A po i vjen vërtet fundi pandemisë së koronavirusit? Shumë epidemiologë thonë se përgjigja për këtë pyetje është po dhe se është e mundur këtë vit. “Unë mendoj se nëse bëjmë gjithçka siç duhet, do të kemi vitin 2022 kur kovid nuk do të dominojë aq shumë jetën tonë”, tha Dr. Tom Frieden, i cili ishte drejtor i Qendrave të SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve nën Presidentin Obama.

Si do të duket pjesa tjetër e pandemisë dhe kur do të ndodhë janë pyetjet për të cilat Dr. Yvonne Maldonado, një epidemiologe dhe infektologe, dhe kolegët e saj u përpoqën të gjenin përgjigje. Deri më tani, ka pasur një konsensus të përgjithshëm midis ekspertëve se çfarë mund të ndodhë më pas.

“Ne me të vërtetë nuk e dimë saktësisht”, tha Maldonado.

Ka modele dhe mësime nga pandemitë e kaluara, por mënyra se si është shfaqur varianti i varur i omicron e ka komplikuar situatën. “Askush nga ne nuk e priste omicron”, tha Maldonado. “Epo, kishte aludime, por ne nuk prisnim që të ndodhte pikërisht ashtu siç ndodhi”, pranon ajo.

Skenari i Afrikës së Jugut në mbarë botën?

Shkencëtarët e Afrikës së Jugut vunë re për herë të parë variantin omicron në nëntor. Rastet arritën shpejt kulmin dhe numri i pacientëve filloi të binte. E njëjta gjë ndodhi në Britaninë e Madhe. Dhe kjo është ajo që ekspertët mendojnë se do të ndodhë kudo. “Në afat të shkurtër, në katër deri në gjashtë javët e ardhshme, do të jetë ende mjaft e vështirë”, tha Dr. John Schwarzberg, një specialist në sëmundjet infektive dhe vaksinologjinë dhe profesor klinik emeritus në Universitetin e Kalifornisë.

“Do të jetë diku në mes të shkurtit përpara se të fillojmë të shohim vërtet se gjërat po përmirësohen”, shtoi ai. Schwarzberg beson se nga marsi në pranverë ose verë do të jetë si vitin e kaluar, me një rënie të vazhdueshme të numrit të rasteve. “Unë mendoj se maji ose qershori do të duken shumë mirë për ne. Unë jam shumë optimist,” shtoi ai.

Një pjesë e optimizmit të tij buron nga fakti se do të ketë një nivel dukshëm më të lartë imuniteti në popullatë për shkak të rritjes së numrit të të vaksinuarve dhe atyre që u infektuan gjatë valës së omicron. “Në përgjithësi, niveli i imunitetit në popullatën tonë do të jetë shumë më i lartë dhe kjo do të na ndihmojë jo vetëm me omicron dhe delta, nëse është ende në qarkullim, por edhe me variante të reja të mundshme”, tha Schwarzberg.

Koronavirusi, thotë ai, ndoshta nuk do të zhduket kurrë plotësisht. “Jam i bindur se një version tjetër i virusit do të shfaqet”, tha Maldonado. “Është një skenar që me të vërtetë shton pasigurinë për atë që po vjen”.

Varianti i radhës

Varianti tjetër mund të jetë po aq ose edhe më i lëvizshëm se omicron. “Nuk është aspak e qartë se çfarë do të ndodhë më pas”, tha Dr. George Rutherford, një epidemiolog në Universitetin e Kalifornisë, San Francisko. Ai tha se virusi mund të ndryshojë gradualisht, siç ka ndodhur me variantet alfa dhe beta. Ose ai mund të bëjë një kërcim vërtet të madh, si me delta dhe omicron.

Virusi i gripit H1N1, për shembull, ishte një virus i ri kur filloi një nga pandemitë më të këqija në histori në vitin 1918 – ai infektoi një të tretën e popullsisë së botës dhe vrau 50 milionë njerëz, shkruan CNN. Ajo pandemi përfundoi, por virusi është ende me ne sot.

“Ai ishte stërgjyshi i të gjithë viruseve H1N1 që shohim çdo vit,” tha Maldonado. “Ai ka pasur shumë mutacione që atëherë, por është nga i njëjti lloj. Prandaj, është e mundur që ky virus të bëjë një gjë të ngjashme”, shtoi ai.

Me këtë skenar të ngjashëm me gripin, bota duhet të fokusohet në mbrojtjen e atyre që janë të ndjeshëm ndaj sëmundjeve serioze, duke siguruar që ata të vaksinohen dhe të kenë akses në antitrupa monoklonal dhe ilaçe antivirale, tha Maldonado. Kompanitë e vaksinave duhet të bëjnë vaksina të varianteve specifike në mënyrë që njerëzit të mund të marrin vaksinën kundër koronës çdo vit, thonë ekspertët.

Skenari më i keq

Skenari më i keq do të ishte që variantet e reja të shmangnin mbrojtjen e vaksinave dhe barnave. “Unë nuk mendoj se kjo do të ndodhë”, tha Maldonado. Dr Anthony Fauci, drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive, tha se shpresonte që skenari të mos realizohej.

“Nuk mund t’ju jap statistika për shanset që kjo të ndodhë, por ne duhet të jemi gati për të. Kështu që ne shpresojmë për më të mirën dhe përgatitemi për më të keqen,” tha ai. “Ne tashmë kemi mjetet për të kufizuar variantet e reja dhe për t’i dhënë fund pandemisë shpejt,” thotë Dr. Panagis Galijacatos.

“Unë nuk mendoj se kemi nevojë për zbulime të reja shkencore, ne dimë se si të ndalojmë një sëmundje të rëndë: vaksinat,” tha Galiatsatos, një asistent profesor i mjekësisë dhe specialist në kujdesin pulmonar dhe intensiv në Johns Hopkins Medicine. “Ne kemi një armë për ta kthyer kovidin në asgjë tjetër veçse një ftohje të rëndë,” tha Galijacatos.

“Ne kemi shkencë. Gjithçka që u duhet njerëzve është aksesi në mjekësi, por edhe kthimi i besimit në shkencë”, shtoi ai.