Irvin David Yalom është një psikiatër ekzistencial amerikan i cili është profesor emeritus i psikiatrisë në Universitetin e Stanfordit, si dhe autor i trillimeve dhe jofictioneve.

Ai është autor i librit të famshëm me titull “Kur qau Niçja”.

Kemi sjellë një përmbledhje të thënieve më të bukura të Yalom:

Fama, për shembull, përbëhet nga mendimet e të tjerëve dhe kërkon që ne ta jetojmë jetën tonë ashtu siç dëshirojnë të tjerët.

Nëse dëshironi të zgjidhni kënaqësinë e zhvillimit, përgatituni për pak dhimbje.

Jetoni jetën tuaj në maksimum; dhe pastaj, dhe vetëm atëherë, vdisni. Mos lini pas asnjë jetë të pajetuar.

Të jetosh i sigurt është e rrezikshme.

Akti i zbulimit të plotë të vetes tek një tjetër dhe i pranimit mund të jetë mjeti kryesor i ndihmës terapeutike.

Kur njerëzit nuk kanë ndonjë kuriozitet për veten e tyre, kjo është gjithmonë një shenjë e keqe.

Dashuria e pjekur është të dashurosh, të mos jesh i dashur.

Të duash do të thotë të shqetësohesh aktivisht për jetën dhe rritjen e tjetrit.

Për aq sa dikush është përgjegjës për jetën e tij, ai është vetëm.

Si rregull i përgjithshëm, sa më pak ndjenja e përmbushjes së jetës, aq më i madh është ankthi i vdekjes.

Katër shqetësimet kryesore ekzistenciale – vdekja, kuptimi i jetës, izolimi dhe liria – luajnë një rol vendimtar në jetën e brendshme të çdo qenieje njerëzore.

Një nga paradokset më të mëdha të jetës është se vetëdija ngjall ankth.

Njerëzit që ndihen bosh nuk shërohen kurrë duke u bashkuar me një person tjetër të paplotë. Përkundrazi, dy zogj me krahë të thyer të bashkuar në një bëjnë fluturim të ngathët. Asnjë sasi e durimit nuk do ta ndihmojë atë të fluturojë; dhe, në fund të fundit, secila duhet të ndahet nga tjetra dhe plagët të ndahen veçmas.

Disa njerëz janë të bllokuar nga dëshirat, duke mos ditur as atë që ndiejnë dhe as atë që duan. Pa opinione, pa impulse, pa prirje bëhen parazitë të dëshirave të të tjerëve.

Kur takon dikë, di gjithçka për të. Në takimet e mëvonshme, ju verboni veten ndaj mençurisë suaj.

Sa më shumë të pengohet dëshira drejt jetës, aq më e fortë është shtytja drejt shkatërrimit; sa më shumë të realizohet jeta, aq më pak është forca e destruktivitetit. Destruktiviteti është rezultat i jetës së pajetuar.

Sidoqoftë, e kaluara është pjesë e vetëdijes suaj të tashme – ajo formon spektaklet përmes të cilave ju përjetoni të tashmen.

Vetëm shëruesi i plagosur mund të shërojë vërtet.

Ndonjëherë fati na vendos në një pozicion ku e drejta është e gabuar.

Nuk janë vetë përvojat, por mënyra se si i interpretojmë ato që përcaktojnë cilësinë e jetës sonë.

Vetëdija është një dhuratë supreme, një thesar aq i çmuar sa jeta. Kjo është ajo që na bën njerëz. Por ajo vjen me një çmim të kushtueshëm: plagën e vdekshmërisë. Ekzistenca jonë është përgjithmonë në hije nga njohuria se ne do të rritemi, do të lulëzojmë dhe, në mënyrë të pashmangshme, do të pakësojmë dhe do të vdesim.

Sa më e pajetuar jeta juaj, aq më i madh është ankthi juaj për ikjen nga kjo jetë. Sa më shumë të mos e përjetoni plotësisht jetën tuaj, aq më shumë do t’i frikësoheni ikjes përfundimtare.

Dhimbja është aty; kur mbyll një derë në të, ajo troket për të hyrë diku tjetër.

A do të ishit të gatshëm të jetonit përsëri dhe përsëri vitin që shkoi për gjithë përjetësinë?

Një person me dhunti të larta mendore, të rralla, i cili detyrohet të hyjë në një punë që është thjesht e dobishme, është si një vazo me vlerë e zbukuruar me pikturën më të bukur në të dhe më pas përdoret si një tenxhere kuzhine.

Ai që do të ishte gjithçka nuk mund të jetë asgjë.

Jeta është një gjë e mjerë. Kam vendosur ta kaloj jetën duke menduar për të.

Jetoni drejt dhe kini besim se gjërat e mira do të rrjedhin prej jush edhe nëse nuk mësoni kurrë për to.

Lulja iu përgjigj: O budalla! A e imagjinon se unë lulëzoj për t’u parë? Unë lulëzoj për hir të vetvetes, sepse kjo më pëlqen mua, dhe jo për hir të të tjerëve. Gëzimi im qëndron në qenien time dhe lulëzimin tim.

Obsesioni është një shpërqendrim; ju mbron të mos mendoni për diçka tjetër.

Sa herë që arrihet një qëllim, ai thjesht lind dëshira shtesë. Kështu më nxitues, më kërkues, ad infinitum.

Shtëpia nuk është një vend – është një gjendje e vetëdijes.

Nëse një person jeton mes njerëzve me besime shumë të ndryshme, ai nuk mund të përshtatet me to pa një ndryshim thelbësor.

Mbani mend kuptimin e ‘pacientit’! Do të thotë që ne ‘duhet’ të jemi të durueshëm me besimet e të tjerëve, edhe nëse mendojmë se ato janë të paarsyeshme.

Ne duhet t’i vlerësojmë gjërat sepse janë të vërteta, jo sepse janë të vjetra.

Kur një njeri është pre e emocioneve të tij, ai nuk është zot i vetes së tij, por shtrihet në mëshirën e fatit.

Dëshpërimi është çmimi që dikush paguan për vetëdijen. Shikoni thellë në jetë dhe gjithmonë do të gjeni dëshpërim.

Zbërtheni më thellë motivet tuaja! Do të zbuloni se askush nuk ka bërë kurrë asgjë tërësisht për të tjerët. Të gjitha veprimet janë të drejtuara ndaj vetvetes, të gjitha shërbimet janë në shërbim të vetvetes, të gjitha dashuria janë vetëdashëse.

Çdo njeri duhet të zgjedhë se sa të vërteta mund të durojë.

Unë ëndërroj për një dashuri që është më shumë se dy njerëz që dëshirojnë të zotërojnë njëri-tjetrin.

Shpesh kam pyetur veten pse frika mbizotëron natën. Njëzet vjet pas kësaj pyetjeje, tani filloj të besoj se frika nuk lind nga errësira, por janë, si yjet, gjithmonë latente, por të errësuar nga drita e diellit.

Duhet të isha bërë një ‘unë’ përpara se të bëhesha ‘ne’.

Për njëqind vjet e më shumë, çdo tekst shkollor i psikologjisë dhe psikoterapisë ka këshilluar se një metodë e të folurit për ndjenjat shqetësuese mund t’i zgjidhë ato. Megjithatë, siç e kemi parë, vetë përvoja e traumës pengon mundësinë për ta bërë këtë. Pavarësisht se sa njohuri dhe mirëkuptim zhvillojmë, truri racional është në thelb i pafuqishëm për ta nxjerrë trurin emocional nga realiteti i tij. Më bën vazhdimisht përshtypje se sa e vështirë është për njerëzit që kanë kaluar të pathënën të përcjellin thelbin e përvojës së tyre. Është shumë më e lehtë për ta të flasin për atë që u është bërë – të tregojnë një histori viktimizimi dhe hakmarrjeje – sesa të vërejnë, ndjejnë dhe shprehin me fjalë realitetin e përvojës së tyre të brendshme.

Është më e lehtë, shumë më e lehtë, t’i bindesh tjetrit sesa të komandosh veten.

Martesa nuk duhet të jetë burg, por një kopsht në të cilin kultivohet diçka më e lartë.

Të mos zotërosh planin tënd të jetës do të thotë të lejosh ekzistencën tënde të jetë një aksident.

Një gjë për të cilën e ndjej qartë është se është e rëndësishme të mos lejosh që jeta jote të jetojë. Përndryshe, përfundoni në moshën dyzetvjeçare duke ndjerë se nuk keni jetuar vërtet. Çfarë kam mësuar? Ndoshta për të jetuar tani, në mënyrë që në të pesëdhjetat të mos shikoj prapa të dyzetat me keqardhje.

Shpirti i një njeriu ndërtohet nga zgjedhjet e tij.

Koha nuk mund të prishet; kjo është barra jonë më e madhe. Dhe sfida jonë më e madhe është të jetojmë pavarësisht kësaj barre.

Për të ndërtuar fëmijë, së pari duhet të ndërtohesh vetë. Përndryshe, ju do të kërkoni fëmijë për shkak të nevojave të kafshëve, ose vetmisë, ose për të rregulluar vrimat në veten tuaj. Detyra jote si prind është të prodhosh jo një veten tjetër, një Josef tjetër, por diçka më të lartë. Është për të prodhuar një krijues.