Organizata “Ngritja e Zërit” ka hartuar deri më tani 1 mijë e 20 padi, të cilat janë dorëzuar nëpër gjykata në 11 komuna të Kosovës, për kompensimin e dëmeve të luftës të shkaktuara nga Serbia, por që të gjitha janë refuzuar, me arsyetimin se ato nuk janë kompetente të padisin një shtet tjetër.

Kryetari i kësaj organizate joqeveritare që merret me dëmet e luftës, Jahir Bejta, thotë në një prononcim për Ekonomia Online se Ligji mbi Procedurën Kontestimore u jep të drejtë gjykatave që t’i trajtojnë këto lëndë, derisa vlerëson se në këtë drejtim është dashur të veprojë ministria e Drejtësisë.

“…mirëpo prapë, sipas dispozitave tjera të po të njëjtit Ligj mbi Procedurën Kontestimore, jepet arsyeja, e drejta që të vendosin gjykatat vendore, pasi që krimi ka ndodhur këtu, provat janë këtu. Gjykatat kanë mundësi t’i trajtojnë, megjithëse këtu është dashur të ndërhyjnë dhe të punojnë Ministria e Drejtësisë në bashkëpunim me institucione tjera dhe të krijojnë kushte”, ka thënë Bejta.

Sipas Bejtës, 850 padi janë dorëzuar në Gjykatat Themelore nëpër komuna, kurse 450 ankesa janë refuzuar nga Gjykata e Apelit në Prishtinë, duke i vlerësuar aktvendimet refuzuese të Gjykatave Themelore si të drejta.

Ai thotë se 60 kërkesa për revizion janë refuzuar nga Gjykata Supreme e Kosovës, ndërsa 32 kërkesa për vlerësimin e kushtetutshmërisë të aktvendimeve të nxjerra nga ana e Gjykates Supreme janë hedhur poshtë, po ashtu duke u vlerësuar si të papranueshme.

“Këto lëndë procesohen, pas Gjykatave Themelore ne i hartojmë ankesat drejtuar shkallës së dytë, Gjykatës së Apelit. Ajo prapë apriori i hedh poshtë ankesat dhe i mbështet aktvendimet e Gjykatës së Parë, pastaj me lëndët që vijnë nga palët i drejtohemi Gjykatës Supreme me kërkesë për procedurë të revizionit, me qëllim të konstatimit të shkeljeve të dy gjykatave, por edhe ajo e hedh procedurën e revizionit”.

“Pas kësaj procedure, vjen radha e Gjykatës Kushtetuese për vlerësimin e kushtetutshmërisë të aktit të gjykatës më të lartë, respektivisht Gjykatës Supreme. Ajo, po ashtu i refuzon, sikurse pajtohet me vendimet e gjykatave”, ka deklaruar Bejta.

Kjo organizatë në fund të korrikut ka dorëzuar për herë tretë në Gjykatën Kushtetuese dosje për vlerësimin e kushtetutshmërisë së vendimeve të Gjykatës Supreme, për refuzimin e padive për kompensimin e dëmeve të luftës.

Sipas “Ngritjes së Zërit”, kjo gjykatë po e shkel Kushtetutën e vendit, pasi herave të kaluara nuk ka marrë për bazë kërkesat e tyre.

Por, kësaj radhe Bejta thotë se në dosje kanë përfshirë principe ndërkombëtare dhe Ligjin Humanitar për Kosovën, si argumente shtesë. Andaj, ai shpreson që Gjykata Kushtetuese të kthjellohet dhe të ua njohë të drejtën e tyre.

“Ne kemi prezantuar principin ‘Perloki’, princip ndërkombëtar që me automatizëm palët paditëse kanë të drejtë t’u drejtohen gjykatave vendore”.

“Së fundmi, si provë tjetër, argument shtesë irrelevant e kemi shtuar mbështetjen në Ligjin Humanitar për Kosovën, për shkak se, sipas atij ligji, për shkak të përmasave të konfliktit në dëmtimin e popullatës civile dhe pronës, konflikti ka marrë përmasa të luftës. Andaj, institucionet tona janë të obliguara të implementojnë Konventat e Gjenevës” ka theksuar Bejta.

Bejta thotë se pas vendimeve refuzuese të gjykatave karshi këtyre padive qëndron politika, e cila sipas tij ka vendosur në krye të institucioneve të drejtësisë njerëz pa kredibilitet.

“Por mund të ceki që akteve u vjen erë politike, për arsye se politika jonë i ka vendosur në krye të institucioneve njerëz pa kredibilitet moral, të cilët kanë punuar si ekspertë në vitin 1992, me vetëdëshirë kanë pranuar që të mbrohen nga Republika e Serbisë dhe të punojnë sipas diktatit serb. Tash politika jonë i ka vendosur në majat e drejtësisë, i kemi pasur dhe i kemi në maja të drejtësisë, mos t’i them emrat, por është e vërtetë”, ka thënë Bejta.