Më shumë tregti të kriptomonedhave po bëhen në Nigeri se pothuajse kudo tjetër në botë, duke reflektuar një humbje të besimit në format më tradicionale të investimeve.

Tola Fadugbagbe kujton lëvizjen në Lagos nga qyteti i tij i vogël jug-perëndimor dhjetë vjet më parë me ëndrra për perspektiva më të ndritshme.

Në vend të kësaj, 34-vjeçari përfundoi në një seri punësh të çuditshme duke fituar pagën minimale për të mbijetuar – një histori tipike për shumë të rinj nigerianë të cilët thjesht po përpiqen të kalojnë, transmeton Telegrafi.

Vetëm në vitin 2016 reklamat në internet për Bitcoin zgjuan interesin e tij dhe filloi udhëtimin me kriptomonedhat.

“Unë fillova kërkime intensive”, tha Fadugbagbe për televizionin publik britanik, BBC.

“Po kaloja orë të tëra çdo ditë duke parë video në YouTube dhe lexuar artikuj në lidhje me Bitcoin. Unë nuk kisha shumë para, kështu që fillova me 100, 200 dollarë”. Ishte një vendim që e transformoi jetën e tij.

Në kohën kur kemi folur, Fadugbagbe, i cili tani tregton me kohë të plotë dhe u mëson investitorëve që lulëzojnë, tha se kishte kriptovalutë me vlerë më shumë se 200 mijë dollarë në zotërim.

“Unë së shpejti do të zhvendosem në shtëpinë time të re, të cilën po e ndërtoj. Unë kam një fermë – një shumë të madhe – të kriptomonedhave”, qesh me gëzim, pa ngarkesë nga shqetësimet se ai mund të jetë duke fryrë një flluskë investimi që një ditë do të shpërthejë.

“Asnjë nigerian nuk vjen në kriptovalutë dhe nuk dëshiron të shikojë prapa. Është një mundësi e madhe”, pohoi ai.

Historitë e suksesit si ajo Fadugbagbet kanë tërhequr miliona nigerianë në monedha dixhitale si Bitcoin.

Një studim online i vitit 2020 nga platforma e të dhënave Statista zbuloi se 32 për qind e atyre nigerianëve që morën pjesë përdorën kriptovaluta – përqindja më e lartë e çdo vendi në botë.

Vlerësimet tregojnë se nga dhjetë vendet e para për vëllimet e tregtisë, Nigeria renditej në vendin e tretë pas SHBA-së dhe Rusisë në vitin 2020, duke gjeneruar më shumë se 400 milionë dollarë transaksione.

Megjithëse Nigeria është lehtësuar nga recesioni i dytë në më pak se pesë vjet, klima ekonomike mbetet sfidë, duke i bërë tërheqëse burimet alternative të të ardhurave dhe monedhat alternative.

Banka Qendrore e Nigerisë zhvlerësoi monedhën, naira, me 24 për qind vitin e kaluar. Ekzistojnë frika për një rënie të mëtejshme të vlerës me 10 për qind këtë vit.

Ndërkohë çmimet vazhdojnë të rriten, me inflacionin e ushqimit që po rritet në pikën më të lartë që nga korriku i 2008.

Kur Michael Ugwu, themeluesi i një kompanie mediatike në Lagos, shiti tokën që zotëronte në vitin 2018, ai e kuptoi se duhej të eksploronte mundësi të reja investimi.

Megjithëse të ardhurat i ishin rritur, ai ishte më keq në terma të dollarit amerikan për shkak të zhvlerësimit.

“Unë kisha bërë naira, por humba dollarë amerikanë. Atëherë e kuptova se jemi duke ngercur. Ishte atëherë që fillova të shikoja Bitcoinin”, pohoi ai.

Lëvizja për të investuar në monedha dixhitale ka dhënë rezultat, “Në disa nga monedhat e mia kam bërë 50 herë më shumë sesa kam investuar. Në Bitcoin është rritur lehtësisht 10 herë në vitin e fundit”, thotë ai.

Ish-bankieri e sheh kriptomonedhën si një evolucion të financës, duke e përshkruar atë si “financa 2.0”.

Pavarësisht paqëndrueshmërisë së monedhës, Ugwu e sheh atë si një mjet të vlefshëm për të “mbrojtur” ose për të zvogëluar rrezikun e jetesës në atë që e përshkruan si një mjedis me rrezik të lartë.

Përvojë më e mirë bankare

Gruaja e tij, Onyeka filloi të investojë kur u përball me akuza për transferimin parave midis llogarive të nigeriane dhe britanike.

“Për mua është një sistem bankar”, thotë ajo duke shtuar se, “Nuk kishte të bënte me fitim parash. Kishte të bënte me mënyrën se si [të] kishim një përvojë më të mirë bankare. Shikojeni si kursim të parave tuaja në një monedhë që mund të mbajë vlerën e parave”.

Pavarësisht nga tërheqja, ekonomistët në të gjithë botën paralajmërojnë se Bitcoin dhe monedhat e tjera kriptomonedhe, janë investime me rrezik të lartë.

Ekzistojnë shqetësime të ligjshme se vlera fluturuese e Bitcoin është një bast spekulues që një ditë do të lërë shumë të shkatërruar.

Një bankier ndërkombëtar me qendër në Nigeri, i cili kërkoi të mbetet anonim, thotë se është një produkt financiar që mbart një rrezik të konsiderueshëm rregullator.

Ai thotë se “qeveritë dhe bankat qendrore nuk kanë vendosur nëse ata mund, ose duhet, ta rregullojnë atë”.

“Në një nivel teknik nuk jam 100 për qind i sigurt se siguria që përdor është plotësisht e paqartë. Unë mendoj se ka ende disa paqartësi teknike”, shton ai.

Në një përpjekje për të rregulluar tregun, banka qendrore e Nigerisë ndaloi bankat të lehtësonin transaksionet e lidhura me kriptovalutat në 2017, por ndalimi mbeti kryesisht i pazbatuar.

Ndalimi i kriptomonedhës

Sidoqoftë, këtë vit institucioni u dyfishua në qëndrimin e tij.

Në një deklaratë të lëshuar më 7 shkurt ajo citoi nevojën për të mbrojtur publikun e gjerë dhe për të mbrojtur vendin nga kërcënimet e mundshme të paraqitura nga “njësi të panjohura dhe të parregulluara” që janë “të përshtatshme për të kryer shumë aktivitete të paligjshme”.

Që nga ajo kohë, shumë nigerianë kanë raportuar se llogaritë e tyre bankare janë ngrirë për shkak të aktivitetit të lidhur me kriptovalutat

Menaxheri i bankës së Fadugbagbe e thirri për ta këshilluar që llogaria e tij do të mbyllej, duke i dhënë një ditë kohë për të transferuar fondet.

Sidoqoftë, jo të gjithë kanë qenë me kaq fat. Një burim thotë se llogaria e tij bankare ishte ngrirë dy javë më parë me dhjetëra mijëra naira në të.

Inxhinieri i softuerit thotë se banka nuk do të zbulojë arsyen e veprimeve të saj. Ai dyshon se ai ishte në shënjestër për drejtimin e një biznesi të dërgesave të kriptomonedhave.

Për më tepër, BBC-së iu tregua korrespondenca bankare e një klienti, e cila përmban paralajmërimin, “Ne ju këshillojmë me forcë që të mos përdorni llogarinë tuaj për aktivitete të lidhura me kripto-valutat, në mënyrë që të mos keni probleme me ligjin”.

Sidoqoftë shumë investitorë me mundësi thonë se ata do të vazhdojnë të tregtojnë duke përdorur llogaritë e tyre bankare jashtë shtetit.

Ata thonë se ata lehtë mund të kthehen në transaksione peer-to-peer. Kjo do të thotë që në vend se të transferojnë fonde midis një institucioni financiar dhe një platforme të tregtimit në internet me kriptovaluta, investitorët transferojnë fonde direkt te njëri-tjetri ose përmes një personi të mesëm ndërsa ata blejnë dhe shesin.

Mos e mbyll plotësisht

Kjo është metoda e përdorur nga bashkësia e kriptovalutave para zhvillimit të ekosistemit të tregut të monedhave virtuale në Nigeri.

Ugwu ka dëgjuar gjithashtu shumë në biznesin e kriptovalutave të flasin për zhvendosje në mjedise potencialisht më mikpritëse si Gana, Ruanda dhe Sierra Leone.

Shqetësimet e autoriteteve kur bëhet fjalë për kriptomonedhat që përdoren për qëllime të paligjshme janë të ligjshme, por disa argumentojnë se ato po dorëzohen shumë rëndë.

Një ish-zëvendës Guvernator i Bankës Qendrore, Kingsley Moghalu, beson se vendi duhet të angazhohet dhe të menaxhojë rreziqet “në vend që thjesht ta mbyllë atë plotësisht – veçanërisht në masën që siguron jetesë për shumë njerëz në një ekonomi në depresion”.

Ekzistojnë gjithashtu frikë se kriptovaluta mund të bëhet një mundësi e humbur, sipas Gbite Oduneye i cili kryeson EGM Group, një firmë brokerimi me bazë në Lagos.

“Nigeria është vendi i tretë më i madh për tregtinë e kriptovalutave për sa i përket vëllimit”, shpjegon ai. “Nëse nuk përfitoni, dikush tjetër do ta ndërtojë. Ndërtoni një ekosistem rreth tij. Vendosni rregulla dhe rregullore”, pohoi ai.

Unë i besoj kriptomonedhave më shumë sesa aksioneve

Nigerianët gjithashtu i shohin kriptovalutat si një mënyrë për të kapërcyer kufizimet në valutë të huaj.

“Ka shumë kufizime në atë që mund dhe nuk mund të bëjmë me valutën tonë të huaj”, shpjegon Nena Nwachukwu nga platforma e njohur tregtare Paxful.

“Nigerianët e kanë më të lehtë të përdorin [kriptomonedhën] si një mjet investimi”, shtoi ai.

Ajo pa ndërgjegjësimin për shërbimin e tyre në rritje në tetor të 2020 gjatë protestave #EndSars kundër brutalitetit të policisë.

Përpjekjet për të goditur organizatorët duke ngrirë llogaritë e tyre bankare çuan në rritjen e përdorimit të monedhave dixhitale, të cilat panë trendin e Bitcoin në Twitter.

Nwachukwu thotë se kjo rezultoi në një valë regjistrimesh të reja dhe një rritje në transaksione.

Në zemër të rritjes së Bitcoinit është një mosbesim ndaj sistemeve të përqendruara financiare dhe kontrollit ekonomik nga lart-poshtë, thonë investitorët.

Shumë shprehin zhgënjimet e tyre me politikën e qeverisë dhe rënien e ekonomisë nigeriane.

Askush më shumë sesa Fadugbagbe, i cili kaloi vite duke luftuar për të pastruar si atë që e përshkruan si një “skllav me pagë minimale”.

“Unë nuk bëj aksione dhe obligacione qeveritare”, thotë ai duke shtuar se “Këto janë mashtrime. Unë i besoj kriptomonedhës më shumë”.