

Ne vitet argasëm me plumbin dhe gjakun

Dhe gjumin e prishëm për nderin dhe hakun.

Për thikë e për pushkë s’na del njeri tjetër,

Të zotët nuk jemi për penë e për letër.

Lavdia s’na duhet, ¬lavdia të jetë,

– Pak erëz të fryjë, ne ngrihemi vetë.

******

PËR DASHURINË

Dashuria fillimisht është e turbullt,

Dashuron,

po cilin aspak s’është e qartë,

Dhe agimi kur vjen,

është i mugët,

Sendet s’kanë as formë e as trajtë.

Dita zbret dhe gjerat dalin të plota:

Forma, trajta, konture e vija,

Dalëngdalë e tillë vjen bota,

Ja,

fytyrën kështu e zbulon dashuria.

******

KËTU S’DO JEM

Këtu s’do jem do jem larguar

Në tokë i tretur si të tjerët

Në kafenenë e preferuar

Nuk do më shohin kamerierët

Dhe nëpër udhët ku kam ecur

S’do ndihet kolla ime e thatë

Mbi varrin tim do të rrijë i heshtur

Një qiparis si murg i ngratë

Ti do trishtohesh atëherë

Se s’do me kesh në dhomë të gjallë

Dhe kur në xham të fryjë erë

Do qash me erën dalëngadalë

Por kur të jesh mërzitur shumë

Në raft të librave kërkomë

Aty do jem i fshehur unë

Në ndonjë fjalë a ndonjë shkronjë

Mjafton që librin pak ta heqësh

Dhe unë do të zbres do vij pranë teje

Ti si dikur me mall do qeshësh

Si një blerim pas një rrëkeje.

******

NË VENDIN TIM E NË VENDIN TËND

Në vendin tim e në vendin tënd

E shpojnë lakrën, i hedhin mënd.

Në vendin tim e në vendin tënd

Ty te kruhet, tjetrit i dhëmb.

Në vendin tim e në vendin tënd

Hënën si petull e pjekin në shkëmb.

Në vendin tim e në vendin tënd

Një i çmendur, një vend e çmend.

******

VDEKJA E NËNËS

U zvogëlua nëna dhe u tret e gjitha,

U bë si pulëbardhë e lehtë

Dhe një mëngjes pa zbardhur ende drita

Rënkoi e fluturoi mbi retë

Andej u fsheh si ylli Afërdita

Dhe ne pastaj s’e pamë, pastë ndjesë!

Veç ndodh që valë e ëndrrave të trishta

E sjell në breg të shtratit tim si shpezë.

******

GËNJESHTRAT

O popull, ç’të bëjnë!

Të japin lodra të luash,

Të mbajnë me përralla,

Të flesh në shtrat sa të duash,

Pa zhurma e andralla,

Të quajnë të vogël,

Dhe thonë se ende s’di shumë,

Të japin në duar një lodër

Dhe thonë: Pusho, mos bëj zhurmë!

Refren i përhershëm në kohët,

O popull, ç’të bëjnë!

Të thonë:

“Gërvish e fito” në letra!”

Dhe ti gërvish me thonjtë e paprerë

Nën mëngët e vjetra,

Dhe fati s’të vjen asnjëherë.

Të marrën përdore me lekë

T’i shohësh Miss-et,

Kur zhveshur kërcejnë,

Me brekë e pa brekë,

Në Skenë.

O popull, ç’të bëjnë!

Të japin lodra në duar Me Tomin dhe Xherrin,

Të bëhesh fëmijë i duruar,

Mos njohësh telashin dhe sherrin.

******

E DASHUR SADIJE

Të dua si jetën time, madje edhe më

shumë

Dëshiroj sinqerisht që unë të vdes dhe ti

të jetosh

Unë edhe i vdekur do të ndjek për të

parë buzëqeshjen tënde

Megjithëse kjo buzëqeshje, brenda

errësirës së varrit nuk duket

Por unë do të bëj të pamundurën, qoftë

edhe me anën e një fluture, që do të dalë

nga kockat e mia.

******

MJERGULLI I DASHURISË

Kur ikja larg, drejt teje vija

Kur vija afër, ikja larg

Për dreq më trembte largësia

Dhe afërsia bëhej çark.

As e kuptoja si të desha

Një mjegull pus, një çmenduri

Si një poet që shkruan vjersha

Dhe ndez një shkrepëse, i bën hi

Dhe ndoshta kjo ish dashuria

E çakërdisur kuturu…

Për dreq më trembte largësia

Dhe afërsia, gjithashtu.

******

EPITAF PËR VETEN TIME

Përjetësisht këtu fle Dritëroi me etërit,

gjyshërit dhe shokët pranë.

Të mira bëri pak gjersa jetoi,

Më tepër mund të bënte,

po s’e lanë.

******

TESTAMENTI

O toka ime që të lërova e të thura këngë,

Që të kam dashur plisin dhe barin,

Që të kam fshirë me duar, me mëngë,

Në ç’vend ma le varrin?

Më mirë ma bëj diku në një brazdë,

Apo larg mbi përrua ndofta,

Mbi mua të tundë bishtin e saj një laraskë,

Duke më sjellë lajme nga bota,

Nga bota që e pata të mbyllur sa rrojta,

E kyçur dera, me lloze porta.…

******

PËR TY

Mendoj për ty kur buzët skuq në pasqyrë,

kur fle dhe era vërshëllen në xhamet,

kur rri e shfleton një libër të vjetër,

kur flet e përhumbur pa ditur as vetë se ç’thua.

Mendimet e tua të gjitha veç unë i marr vesh

dhe as tjetër me gjuhën e shpikur nga ti dhe unë.

Sa keq që në Zot s’kam besuar,

sikur të besoja,

i lutesha që ti të mos plakeshe.

Nesër pemët do gjelbërojnë,

të dy do të shtrihemi mes gjelbërimit~

rreth nesh le të gumëzhijnë bletët

dhe qengjat le të blegërijnë.

Ç’ti bëjmë natës që vjen?

Ç’ti bëjmë mëngjesit,

kur në pasqyrë

i kuq çel trëndafili?

******

DY SHOKË ISHIM ATËHERË

Dikur dy shokë qemë,

Të dashuronim ty,

S’do mend që njërin doje

Dhe s’mund të doje dy .

Të marrë kemi qenë,

Kur jemi rrahur kot ,

Po unë atëherë isha

Vërtet një Don Kishot!

Përbri shtëpisë sate

Me baxhë në pullaz

Ai ngadalë vinte

Dhe unë e ndiqja pas.

Me të ne buzëvarur

Takoheshim në terr,

Pa thënë tungjatjeta

Dhe mbushur plot me vrer .

Nën dritëzën e llambës

Të shihnim vjedhur ty,

Për cilin ti mendoje,

S’e dinim ne të dy!

Po unë atëherë isha

Vërtet një Don Kishot,

Me ëndrra trëndafilash

E mbushja mendjen plot!

Nuk rrodhi dhe aq ujë

Nga lumi nëpër zall,

Kur ti u bëre nuse

Në fshatin nën një mal .

Ah, shoku im i vjetër

Të mori në shtëpi;

Ish futur gjer në palcë

Lanetja dashuri!

Po mua ma ka qejfi

Drejt teje pak të ngas

Dhe nën dritaren tënde

Të fshihem, të trokas,

Se ndofta paskam mbetur

Si dje një Don Kishot

Dhe nga mullinjtë e erës

Vërtet s’u ndakam dot…

******

MPIRJA E NJERIUT

O kohë, ndalu pak!

Na ler të shtrihemi,

të hapëm gojën në krevat,

të shpihemi me sy në tavan të

shohëm një vrimë,

një mizë a zhuzhak. O kohë

Ndalu pak!

******

NË QYTETIN TIM

I themi njëri–tjetrit

“mirëupafshim”,

po s’dihet nëse shihemi vërtet;

na dalin dy-tre horra dhe na

vrasin dhe lamtumirë,

ti qytet.

Të vrasin për hiçgjë,

për treqind lekë,

me to mjafton të pihet një konjak me kurvat

në një klub a diskotekë,

ndaj “mirupafshim”

s’vlen aspak.