Tri përqafime të pabesueshme dhe kompulsive, si asnjë në rajonin tonë, i kishte brenda vetëm 6 muajve këtë vit, autokrati më i madh në Ballkan, Aleksandar Vuçiq. Dhe gjithë kjo ndodhi kur toka politike në serbi po i shkiste nga këmbët.

Përqafimi i parë, dhe ky “çelik”, i një mbështetje politike të shumë paguar, ishte me “vëllanë” e tij si Jinping, dikund në fillim të vitit, kur ai, në kulmin e Serbisë të tensionuar nga protestat për vjedhjen e zgjedhjeve, erdhi për të mbështetur politikisht dhe për të shpëtuar shërbëtorin e tij të preferuar ballkanik, që i dha pothuajse të gjithë pasuritë më të mira të Serbisë, dhe këto janë ari dhe bakri.

Përqafimi i dytë, jo më pak i paguar, i litiumit, për mbështetje politike, ndodhi një muaj më parë me kancelarin gjerman Scholz, kur presidenti serb u dridh për shkak të kryengritjes ekologjike dhe civile anti-litium. Dhe atëherë Scholz, natyrisht, për shkak të interesave të tij ekonomike kombëtare, arriti ekspresivisht për të mbrojtur përkrahësin më të madh të Rio Tinto, Aleksandër litium Vuçiq. Siç ndodh me të gjithë, edhe me Scholzin, i shantazhuar nga debakli në Banjska, ai pagoi shumë për një tjetër mbështetje të fortë politike për pushtetin e tij të pakufizuar dhe arrogancën, pa e interesuar askujt në Evropë për mungesën e demokracisë dhe sundimit të ligjit. Më e rëndësishmja është që shërbëtori më i madh dhe zoti i fuqishëm në serbi, që është më i vogël se farë mëkosi, firmosi marrëveshjen për litiumin dhe bakrin, për nevojat e industrisë së madhe të makinave me bateri të Gjermanisë në Evropë. Pikërisht në këtë taktikë të djegies së tokës në luginën e Jadrës dhe më gjerë, Vuçiq bëhet partner strategjik i be-së, pavarësisht gjithë së kaluarës së tij, mohimit të gjenocidit në Srebrenicë, sulmit terrorist në Banjska, nacionalizmit dhe politikës shoviniste dhe arrogante ndaj fqinjëve të tij, madje edhe ndaj qytetarëve të tij, të cilëve me eksploatimin e litiumit do t’u rrezikohet shëndeti. Uji. Toka dhe ajri.

Sapo u kthye Scholz në Berlin, tani këto ditë në Beograd erdhi dhe presidenti i Francës, Emmanuel Macron, që të përqafohet “rafalesk” me shokun Tito të paprekshëm, Vuçiq, për të cilin e gjithë Serbia ishte në panik për shkak të atentatit më të fundit të fabrikuar ndaj tij dhe lajmit të Moskës se në Zvornikun e vogël po përgatitet një grusht shteti. Pikërisht në një atmosferë të tillë të tensionuar, kur gazetarët e mediave të pavarura dhe analistët e tjerë janë akuzuar për minimin e rendit kushtetues dhe rrëzimin e pretenduar të tij, erdhi Macron për t’i dhënë dorën e mbështetjes dhe shpëtimit mikut të tij besnik dhe të bindur, Vuçiqit. Nuk është që Macron në shtëpi të ketë gjithçka të rregulluar, pasi edhe Franca po tronditet nga kriza, të cilën presidenti francez po e shtyn vendin e tij në një humnerë të thellë politike pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Dhe nuk është se Macron nuk e di se ku ka ardhur dhe tek kush ka ardhur që t’i dorëzojë një brez shpëtimi me marrëveshje të mira biznesi. Por, gjithçka, çfarë rëndësie ka që Macron erdhi në këtë pjesë të Evropës, të cilën e trajton si një periferi me baltë, në të cilën përsëri ktheheni, si në vitin 2019. Dhe pastaj duhet të pastroni këpucët nga balta ballkanike.

Por le ta lëmë këtë për tani. Qëllimi i vizitës së macronit është mbi të gjitha interesi dhe përfitimi ekonomik, dhe jo ndonjë shqetësim për të drejtat e njeriut apo qortim për sundimtarin Vuçiq për sundimin e tij autokratik që shtyp median dhe keqtrajton opozitën. Për Milan Radoiçiqin nuk u tha asnjë fjalë, as për vendosjen e sanksioneve ndaj rusisë.

As Vuçiqi nuk përmendi sponsorizonim e tij për rezolutën mbi gjenocidin në Srebrenicë. Por, për këtë, Macron nga Beogradi i dërgoi, me entuziazmin e përgjithshëm të Beogradit, kritikë Albin Kurtit për ndërmarrjen e veprimeve të pakoordinuara në lidhje me hapjen e urës mbi ibër dhe hapat që po ndërmerr në veri të Kosovës, ndërsa në kontrast me Kurtin, ai lavdëroi Vuçiqin për vendimin e tij për zbatimin e marrëveshjes së Ohrit. Asgjë nga kjo nuk është rastësore, sepse serbia ka punuar për 10 vjet që të shihet si viktimë. Nuk u la pa u përmendur as Petar Petkoviq, i cili akuzoi kryeministrin kurti që dëshiron të shpëtojë nga serbët, se jeta në veri është e padurueshme dhe se ai po hap rrugën për spastrim etnik. Me deklaratën e Macron se do të vazhdojë të ndjekë gjendjen e serbëve dhe se gjithçka duhet të jetë në përputhje me ligjin, dhe me garancitë se trashëgimia kulturore dhe fetare serbe duhet të mbrohet, ai u dha serbëve një shtysë që të forcojnë edhe më tej lidhjet e tyre natyrore me Serbinë, ndërsa për integrimin e serbëve në institucionet e Kosovës nuk u përmend asnjë fjalë.

Pavarësisht nga gjithçka, termi normalizimi i marrëdhënieve midis Beogradit dhe Prishtinës mbetet rruga e Be-së, në të cilën inkurajohet bashkëpunimi dhe dialogu. Kështu është kur blihen avionët rafale dhe përpjekja e Vuçiqit për t’u afruar me perëndimin dhe për t’u larguar nga Moska, edhe nëse ato avionë do të kushtojnë dhe do të kenë një çmim 75% më të lartë se të njëjtët avionë që Greqia dhe Kroacia i kanë blerë nga Franca. Dhe nuk janë vetëm avionët në pyetje, që Serbia do të paguajë 2.7 miliardë euro, për të cilët Macron mendon se Serbia duhet të ankorojë në be si lider dhe shembull i përparimit në Ballkan, por edhe për një sërë dokumentesh të nënshkruara, për ndërtimin e metrosë, centralit bërthamor, impiantit të pastrimit të ujit, dhe ndoshta çështja më e madhe e mbetur sekret, që është ndoshta depozitimi i mbetjeve bërthamore në serbi.

Presidenti francez dhe pallati Elize për shkak të shitjes së avionëve Serbisë, theksojnë se kjo është një mënyrë në interes të Evropës për të larguar Serbinë nga përqafimi rus dhe kinez dhe që të mos përfundojë në zonën gri.
Duke ndjerë krenari për këto qëndrime të Francës dhe në këtë moment, 180 vjet nga vendosja e marrëdhënieve diplomatike midis këtyre dy vendeve, Aleksandar Vuçiq i këndoi mysafirit të tij, ashtu siç Daçiqit, të cilin turqit e dekoruan me para, ai këndoi këngë patriotike të Kosovës, ndoshta edhe ndonjë shansonë franceze, të gjitha këto për nder të miqësisë franko-serbe. Vetëm se u harrua gjëja më e rëndësishme, që për gjithçka do të vendosë populli, i cili për momentin hesht dhe që po përgatitet me vendosmëri kundër nxjerrjes së litiumit dhe shitjes së Serbisë dhe të pasurive serbe.

E kur avionët rafale të mbërrijnë, do të mund të fluturojnë vetëm mbi batajnicë, sepse për fat të mirë nuk mund të përdoren për asgjë tjetër.

Ajo që është dallimi thelbësor midis Kurtit dhe Vuçiqit është se Kurti nuk është ari që të kërcejë ku t’i thuhet.

(Autori është ish-gazetar dhe politikan nga Kosova)