Luhatjet e humorit dhe nevoja për më shumë privatësi të gjitha janë pjesë normale të jetës kur jeni duke rritur një 13-vjeçar. Të dini se si t’i përgjigjeni shkeljeve të rregullave dhe sjelljes së vrazhdë mund t’ju japin besim në aftësitë tuaja të prindërimit gjatë drejtimit të viteve të adoleshencës.
Adoleshenti mund të sillet me përgjegjësi një ditë dhe të veprojë si një fëmijë i vogël diten tjetër. Kjo është e gjitha pjesë normale e rritjes.
Është gjithashtu normale që 13-vjeçarët të fillojnë të eksperimentojnë me persona të ndryshëm pasi që fillojnë ti pergjigjen pyetjes “Kush jam unë?”
Shmangni betejat e pushtetit – Kur adoleshenti juaj thotë: “Kjo nuk është e drejtë” ose “Do ta bëj më vonë”,mos argumentoni. Vendosni një kufi të fortë dhe tregoni pasojën.
Qartsësoni pritshmëritë tuaja – Para se ta lini fëmijën tuaj në kinema ose ta lejoni të shëtisë i vetëm në park qartësoni pritshmëritë tuaja. Tregojini se si duhet të veprojë nëse has ndonjë problem apo se në çfarë ore duhet të kthehet në shtëpi.
Lejoni adoleshentin te fitoje disa priviligje – Nëse adoleshenti kërkon atlete basketbolli të shtrenjta ose kërkon të shtyjë orarin e gjumit, bëja të qartë se privilegjet duhet të fitohen. Nëse sjellja e adoleshentit tuaj nuk garanton privilegje, mos lejoni që t’i ketë ato.
Krijo një kontratë për sjelljen – Kur i jepni fëmijës tuaj një priviligj të ri, si një smartphone për shembull, krijoni një kontratë sjelljeje. Rishikoni rregullat dhe përshkruani pasojat për thyerjen e rregullave. Bëni atë të nënshkruajë kontratën para se të marrë privilegjin.
Komunikoni rregullisht – Komunikimi i shëndetshëm është në qendër të çdo marrëdhënie të mirë. Është e rëndësishme të flitet për gjithçka nga presioni i bashkëmoshatarëve, në qëllimet për të ardhmen. Kur adoleshenti e di se ai/ajo mund të flasë me ju, ka më shumë gjasa të kërkojë udhëzimin tuaj.
Bëhuni një model i mirë – Adoleshenti juaj mëson më shumë parë atë që bëni, sesa të dëgjojnë atë që thoni. Pra sigurohuni që të jeni një model i mirë në të gjitha fushat e jetës suaj per adoleshentin.
Kaloni kohë së bashku – Shpenzimi i kohës së bashku do t’ju ndihmojë të ndërtoni një bazë të fortë për marrëdhënien tuaj. Jini të gatshëm të hyni në botën e adoleshentit duke mësuar se si të luani një video loje ose duke shikuar një film per adoleshtentë.
Heqja e pajisjeve elektronike – Nga smartphone te laptopët koha e ekranit është e rëndësishme për shumicën e adoleshentëve. Ky është një privilegj i madh qe mund te hiqet kur adoleshenti thyen rregullat. Vetëm sigurohuni qe te jete per nje kohe te limituar.Zakonisht, 24 orë janë të mjaftueshme për të dërguar një mesazh të qartë tek adoleshenti juaj.
Hiqini kohën që kalon me miqtë – Nëse sjellja e keqe e një të riu përfshin miqtë, hiqini të drejtën për tu takuar me miqtë për nje fare kohe. Dënojeni për disa ditë ose anulojini planet e fundjaves.
Kur të kërkosh ndihmë profesionale
Nëse sjellja e adoleshentit 13-vjeçar ka dale jashte kontrollit ose strategjitë tuaja te disiplines nuk po funksionojnë, bisedoni me mjekun e fëmijës suaj. Një referim tek një profesionist i shëndetit mendor mund të jetë i dobishëm. Është e rëndësishme të përjashtohen çështjet themelore të shëndetit mendor, siç janë depresioni ose çrregullimet e sjelljes si çrregullimi kundërshtues.
Edhe në mungesë të një problemi të shëndetit mendor ose çrregullimeve të sjelljes, ndihma profesionale ende mund të garantohet. Adoleshenti mund të përfitojë nga të mësuarit e aftësive sociale ose strategjive të menaxhimit të zemërimit.