Nga zgjedhjet gjermane që janë mbajtur, partia Social-Demokratët e qendrës së majtë (SPD), do të jetë partia më e madhe, e ndjekur nga afër nga Kristian Demokratët e qendrës së djathtë (CDU-CSU).

Më poshtë mund të shihni shtatë gjërat që kemi mësuar nga zgjedhjet gjermane:

1. Ndarja e brezave në bazë të votimit

Partitë tradicionale të qendrës së majtë dhe të djathtë dolën përpara në përgjithësi, por nëse shikoni të dhënat e moshës, shfaqet një prirje interesante.

Votuesit nën 30 vjeç preferuan të Gjelbrit në të majtë (22%) dhe FDP libertarian (20%) në të djathtë me një diferencë të madhe, sipas këtij exit poll nga Forschungsgruppe Ëahlen.

Ndërsa qytetarët mbi 60 vjeç votuan për qendrën e majtë (35%) dhe qendrën e djathtë (34%). Vetëm 9% shkuan për të Gjelbrit dhe 8% për FDP.

Por për shkak se shumica e elektoratit është më e vjetër, partitë e tendave të mëdha të së majtës dhe të djathtës dolën përpara.

1. Një ish-shef i inteligjencës dështoi të hyjë në parlament.

Një ish-shef i inteligjencës i kthyer në polemikë të krahut të djathtë ka dështuar në përpjekjen e tij për të hyrë në parlament. Hans-Georg Maassen qëndroi si kandidat për Demokristianët, por në të djathtën ekstreme të partisë.

Deri në vitin 2018 ai drejtoi agjencinë e inteligjencës vendase, por u detyrua të japë dorëheqje kur u hodhën dyshime mbi ekzistencën e dhunës së ekstremit të djathtë në qytetin e Chemnitz.

Në këto zgjedhje ai ishte një kandidat në Thuringia, një nga shtetet në Gjermaninë lindore ku ekstremi i djathtë Alternativ für Deutschland (AfD) është veçanërisht i fortë.

Por votuesit nuk ishin të bindur, duke e vënë atë të tretin në zonën e tij elektorale pas Social Demokratëve dhe AfD -së.

1. Pyetja Schleswig-Holstein

Studentët e historisë së Shekullit XIX mund të kujtojnë – paksa – pyetjen e Schlesëig -Holstein*.

Ai u bë një nënkuptim për një dilemë diplomatike të ndërlikuar në mënyrë djallëzore.

Tani Schlesëig, të paktën, është kthyer në lojë në zgjedhjet gjermane. Partia që përfaqëson pakicën daneze dhe friziane në Gjermani është futur në parlament për herë të parë në rreth 70 vjet.

SSW (emri i saj gjerman nënkupton Unionin e Votuesve të Schlesëig -ut të Jugut) do të mbajë një vend të vetëm. Ajo fitoi 0.1% të votave të përgjithshme, por përjashtohet nga pragu normal 5% për përfaqësim në Bundestag sepse përfaqëson një pakicë kombëtare.

1. Plagjiatura dhe Politika

Akuzat për plagjiaturë njollosën shanset e kandidates së të Gjelbërve për kancelare, Annalena Baerbock. Por një tjetër politikane femër, e cila gjithashtu u përball me akuzat për plagjiaturë, arriti një fitore të papritur.

Franziska Giffey, nga Social Demokratët e qendrës së majtë, në fakt iu tërhoq doktoratura, sepse u zbulua se kishte plagjiaturë në një pjesë të tezës së saj të doktoratës.

Sidoqoftë, ajo tani është kryebashkiakja e sapozgjedhur e Berlinit – gruaja e parë që qeveris kryeqytetin gjerman. Partia e saj mundi të Gjelbrit, të udhëhequr nga Bettina Jarasch, me 21.4% në 18.9%.

1. Enigma e shpronësimit

Përveç zgjedhjeve federale, u mbajt edhe një referendum në Berlin për shpronësimet për të krijuar më shumë banesa sociale.

Rreth 56% votuan pro marrjes së pronave të pronarëve të mëdhenj (më shumë se 3,000 njësi banimi) në pronësi publike, ndërsa 39% ishin kundër.

Rritja e qirasë ka qenë një pikë ndezjeje në Berlin: një portal online i pronës llogariti se qiratë ishin rritur në 42% në pesë vite deri në 2020.

Kryebashkiakja e zgjedhur Franziska Giffey ka thënë se është kundër shpronësimeve, por rezultati i referendumit duhet të respektohet.

1. A do të ketë vende të mjaftueshme në Bundestag?

Me 735 vende, ky parlament gjerman duket të jetë më i madhi ndonjëherë. Por për shkak të sistemit zgjedhor gjerman, askush – as autoritetet zgjedhore – nuk e dinin sa i madh do të ishte.

Kandidati kryesor në secilën zonë elektorale merr një vend, 299 prej tyre. 299 vende të tjera janë të rezervuara për listat e partive në 16 shtetet federale, ose Bundesländer. Votuesit i rendisin kandidatët sipas preferencës.

Por kjo është vetëm 598, kështu që nga vijnë 137 vende shtesë?

Këtu hyjnë në lojë votat e preferencës së dytë, bazuar në popullsinë në secilin shtet dhe sa vota shkojnë për partinë e dytë në secilën prej tyre.

Partitë duhet të kenë 5% të votës minimale, ose të fitojnë tre vende elektorale, në mënyrë që të hyjnë në parlament.

Kjo është mënyra se si partia e majtë ekstreme, Die Linke, u hodh ngushtë. Pjesa e saj e votave ra me gati gjysmën nga zgjedhjet e fundit, në 2017, nga 9.2% në 4.9%.

7. Partia e Angela Merkel e humb njërin prej vendeve që e ka fituar nga viti 1990.

Në shenjë të asaj se sa mirë kanë bërë Social Demokratët, ata kanë marrë edhe zonën e vjetër të Angela Merkel.

Ajo mbajti vendin në Mecklenburg-Pomerania Perëndimore nga 1990,  ku i fitoi zgjedhjet e para federale pas ribashkimit gjerman.

Dhe pati një humbje simbolike për pasardhësin e saj si kandidati i qendrës së djathtë për kancelar, Armin Laschet.

Pas një fushate zgjedhore të shpërndarë në gafa, ai nuk arriti të fitojë një vend në shtetin e tij të lindjes, North Rhine Westphalia, shkruan BBC,