Qytetarët e Shqipërisë, Maqedonisë dhe Veriut dhe Serbisë mund të udhëtojnë tashmë drejt Bashkimit Europian për udhëtime jo-thelbêsore shumë shpejt. Qe nga sot, 18 qershor, shtetet anëtare do te heqin kufizimet edhe për udhëtimet e qytetarëve shqiptarë.

Por informacioni kryesor që duhet të njohin të gjithë qytetarët e Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë lidhur me udhëtimet drejt BE-së ka të bëjë në thelb me dy çështje.

1. Të gjithë shtetasit shqiptarë, të Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë kanë të drejtë të udhëtojnë drejt Bashkimit Europian, pavarësisht nëse janë të vaksinuar apo jo. Por prova që do ju kërkohet shtetasve të këtyre 3 vendeve  të Ballkanit është testi PCR 72 orë para udhëtimit drejt BE-së. Shumica e dërrmuese e shteteve anëtare do ta kërkojnë këtë provë. Disa prej tyre mund të gjykojnë nëse në disa raste, duhet të vendoset karantina apo jo. Sipas burimeve të ABC-së, shumë shtetet anëtare nuk duket se do të priren të vendosin karantinë për qytetarët e Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë. Por qytetarët shqiptarë do të duhet të informohen para udhëtimit të tyre për rregullat e shtetit anëtare të BE-së ku ata udhëtojnë. Informacionet lidhur me secilin shtete anëtar dhe rregullat që aplikojnë mund tê gjenden në sitin Re-open EU: reopen.europe.eu

2.Sipas vendimit të Këshillit të Bashkimit Europian, të 27 shtetet anëtare duhet të heqin kufizimet për udhëtimet jo-thelbësore të qytetarëve shqiptarë dhe dy vendet e tjera të Ballkanit drejt Bashkimit Europian gradualisht duke filluar nga sot (18 qershor). Por secili shtetet anëtar mbetet kompetent për të përcaktuar afatin, se kur do të heqë kufizimet me Shqipërinë dhe dy vendet e tjera të Ballkanit. Pra, edhe në këtë rast, duhet konsultuar informacioni për shtetin anëtar ku dëshirojnë të udhëtojnë qytetarët shqiptarë.

Më poshtë, disa pika të rëndësishme lidhur me rekomandimin e Këshillit të Bashkimit Europian të aprovuar në 19 maj lidhur me udhëtimet jo-thelbêsore nga vendet e treta:

(5) Më 17 Mars 2021, Komisioni propozoi dy Rregullore për të krijuar Certifikatën e Gjelbër Dixhitale për të lehtësuar lëvizjen e sigurt të lirë brenda BE-së gjatë pandemisë COVID-19. Brenda BE-së, Certifikata e Gjelbër Dixhitale do të jetë një provë që një person është vaksinuar kundër COVID-19, ka marrë një rezultat negativ të testit ose është rikuperuar nga COVID-19. Shtetet Anëtare mbeten përgjegjëse për të vendosur se cilat kufizime të shëndetit publik mund të hiqen nga udhëtarët por duhet të zbatojnë heqje të tilla në një mënyrë jo-diskriminuese për udhëtarët që posedojnë një Certifikatë të Gjelbër Dixhitale.

(6) Këshillat shkencore dhe provat empirike mbi efektet e vaksinimit po bëhen gjithnjë e më të disponueshme dhe vazhdimisht përfundimtare për faktin se vaksinimi ndihmon në prishjen e zinxhirit të transmetimit.

(7) Kjo dëshmi sugjeron që kufizimet e udhëtimit mund të hiqen me siguri në raste të caktuara për personat që mund të demonstrojnë se kanë marrë dozën e fundit të rekomanduar të një vaksine COVID-19 të autorizuar në BE në përputhje me Rregulloren (KE) Nr 726/20045, dhe që heqjet e tilla mund të justifikohen gjithashtu në masën që një person është vaksinuar me një vaksinë COVID-19 që ka përfunduar procesin e listimit të përdorimit emergjent të OBSH-së.

(8) Fëmijët të cilët duke marrë parasysh moshën e tyre janë të përjashtuar nga vaksinimi COVID-19 duhet të jenë në gjendje të udhëtojnë me prindërit e tyre të vaksinuar në kushtet e testimit negativ ndaj një testi PCR COVID-19 të marrë më së pari 72 orë para se të kalojnë kufirin e zona e BE +. Në këto raste, Shtetet Anëtare mund të kërkojnë testime shtesë pas mbërritjes.

(9) Sidoqoftë, pak ose aspak studime janë ende në dispozicion nëse variante shqetësuese i shpëtojnë përgjigjes imune të shkaktuar nga vaksinat e ndryshme COVID-19. Prandaj, në përputhje me qasjen paraprake, duhet të vendoset një mekanizëm “frenimi emergjence” në mënyrë që të lejojë Shtetet Anëtare të miratojnë, në një mënyrë të koordinuar, masa urgjente dhe të kufizuara në kohë për të reaguar shpejt ndaj shfaqjes së një varianti në një të dhënë vendi i tretë që ka qenë nën vëzhgim specifik, dhe në veçanti ku është përcaktuar nga Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC) si një variant interesi. Ky frenim emergjence duhet të lejojë marrjen e masave të duhura, përfshirë kufizimet e hyrjes, me qëllim parandalimin e importit dhe përhapjes së tij në zonën e BE +. Masat e tilla duhet t’i nënshtrohen një koordinimi të shpejtë në Këshill për të lejuar një qasje të përbashkët.

(11) Pasi të miratohen, Rregulloret e Certifikatës së Gjelbër Dixhitale do të sigurojnë bazën, përmes një akti zbatues të Komisionit, për trajtimin e certifikatave të vaksinimit të vendit të tretë ekuivalent me Certifikatat e Gjelbërta Dixhitale, ose për të lëshuar certifikata të tilla për personat që janë vaksinuar në vendet e treta. Në mënyrë që të sigurohet një qasje e koordinuar e Shteteve Anëtare dhe të lehtësohet udhëtimi i udhëtarëve nga vendet e treta brenda zonës së BE +, duhet të ndërmerren hapa për të lehtësuar përdorimin e këtyre dispozitave. Për këtë qëllim, Shtetet Anëtare mund të konsiderojnë krijimin e një portali ku personat që banojnë jashtë zonës së BE + mund të kërkojnë njohjen e certifikatës së tyre të vaksinimit të lëshuar nga një vend i tretë si provë e besueshme e vaksinimit dhe / ose për lëshimin e një ‘Green Green’ Certifikata ‘.

(12) Kur Shtetet Anëtare pranojnë prova të vaksinimit për të hequr dorë nga kufizimet e vendosura në përputhje me ligjin e Bashkimit për të kufizuar përhapjen e COVID-19, të tilla si kërkesat për t’iu nënshtruar karantinës / vetë-izolimit ose për t’u testuar për infeksionin SARS-CoV-2, ata në parim duhet të heqin dorë nga këto kërkesa për udhëtarët që banojnë në një vend të tretë të cilët, më së voni 14 ditë para hyrjes në zonën e BE +, kanë marrë dozën e fundit të rekomanduar të një vaksine COVID-19 që është autorizuar në BE në përputhje me Rregulloren (KE ) Nr 726/2004. Shtetet Anëtare mund të vendosin të heqin dorë nga kufizimet për udhëtarët e vaksinuar me një vaksinë tjetër COVID-19 që kanë përfunduar procesin e Listës së Përdorimit Emergjent të OBSH-së. Sidoqoftë, të dy nuk duhet të zbatohen kur një Shtet Anëtar ka përdorur frenën e emergjencës. Derisa të miratohen dhe të bëhen të zbatueshme Rregulloret Digital Certificate Green dhe derisa Komisioni të ketë miratuar një akt zbatues për trajtimin e certifikatave të vaksinimit të vendit të tretë ekuivalent me Certifikatat Digital Green, Shtetet Anëtare duhet të jenë në gjendje të pranojnë certifikata të vendit të tretë që përmbajnë të paktën grupin e të dhënave minimale bazuar në ligjin kombëtar, duke marrë parasysh aftësinë për të verifikuar vërtetësinë, vlefshmërinë dhe integritetin e certifikatës dhe nëse ajo përmban të gjitha të dhënat përkatëse.

Shtetet Anëtare mund të heqin gjithashtu kufizimin e përkohshëm për udhëtimet jo-thelbësore në BE në lidhje me udhëtarët e tillë që kanë marrë dozën e fundit të rekomanduar të njërës prej vaksinave COVID-19 që kanë përfunduar procesin e Listimit të Përdorimit Emergjent të OBSH-së jo më vonë se 14 ditë hyrja në zonën e BE +. Për këtë qëllim, udhëtarët që dëshirojnë të kryejnë udhëtime jo-thelbësore në një Shtet Anëtar duhet të kenë një provë të vlefshme të një vaksinimi COVID-19. Shtetet Anëtare mund të pranojnë certifikata të vaksinimit të vendit të tretë që përmbajnë të paktën grupin minimal të të dhënave si identifikimin e personit, llojin e vaksinës dhe datën e administrimit të vaksinës, në përputhje me ligjin kombëtar, duke marrë parasysh nevojën në gjendje të verifikojë vërtetësinë, vlefshmërinë dhe integritetin e certifikatës dhe nëse ajo përmban të gjitha të dhënat përkatëse.

Kur Shtetet Anëtare vendosin të heqin kufizimet për udhëtarët që posedojnë një provë të vlefshme të një vaksinimi COVID-19, Shtetet Anëtare duhet, për çdo rast, të marrin parasysh reciprocitetin e dhënë në zonën e BE +.