Dëshmitari Nuredin Ibishi, i njohur si komandant Leka, në gjykimin e së martës, në rastin e Salih Mustafës, tha se me aq sa ka njohuri, njësiti BIA ka qenë strukturë civile e paarmatosur, ka pasur detyra mbështetesë për UÇK-në dhe sipas tij ky njësit nuk ka pasur të drejtë të arrestojë dhe ndalojë individë.

Lidhur me lëndimin e tij më 10 prill 1999, ai deklaroi se ndodhi pasi kanë bërë fortifikimin e pozicioneve me qëllim të mbrojtjes së refugjatëve që kanë ikur nga Podujeva dhe Lugina e Llapit.

“Gjatë shkëmbimit të zjarrit, ata ishin normal me armatim të rëndë me autoblinda, edhe nga vet luftimi, pra u plagosëm rëndë unë dhe Kapllan Parduzi, mirëpo arritëm t’i thejmë forcat serbe dhe mos t’i lejojmë të futen te refugjatët, ku prisnim se do të kryenin masakra”, tha dëshmitari.

Sipas tij, tretmanin mjekësor ua ofruan aty për aty, pasi u deshën të qëndrojnë derisa i mundën forcat serbe në atë pozitë dhe iu dha ndihma e parë nga një absolvent i mjekësisë dhe më vonë për shkak të keqësimit të gjendjes u desh të përgatiten për transport për spitalin ushtarak në zonën e përëndimit, në Potok.

Ai tha se rasti i plagosjes ka ndodhur më 10 prill 1999, gjatë ditës, ndërsa transporti ka filluar diku në orë të mbrëmjes të së njëjtës ditë, kurse ka mbaruar brenda 48 orëve, brenda dy ditëve.

Transportimi tha se ka ndodhur me traktor që prapa kishte rimorkio deri në Rimanishtë, e më pas janë transportuar me mjet tjetër.

“Nisja është në Turiçicë, pastaj fshati Rakinicë, Bllatë, Kalaticë, Brainë, Orllan, Ballaban, Koliq, Halabak, në Halabak kemi pas qëndrime rrugës disa ndalesa, mirëpo një qëndrim më i gjatë ka ndodh në Halabak që është afër Bellopojës aty. Mandej, nga aty kemi shku në fshatin Rimanishtë, aty ka qenë një pushim, nga aty kemi ndërru transportin, kemi kalu magjistralen me masa të sigurisë”, tha ai, tutje shpjegoi fshatrat tjera që kanë kaluar për të arritur në Potok.

Nga Turiçica deri në Rimanishtë, ai tha se nuk i kujtohet saktë sa ka zgjatur rruga, por se ndaluan në Kalaticë, ku i furnizuan me ushqime dhe pastaj ishte përcjellja nga eskorta deri në pjesën tjetër.

Lidhur me masat e sigurisë për transportin e tyre, ai tha se ishin në kuptim të sigurisë së transportit, por edhe kontakteve të mashutës që duhet të kalonte dhe për këtë arsye kujdesej një prej eprorëve që ishte me ta.

Kurse, i pyetur se kush i shoqëronte atë dhe Parduzin, tha se jashtë nuk ka pasur mundësi të shoh kush ka qenë, por brenda ka qenë personeli mjekësor, një absolvent i mjekësisë Enver Hoxha, ka qenë një teknike, si dhe Latif Gashi që ka ndërmarrë masa të sigurisë.

“Normal në pjesën jashtë nuk kam mund ta shoh për shkak se rimorkio ka qenë e mbuluar me tendë për shkak të kushteve atmosferike sepse nonstop binte shi”, tha Ibishi.

Ndërkaq, shtoi se e di që ka pas edhe jashtë persona të tjerë, pasi dëgjonin zëra duke iu drejtuar “a jeni mirë, si jeni” përveç personelit mjekësor që ishte prezent dhe kujdesej për shëndetin e tyre.

Kur kanë arritur në Potok tha se i kanë vendosur në spitalin ushtarak.

“Forcat serbe kishin qenë pranë dhe si e hetun automjetin filluan të shtijnë me armë, atëherë ne na shkarkuan nga transporti edhe mandej erdhën me leqe dhe na dërguan deri në spitalin ushtarak në Potok”, tha tutje Ibishi.

Më pas, ai konfirmoi se në të njëjtën kohë në spital ka qenë edhe Kapllan Parduzi, ku të njëjtën kohë janë operuar dhe trajtuar.

Ndërkaq, dëshmitari tha se ai ka qenë i pari që ka dalë nga spitali, ku ka pasur nevojë edhe për trajtim tjetër mjekësor.

“Po kam vazhdu ta marr, por gjendja ka qenë shumë e rëndë e Kapllan Parduzit. Pasi në këtë kohë mbyllet mundësia për ndërhyrje kirurgjikale dhe filloi t’i bëhej dekompozimi i varrës, filloi të kundërboj dhe ishte momenti i fundit për të ndërmarrë diçka, po flas pas datës 30 prill”, tha ai.

Sipas tij, trajtimi i dytë ka ndodhur në pjesën e dytë të majit në Maqedoni, ku pasi u ka dështuar tentativa e parë e shkuarjes, përkundër se ishte vet i sëmurë është dashur të organizojë të gjithë atë pasi kishin dy të plagosur dhe një të sëmurë rëndë.

Kurse, konfirmoi se edhe ai vet personalisht ka marrë trajtim mjekësor në Maqedoni në të njëjtën kohë me tre të tjerët, i cili ka zgjatur pak ditë, ku ai është dashur të kthehet në Kosovë. Ndërkaq, të tjerët kanë vazhduar me trajtim aty.

Mbrojtja ka përfunduar me marrjen në pyetje të këtij dëshmitari, kurse pas pauzës së drekës, pritet që pyetje t’i parashtrohen nga prokuroria.

Komandant Leka rrëfen për formimin e brigadave në zonën operative të Llapit, policinë ushtarake dhe mbrojtjen civile

(Përditësuar, ora 12:20)-Dëshmitari Nuredin Ibishi, i njohur si Komandant Leka, në gjykimin e së martës, në rastin e Salih Mustafës, ka rrëfyer për formimin e brigadave në zonën operative të Llapit, policinë ushtarake, mbrojtjen civile etjerë.

Ai është dëshmitari i nëntë i mbrojtjes së Salih Mustafës.

Fillimisht, dëshmitari Nuredin Ibishi ka deklaruar se situata e sigurisë në Kosovë ishte nën një okupim të egër të regjimit serb dhe pas masakrave në Prekaz, Qirez dhe Likoshan ka filluar një edhe mobilizim i qytetarëve, përveç atij të UÇK-së.

Tutje, ai deklaroi se zona operative e Llapit ka përfshirë kryeqytetin Prishtinën, Podujevën, Fushë Kosovën dhe Obiliqin.

Ai tha se është kyçur në UÇK në fund të qershorit 1998, konkretisht 28 qershor 1998.

“Kjo ishte fillimi i formimit të UÇK-së në zonën operative të Llapit dhe ende ishin faza fillestare e ardhjes së vullnetarëve të ri në fshatin Zabërgjë dhe ende nuk kishte strukturim të njësive, por ishte më shumë qendër ku mblidheshin në fshatin Zabërgjë dhe aty fillun aktivitetin e parë të rekrutimit, trajnimit dhe ngritjes së aktivitetit por ende nuk ka pasur strukturim të njësive ushtarake”, tha ai.

Dëshmitari Ibishi deklaroi se ishte një edukator për pjesëtarët apo vullnetarët e UÇK-së, ku ishte trajner i ushtarëve të rinjë në këtë zonë.

Dy brigadat e para në zonën operative të Llapit, ai bëri të ditur se janë krijuar në mes të gushtit të vitit 1998.

“Edhe përfaqësuesit e lartë të shtabit të përgjithshëm të UÇK bënë emërimin e zëvendës komandantit të nën-zonës, Kadir Kastratit, pastaj brigadës 151 unë Nuredin Ibishi dhe 152 Idriz Shabani, Luta Komandant. Pra ishin këto dy brigadat e para që u formuan”, ka thënë dëshmitari.

Sipas tij, në ndërkohë ishin transferuar në fshatin Bajgorë, në një shkollë fillore që ishte boshatisur dhe aty ishte selia e brigadës 151, që ishte në ngritje të kapaciteteve, në formim e sipër.

“Trajnimi themelor i ushtarëve zgjatke saktësisht tre javë, niveli themelore për ushtarë pasi që duhet kuptuar se të rinjtë tonë që ishin pjesa dërrmuese e pjesëtarëve të UÇK-së asnjëherë nuk kish pasur kontakt me armë mu për shkak të regjimit serb që nuk i kishte dhënë të drejtë të kryejnë ushtri apo të kenë njohuri ushtarake. Detyra e neve instruktorëve ushtarak dhe policor ishte që t’i aftësojmë ata për njohuritë elementare, duke filluar nga njohuritë e përgjithshme, disiplinën dhe rregullat ndërkombëtare të luftës, si dhe aspektet e të drejtave të njeriut, lëvizjen e ushtarëve në luftë, përdorimi i armës etj.”, bëri të ditur ai.

Ibishi ka thënë se derisa Brigada 152 ka arritur një nivel të funksionalitetit dhe pozicionimit në teren, Brigada 151 ishte ende në fazën e ngritjes së kapaciteteve dhe se për këtë i referohet periudhës kohore të gushtit 1998.

Kurse, zona operative e Llapit tha se është krijuar në fillim të qershor 1998, e pastaj tha se është krijuar më herët në vitin 1995 me vet krijimin e UCK-së në 1994, ku ka qenë në fazën e gueriles atëherë, por në aspektin ushtarak ka qenë në qershor të 1998 me daljen me uniformë dhe kazerma të improvizuara në Zabërgjë.

“Brigada 153 është formuar në shkurt të vitit 1999”, tha tutje ai.

Këto tre brigada, ai tha se kanë vepruar në pjesën rurale dhe koncepti dhe doktrina e veprimit të UCK-së nuk ka qenë të veproj në luftë urbane, por në pjesë rurale.

“Nëse marrim zonën prej Prishtine e në Podujevë ku kemi qenë më tepër të përqëndruar, aksi rrugor që shkon për Mërdare, kemi dal në zonën e lindjes që bjen Gollaku që ka qenë edhe zona e perëndimit ku kemi vepru me dy brigada, në zonën e lindjes ka vepruar Brigad 153 që është formuar më vonë, ndërsa në atë perëndimore kanë vepruar brigadat 151 dhe 152”, tha Ibishi.

Tutje, tha se kanë pasur edhe njësinë BIA si guerrilë që ka qenë më shumë e angazhuar në pjesën urbane të qytetit.

“Sa unë kam dëgju dhe kam mësu është edhe monografia për zonë oeprative të Llapit, ka qenë një marrëveshje më e hershme, mos gabofsha në shtator 1997, kur guerrila BIA i është dhënë detyra të veproj në zonat urbane por në aspektin të furnizimit, apo përgatitjes së UCK-së në zonën e Llapit për çështje të shëndetësisë, logjistikës, pranimit të refugjatëve dhe akomodimit të tyre prej zonave të prekura nga lufta dhe çështje tjera rreth informacioneve për pozicionimin e forcave të armikut etj.”, tha dëshmitari.

Sipas tij, kanë pasur edhe mbrojtjen civile që ka vepruar në zonën e Llapit.

“Edhe BIA, edhe mbrojtja civile kanë qenë në kuadër të zonës operative të Llapit. Pra, BIA ka qenë strukturë civile e paarmatosur dhe ka pas detyrën e mbështetjes të UCK-së. kanë pas detyrë t’i orientojnë, njëkohësisht për shërbime shëndetësore, logjistike, ka qenë më shumë si shërbim suportues për nevoja të brigadave, por edhe vet zonës operative të Llapit”, tha ai.

Tutje, tha se mbrojtja civile është formuar në baza territoriale.

“Nëpër fshatra, bashkësi lokale dhe janë formu njësitë që kanë qenë më tepër në baza territoriale, janë mobilizu kur është dasht me i mbështet forcat aktive të zonës operative të Llapit që kanë qenë të strukturume në brigada”, deklaroi ai.

Deri në mes të dhjetorit të vitit 1998, tha se ka ushtruar detyrën edhe të Brigadës 151, por njëkohësisht edhe si shef i operativës më zëvendëskomandantin Kadri Kastrati, ndërkaq tha se diku ka dhjetori është emëruar në postin e shefit të shtabit të zonës operative të Llapit.

Në kuadër të brigadave, ai tha se është krijuar formalisht edhe policia ushtarake.

“Formalisht çdo brigadë ka pas edhe policinë ushtarake, domethënë në nivel të togut të policisë ushtarake që ka pas detyrë të mbajtjes së rendit dhe rregullit ushtarak në brigadë dhe në zonë”, tha ai.

Ai tha se nga shtabi i përgjithshëm kanë marrë disa nga rregullat, kurse për ato që nuk i kanë pasur, janë munduar t’i plotësojnë vet eprorët që kanë pasur njohuri, me qëllim që të mos krijohet boshllëk në aspektin e rendit.

Kurse, në rast të mosrespektimit të rregullave, ai tha se policia ushtarake ka pas të drejtë të ndaloj ushtarët.

I pyetur se a ka pas ndonjë rast kur policia ushtarake ka ndaluar ushtarët në brigadën ku ka qenë komandant, ai tha se ka pas ndonjë rast dhe se nuk di të specifikoj ndonjë rast meqenëse ka qenë kompetencë e tyre.

Ndërkaq, konfirmoi se në rast të ndalimit të ndonjë ushtari nga policia ushtarake, ai tha se sigurisht se i raportonte dikujt dhe nëse është thyer rendi dhe rregulli ushtarak ndërmerreshin masa dhe raportohej në kuadër të zingjirit komandues.

“Policia ushtarake ka pas kompetencë sikurse policia e rregullt, të mund të bëj ndalimin e personit në kohën e caktuar, brenda kohës të paraparë në rregullore. S’ka qenë detyrimisht që unë të njoftohem permanent lidhur me zbatimin e rregullores disiplinore, nëse dikush prej ushtarëve ka bërë shkelje, ndoshta ka bërë në raportin e përgjithsum, por su kon rrethana që menjëherë të lajmëroj komandantin e brigadës për një shkelje që mund të jetë minore”, tha dëshmitari Ibishi.

Ai ka deklaruar se policia ushtarake ka pasur autorizimet e veta dhe ka mundur të bëj ndalimin policor, por nëse ka pas shkelje më të mëdha kanë qenë edhe komisionet disiplinore.

Sipas tij, komisionet janë formuar konform rregullores disiplinore që ka qenë në kuadër të UÇK-së.

Tutje, ka folur për mbrojtjen civile, ndërkaq i pyetur se a ka qenë e njëjta procedurë si me ushtarët e si me civilët sa u përket ndalimit të tyre, ai tha se pothuajse e njëjta ka qenë, edhe pse prioritet i policisë ushtarake ka qenë mbajtja e rendit të strukturës ushtarake edhe të UCK-së, por edhe të mbrojtjes civile.

“Zakonisht keqbërësit janë identifiku prej mbrojtjes civile, ata kanë ndërmarrë veprimet e para. Ndërsa, policia ushtarake është marrë me procesimin e tyre pra”, tha tutje ky dëshmitar.

Ai tha se vet ka qenë në një rast, kur ka qenë fazë trajnimi me rekrutët e ri, kur një person civil ka nxjerrë armën dhe e ka drejtuar në pozicionet e UCK-së në Potok dhe ai është arrestuar, ç’armatosur dhe atë e kanë mbajtur për shkak se ka kërcënuar direkt pjesëtarët.

“Ka qenë fati i tij që kanë qenë këta të përmbajtur dhe nuk kanë vepru, e kanë arrestu, e kemi mbajt disa ditë dhe pastaj është lëshuar”, tha dëshmitari Ibishi, kurse tha se për lirimin e tij kanë vendosur niveli më i lartë, niveli i shtabit, komanda e zonës, ku personi është liruar.

Ai konfirmoi se ka qenë një qendër ndaluese në Llapashticë.

“I vetmi autoritet në kuadër të brigadës ka qenë policia ushtarake që ka mundur të vendos për lirim dhe ndalim”, pyeti avokati Betim Shala, e dëshmitari u përgjigj duke pohuar këtë.

Ndërkaq, i pyetur se a ka pasur kontakte me pjesëtarë të njësitit BIA, dëshmitari Ibishi tha se ka pasur një rast në zonë, ku ka qenë Rrahman Dini.

“Tash s’po më kujtohet, dy apo tri raste. Ka ardh në zonë, një rast ka ardh për aspekte të veta shëndetësore pasi ka qenë i sëmurë dhe është dasht mbështetja për dërgim jashtë dhe në rastin tjetër nëse nuk gaboj ka sjell ose shërbime shëndetësore, mjek apo personelin e mjekëve ose medikamente apo rekrut të rinjë në zonë. Atë e mbaj mend, nëse ka qenë edhe ai në BIA, por mendoj po ashtu është”, tha Ibishi.

“Nga janari 1999 e deri në prill të vitit 1999, a keni qenë tërë kohën në shtabin e zonës operative të Llapit”, ka pyetur avokati Shala.

Kurse, dëshmitari tha komanda ka qenë në Llapashticë, ndërsa pjesa operative e shtabit ka qenë në Katunishtë, ku ka qenë ai dhe zëvendëskomandanti Kadri Kastrati, për shkak të vet sistemit të ndërlidhjes, bashkëpunimit mes njësive, në aspektin e shërbimeve.

“Ashtu që ka qenë e ndarë prej komandës së zonës si qendër komandues të them ashtu ky shtab, ky qendër operative. Këtu kemi qenë unë si shef i shtabit dhe zëvendëskomandanti i zonës Kadri Kastrati”, tha ai.

Tutje, tha se logjistika e ka pasur një objekt të veçantë, saniteti e ka pasur në kuadër të spitalit ushtarak dhe kanë shkuar vetëm për nevoja të caktuara në komandë.

Kurse, i pyetur se a ka njohur të gjithë ushtarët që kanë qenë të caktuar si udhëheqës të sektorëve, ai e konfirmoi këtë. Ndërkaq, po ashtu konfirmoi se e ka njohur Valon Muratin, që tha se ka qenë për informim një kohë, në ’98 nëse nuk gabon.

Dëshmitari deklaroi se komandant i BIA-së ka qenë Salih Mustafa. Ai konfirmoi se ka qenë në maj të vitit 1999 në Zllash, ndërkaq para kësaj tha se nuk ka shkuar.

Mirëpo, konfirmoi se ka pasur kontakte me Brigadën 153, ndër ta me zëvendëskomandantin dhe tha se në maj kur janë bërë përgatitjet duke kaluar në Zllash, tha se ka takuar Adem Shehun dhe prapë zëvendëskomandantin Sejdi Veselin.

“Gjatë periudhës kohore prej muajit shkurt deri në prill të vitit 1999, a keni qenë në komandën e zonës operative të Llapit”, pyeti avokati Shala, ndërkaq Ibishi e konfirmoi këtë.

Kurse, i pyetur se a ka parë nëse kanë sjell ndonjë person të ndaluar për ta vendosur në qendrën e ndalimit në Llapashticë, dëshmitari tha se nuk i kujtohet.

Ndërkaq, tha se nuk ka parë ndonjë urdhër të Brigadës 153 për ndalimin e ndonjë personi në Llapashticë, si dhe tha se nuk ka dëgjuar për ndonjë urdhër të tillë.

Tutje, konfirmoi se është lënduar me 10 prill të vitit 1999.

Gjykimi ndaj Salih Mustafës, dëshmitari i nëntë  i mbrojtjes është Nuredin Ibishi

Ka filluar seanca e së martës, në gjykimin ndaj Salih Mustafës, ku po dëgjohet dëshmitari i  nëntë i mbrojtjes, Nuredin Ibishi.

Seanca e fundit në këtë rast, u mbajt me 11 prill, ku u dëgjua dëshmitari Kapllan Parduzi.  

Aktakuza ndaj Mustafës është konfirmuar më 12 qershor 2020.

“Aktakuza e konfirmuar përcakton se afërsisht midis 1 prillit 1999 dhe 19 prillit 1999, në një kompleks ndalimi në Zllash, Kosovë, u kryen krimet e ndalimit arbitrar, trajtimit mizor dhe të torturës kundër të paktën gjashtë personave. Gjithashtu, në aktakuzë thuhet se në një datë midis 19 prillit 1999, ose rreth kësaj date, dhe rreth fundit të prillit 1999, në atë vendndodhje u vra një i ndaluar”, ka njoftuar Gjykata Speciale përmes një komunikate.

Bëhet e ditur se në aktakuzën e konfirmuar, Salih Mustafa akuzohet në kuadër të formave të ndryshme të përgjegjësisë penale, për: ndalim arbitrar, trajtim mizor, torturë dhe vrasje të paligjshme si krime lufte të kryera në kontekstin e konfliktit të armatosur jo ndërkombëtar në Kosovë, ose në lidhje me atë konflikt. /BetimipërDrejtësi

Shënim: Personat e përmendur në këtë artikull konsiderohen të pafajshëm, përveç nëse nga gjykata vërtetohet se janë fajtorë me vendim të formës së prerë.