Pneumonia është një infeksion i frymëmarrjes kërcënuese për jetën dhe është një nga shkaqet kryesore të vdekjeve në mbarë botën.
Megjithatë, ne nuk i kushtojmë vëmendjen që meriton, ndoshta sepse besojmë se nuk do të na trokasë në derë ose se edhe nëse ndodh, nuk është një sëmundje aq e rëndë.
Globalisht, ajo vendos një barrë financiare për familjet, komunitetet lokale dhe qeveritë.
Në Evropë, kostoja totale llogaritet në 10.1 miliardë euro në vit.
Çfarë e shkakton atë?
Shkaktarët kryesorë të pneumonisë janë bakteret, viruset dhe kërpudhat.
Bakteret: Shkaku më i zakonshëm bakterial i pneumonisë është streptokoku (Streptococcus pneumoniae), i njohur gjithashtu si pneumokok, i cili është shkaku kryesor i sëmundjeve dhe vdekjeve tek fëmijët dhe të rriturit në mbarë botën. Baktere të tjera që mund të shkaktojnë pneumoni janë Staphylococcus aureus, por edhe bakteret Klebsiella pneumoniae, Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae dhe Haemophilus influenzae tip b.
Viruset: Pneumonia mund të shkaktohet gjithashtu nga viruset e frymëmarrjes, të tilla si viruset e influencës, adenoviruset dhe viruset sinciciale të frymëmarrjes (RSV).
Kërpudhat: Tek foshnjat e infektuara me HIV, myku Pneumocystis jirovecii është një nga shkaktarët më të zakonshëm.
Si transmetohet
Personat që bartin viruse që shkaktojnë pneumoni ose baktere streptokoku në zgavrën e hundës dhe faring mund të infektojnë të tjerët përmes ajrit duke teshtitur ose kollitur.
Kush është më i rrezikuar?
Mosha është faktori më i rëndësishëm i rrezikut. Sidomos nga mosha 50 vjeçare e tutje, sistemi imunitar bëhet gjithnjë e më pak i aftë të na mbrojë nga sëmundjet e mundshme. Faktorë të tjerë që rrisin rrezikun e sëmundjes janë diabeti, astma, sëmundja kronike obstruktive pulmonare (SPOK), duhani, alkoolizmi, një sistem imunitar i shtypur dhe faktorë të ndryshëm mjedisorë.
SOS
Duhanpirësit kronikë i përkasin grupeve më të rrezikuara të rrezikut, prandaj nuk duhet të neglizhojnë vaksinimin e tyre.
Si mund ta di nëse kam pneumoni?
Simptomat e pneumonisë variojnë nga të lehta në të rënda dhe mund të ndryshojnë në varësi të faktit nëse pneumonia është me origjinë bakteriale ose virale. Simptomat që zakonisht lidhen me pneumoninë bakteriale janë:
* Djersitje e tepruar.
* Temperaturë e lartë, dridhje dhe të dridhura.
* Dhimbje gjoksi gjatë frymëmarrjes ose kollitjes.
* Kollë me gëlbazë që vazhdon ose përkeqësohet.
* Buzët dhe thonjtë që duken cianotikë për shkak të mungesës së oksigjenit në gjak.
Simptoma të tjera të pneumonisë janë: Ethe, kollë e thatë, dhimbje koke, mialgji, dobësi.