Stefania dhe Brend Olsen, 69 dhe 70 vjeç nga Norvegjia, qëndruan në vendin tonë për 40 ditë, vetëm me një çantë shpine dhe entuziazmin për të zbuluar një vend të ri.

Ata zgjodhën Shqipërinë, sepse kishin dëgjuar për natyrën e bukur të paeksploruar të vendit. Për 40 ditë vizituan qytetet e Jugut dhe Veriut, ku Berati u ngjalli shumë mbresa. Ushqimi, historia, natyra dhe çmimet e lira ishin arsyet pse qëndruan kaq gjatë.

“Shpenzuam vetëm 4 mijë euro për akomodimin dhe për gjithçka tjetër, një përvojë e paharrueshme që do të donim ta kishim përjetuar më parë.

Ne kemi ngrënë në shtëpitë e vendasve, kemi qëndruar në shtëpitë e tyre falas ose shumë lirë, mikpritja juaj është virtyti më i mirë i këtij vendi” – u shprehën ata, teksa i gjejmë duke shëtitur në qendër të Tiranës në ditën e fundit të qëndrimit në Shqipëri.

Shqipëria këtë vit po shënon një tjetër bum turistik. Sipas INSTAT, numri i shtetasve të huaj që kanë hyrë në territorin shqiptar në 4-mujorin e parë është 3.64 milionë. Ky numër është rritur me 38.6%, krahasuar me janar-prill 2022 dhe është niveli më i lartë i regjistruar ndonjëherë.

Përveç shtetasve nga Kosova dhe vendeve të tjera të rajonit, që tradicionalisht janë vizitorët më besnikë, vitet e fundit janë rritur turistët nga vendet e Europës Perëndimore, duke përfshirë Gjermaninë, Italinë, Anglinë dhe shtetet nordike. Prirje në rritje kanë shfaqur edhe vizitorët nga Azia dhe SHBA.

Njihuni me turistët më “pijedashës” e deri tek ata më “koprracët”

Kudo nëpër Shqipëri, këto ditë mund të hasësh turistë nga më të ndryshmit. Ka aventurierë që udhëtojnë me çanta shpine, të tjerë që janë kureshtarë për historinë e vendit, shumë zgjedhin paketa me të gjitha të përfshira në bregdet.

Shqipëria është aq e larmishme, sa ka vend për të gjithë. Ka nga ata që nuk kursejnë, por ka dhe shumë “koprracë”. Në fund të fundit, në Shqipëri shumë prej tyre vijnë sepse kanë dëgjuar se është lirë.

Tendencat e konsumit janë nga më të ndryshmet, sipas një vëzhgimi që “Monitor” kreu në terren, si duke pyetur turistët, ashtu dhe operatorët tregtues.

Alkooli preferohet kryesisht nga turistët e Europës Perëndimore si holandezët, gjermanët dhe belgët.

Bruno Selviaj, menaxheri i “New Irish Pub”, thotë se klientët më të mëdhenj në klubin e tij janë holandezët, të cilët konsumojnë dy herë më shumë se turistët e tjerë.

Të njëjtën tendencë pohon edhe Rigers Kaçori, nga Kantina Arbëri, ku thotë se turistët nga Europa Perëndimore janë më të interesuar për verën shqiptare, por vitet e fundit janë shtuar edhe turistët nga Ballkani. Kjo po ndodh edhe në strukturat akomoduese ku konsumatorët më të mëdhenj të alkoolit janë ballkanasit.

Nga ana tjetër, turistët që nuk kursehen në paketa, në suvenire dhe restorante janë shtetas anglezë dhe nordikë. Sipas z. Enri Jahaj, kryetar i Shoqatës së Bareve dhe Restoranteve, konsumatorët që shpenzojnë më shumë në restorante në Shqipëri janë shtetasit nga Anglia, të cilët janë kryesisht në kërkim të ushqimeve tradicionale dhe një përvoje autentike.

Edhe në sektorin e suvenireve vërehet i njëjti trend, anglezët parapëlqejnë të blejnë më shumë produkte të artizanëve shqiptarë. Lindita Metohollari, që tregton suvenire në qendër të Tiranës, thotë se qytetarët anglezë blejnë produktet e punuara me drurë apo gurë, ndryshe nga turistët e tjerë që priren për të blerë magnet apo fanellat me simbole të vendit.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Turizmit, në 3 muajt e parë të vitit kanë hyrë rreth 24 mijë anglezë, në rritje me 28% nga viti i kaluar.

Turistët italianë dhe polakë, të cilët sipas të dhënave të Ministrisë së Turizmit janë më të shumtët në numër, zgjedhin të mos shpenzojnë shumë gjatë pushimeve në Shqipëri.

Vizitorët nga Polonia nuk preferojnë të dalin aspak nga paketat “all inclusive”, thotë Fatos Çerenishti, president i “Grand Blue Fafa” dhe “Fafa Premium”.

“Polakët preferojnë paketa ‘all inclusive’ që përfshijnë gjithçka: akomodim, transport, ushqim, ture të ndryshme etj. Nuk kërkojnë asgjë që nuk kanë në paketë, qoftë edhe një pije më shumë”, nënvizoi z. Çerenishti.

Nga ana tjetër, italianët që nuk zgjedhin paketa “all inclusive” zgjedhin opsione më të lira në akomodim, restorante dhe madje në blerjen e suvenireve.

Zonja Metohollari thotë se turistët nga Italia shpesh kërkojnë ulje për produkte si konjaku apo raki, gjë që rrallë ndodh me turistët e tjerë, vetëm për ata turq dhe arabë që e kanë në kulturën e tyre, të bërit “Pazar”.

Italianët preferojnë zgarat, “Tymi” ku ushqimi është tradicional, por më i lirë – nënvizoi Jahaj.

Në 3 muajt e parë të vitit në vend hynë 110 mijë shtetas italianë, me rritje 49% nga janari në mars 2022.

Shqipëria parapëlqehet më së shumti për natyrën e saj gjithëpërfshirëse, si dhe çmimet e lira që janë një nxitje e madhe për turistët e huaj, që të mos shpenzojnë shumë gjatë pushimeve të tyre këtu.

Sipas një vëzhgimi në terren, një familje me 4 anëtarë shpenzon mesatarisht vetëm 1500-2000 euro në një javë. Kjo është një shumë e vogël në krahasim me fqinjët tanë, Greqinë, ku shpenzohen mesatarisht 1000 euro për person në javë, sipas Eurostat.

Turizmi i aventurës, “me duar në xhepa”

Turizmi i aventurës si “off road” apo eksplorimi dhe ecjet në mal etj., nuk janë një koncept i ri në ofertën turistike të vendit. Ky lloj turizmi është kryesisht sezonal, sepse lidhet ngushtë me financat e njerëzve, si dhe me motin, Konstatimet e ekspertëve të turizmit tregojnë se turistët që po na vizitojnë (jo të gjithë) duan të shpenzojnë sa më pak të jetë e mundur.

“Turisti ynë i aventurës vjen me kamperin e tij, me ushqime me vete me kayakun e tij dhe këtu thuajse nuk shpenzon asgjë, por vetëm shfrytëzon natyrën, duke lënë shumë pak të ardhura tek ekonomitë lokale.

Ne hasim shpesh banorë të zonave ku janë kanionet në vend, që kanë investuar në bujtina, në kantina, në vendparkime kamperash dhe çmimet janë modeste, për shembull një vendparkim kamperi për një natë kushton 200 lekë, por të huajt nuk e shohin si alternativë, duke pasur mundësinë të qëndrojnë lirisht kudo.

Mendoj se duhet të gjejmë një strategji që të rrisim të ardhurat nga turizmi i aventurës, por edhe të ruajmë natyrën që kemi” shprehet Alma Spathara, eksperte turizmi dhe pjesë e Albania Rafting Group.

Roland Dermyshi, nga “Off limits Albania”, thotë se turistët që pëlqejnë më shumë këtë lloj turizmi janë të grupmoshës 35-55 vjeç. Kjo lidhet edhe me faktin se në këtë periudhë nuk ka studentë dhe kryesisht janë familjarët që i bëjnë pushimet herët.

“Tani nuk kemi shumë të rinj, studentë, por shumica janë familjarë, pensionistë që kanë paguar oferta të ndryshme nëpër resorte dhe blejnë edhe turet tona.

Zgjedhin turin Bovillë-Krujë që shkon mes maleve, në Qafë Thanë dhe përfundon në Krujë. Kemi më shumë klientë nga Polonia, por vitet e fundit nuk kanë munguar edhe ata nga Europa Perëndimore, si Gjermania dhe Belgjika.

E çuditshmja është se tregu sllav, si kroatët dhe çekët, nuk e pëlqejnë këtë lloj turizmi dhe janë shumë të paktë në numër në klientelën sonë”- shprehet z. Dermyshi

Christel Brehm, 65 vjeç, nga Gjermania, thotë se turet jashtë rrugës janë një nga arsyet kryesore të ardhjes së saj në Shqipëri.

“Nuk e kam menduar kurrë që në këtë moshë do të bëja turizëm aventure. Kam filluar rastësisht zip-lining në Austri tre vite më parë dhe që atëherë kam kërkuar destinacione të panjohura të cilat ofrojnë këtë lloj turizmi.

Është shumë i sigurt për ne dhe kam zgjedhur të bëj disa lloje turesh të tilla në të gjithë Shqipërinë. Kjo është edhe arsyeja pse vendosëm të vinim”.

“Një nga arsyet pse zgjodhëm Shqipërinë është se ky vend është shumë i lirë për ne, kemi qëndruar 11 ditë dhe kemi shpenzuar afro 1500 euro për dy persona” – thonë Elizabeth dhe Melinda Miller, 24 dhe 21 vjeç, nga Anglia.

Jeremias Tarella, 38 vjeç nga Argjentina tregon për “Monitor” se ka rezervuar një paketë 6-ditore 1800 euro për 4 persona, ku përfshihet gjithçka.

“Nuk mendoj se do të shpenzoj më shumë se 200-300 euro jashtë paketës”, thotë ai. Shtimi i turistëve po sjell më shumë të ardhura në ekonomi.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, në bilancin e pagesave, në tre muajt e parë të vitit, të ardhurat nga udhëtimet arritën në një nivel prej 624 milionë eurosh, që është rekordi më i lartë historik dhe pothuajse dy herë më i lartë se e njëjta periudhë e vitit 2019, përpara pandemisë dhe 52% më shumë se tremujori i parë i 2022.

Sipas të dhënave të Bankës për shumën e shpenzuar nga ata që udhëtojnë në Shqipëri dhe të INSTAT për numrin e shtetasve të huaj, rezulton që shpenzimi mesatar për një person ka qenë rreth 580 euro për kohën e qëndrimit në Shqipëri./ Monitor