Nuk ka Jugosllavi të re e as treg të përbashkët rajonal. Por, Kosova, Serbia, Maqedonia, Bosnja e Mali i Zi përsëri do të bëhen bashkë. Kësaj radhe edhe me Shqipërinë si pjesë e një projekti më të madh.

Pas refuzimit nga Kosova dhe Mali i Zi, të idesë fillestare për treg të përbashkët, i cili dukej të ishte një ringjalle e Jugosllavisë + Shqipëria, Komisioni Evropian ka hartuar një dokument të ri për 6 vendet e Ballkanit Perëndimor që njihet si Plan Veprimi, për një Zonë Ekonomike Rajonale.

Ky plan alternativ, të cilin e ka siguruar Gazeta Fjala, synon eliminimin e barrierave jotarifore, eliminimin e burokracisë për investime, lëvizjen e lirë të personave dhe digjitalizim të ekonomive të vendeve të rajonit.

Kështu mallrat nga Kosova në të gjitha vendet e rajonit mund të eksportohen pa taksa, punëtorët kosovarë do të mund të punojnë pa pengesa në cilindo shtet përreth, e qytetarët do të mund të flisnin në telefon njëjtë si në Kosovë ashtu edhe në cilindo vend tjetër pa tarifa të shtrenjta të roamingut.

Këto janë vetëm disa nga pikat që përfshinë dokumenti 18 faqesh, i cili do tu paraqitet të mërkurën në samitin e Triestes kryeministrave të rajonit për të diskutuar dhe vënë firmat që të zbatohet në kuadër të marrëveshjes për tregti të lirë CEFTA dhe të përmbushet individualisht nga shtetet me procesin e Stabilizim-Asocimit, që është mekanizmi kryesor për anëtarësim në Bashkimin Evropian, shkruan Gazeta Fjala.

Nëse gjithçka shkon siç duhet zbatimi i veprimeve në të gjitha nivelet do të filloi në vitin 2017 dhe do të zgjas deri në vitin 2020 me disa veprime që kërkojnë më shumë kohë deri në vitin 2023.

Me këtë dokument Komisioni Evropian parasheh që me Integrim rajonal ekonomik shtete mund ti hapin rrugë sektorit privat në një treg 20 milionësh dhe të ridizajnojnë modelet e rritjes ekonomike afatgjate, të tilla si përmirësimet në kapitalin njerëzor, investime në infrastrukturë inovacion dhe digjitalizimin e ekonomive dhe shoqërive të tyre për t’i bërë ato më elastike ndaj sfidave të shekullit të 21.

“Përfundimisht, kjo mund të shërbejë si një shkallë e rëndësishme për Ballkanin Perëndimor të integrohet më mirë në zinxhirin e vlerave evropiane dhe globale dhe të përafrohet më shpejtë me pjesën tjetër të kontinentit”, thuhet në dokument.

Që të realizohet kjo, sipas modelit të prezantuar gjithçka duhet të jetë në linjë me legjislacionin e CEFTA-s dhe do të monitorohet nga Këshilli për Bashkëpunim Rajonal.

Gazeta Fjala mëson se të mërkurën do të diskutohet që në kuadër të planit të ri për hapësirën e përbashkët ekonomike të organizohet këtë vit edhe një konferencë e donatorëve për të përkrahur iniciativat dhe projektet e 6 vendeve të Ballkanit perëndimor.

Konferenca parashihet të mbahet në fund të vitit 2017 dhe përfitues do të jenë të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor.

“Organizatat Ndërkombëtare financiare, IFC dhe donatorët  që punojnë në përkrahjen e reformave në politikat e përmendura (Tregti, mobilitet, investime dhe digjitalizim) ftohen që të ofrojnë asistencën e tyre për nevojat e identifikuara në zbatimin e të gjitha niveleve të MAP (Plani Vjetor i Veprimit – për një Zonë Ekonomike Rajonale). Kjo do të sigurojë që rajoni dhe mbështetësit e tij janë duke punuar për të njëjtat qëllime. Një konferencë dedikuar koordinimi i donatorëve do të mund të organizohen për këtë qëllim para fundit të 2017”, thuhet në dokument.

Megjithatë gjatë tërë kohës shteteve u tërhiqet vërejtja se krijimi i Zonës Ekonomike Rajonale nuk është një alternativë për procesin e pranimit në BE.

E veçanta e këtij plani, ndryshe nga versioni fillestar, është se mundëson që të ruhet subjektiviteti politik dhe ekonomik i 6 vendeve të Ballkanit Perëndimor, por në anën tjetër të rritet angazhimi politik dhe ekonomik i këtyre vendeve për një klimë më të mirë për investime dhe tregti në këtë pjesë të Evropës.