Mbërrin në Tiranë dhe e kupton menjëherë se shqiptarët jemi ne. Ne nuk e kuptojmë asnjë fjalë të gjuhës së tyre, por ata e flasin gjuhën tonë rrjedhshëm.

“Shkova në shkollë në Mediaset – më shpjegon duke qeshur Baluke, 26 vjeç dhe Maria De Filippi mbetet mësuesja ime e preferuar. Unë e dua “C ‘è posta per te”, italishten e mësova duke shikuar programet e Canale 5 “, shkruan gazetarja Paola Pellai, në një reportazh të publikuar në gazetën italiane “Libero Quotidianno”.

Fytyra e Shqipërisë dhe e Tiranës në veçanti u përmbys nga vitet ’90 e deri më sot.
Imazhi i anijes tregtare Vlora që u fut në portin e Barit në 8 gusht 1991 me një ngarkesë të dëshpëruar dhe të rraskapitur të 20 000 refugjatëve shqiptarë është e kaluara. Sidoqoftë, sot 20 000 italianë kanë mbërritur në Shqipëri në kërkim të një të sotmeje dhe një të ardhmeje. Edhe nëse Mitil, shoferi i autobusit që më çon në qendër, më shikon: “Ti vjen nga Milano, je e pasur. Atje jetohet mirë”.

Ka punuar murator afër Catania, por “pas 10 muajsh u ktheva në Tiranë. Merrja 35 euro në ditë, por kostoja juaj e jetesës më vrau. Këtu unë marr 20, por në fund të muajit arrij pa rrahje zemre”.

Strehimi i pensionistëve

Në Shqipëri qiraja mesatare e një apartamenti të madh në qendër është 274 euro (437 euro më pak se ajo italiane), në periferi ju paguani gjysmën e saj. Një kilogram bukë kushton një euro, një kilogram patate 25 cent, një birrë në tryezë 80 cent, kinemaja 4 euro, një vakt i mirë në restorant jo më shumë se 7, një pako cigaresh 2.50 …. Me pak fjalë, ju jeni në të edhe me veset. Gjithashtu për këtë arsye Shqipëria është duke u bërë një parajsë për pensionistët që e shohin veten të përjashtuar nga taksat mujore vetëm duke kërkuar vendbanim në Shqipëri, ose duke jetuar të paktën 184 ditë (madje edhe jo radhazi) në vit.

Nëse shëtit rreth Tiranës menjëherë ndiheni në shtëpi: supermarkete Conad dhe degët Banca Intesa, Fiat 500 të reja si taksi, trafiku kaotik si në Romë dhe Napoli, qendra tregtare me emra të mëdhenj, famullia e Sant ‘Antonio, vetrata e xhamit të dritares me Papa Gjon Palin në Katedralen e San Paolo … Por, ndryshe nga qytetet tona, ju nuk shihni një endacak të dehur, një burrë të pastrehë që fle midis karikaturave ose një emigrant që ju pengon me shitje abuzive.

Por ka vetëm disa persona të buzëqeshur që kërkojnë monedha, gra fshatare me qese me perime, vezë dhe erëza që shesin atë pak që kanë direkt në rrugë, burra të të gjitha moshave që përpiqen të të shesin telefona inteligjentë me origjinë të dyshimtë. Ju e kuptoni që jo gjithçka është e qartë dhe se për shumë njerëz ekziston një mënyrë alternative për të ecur nëpër kohë, por nëse tërhiqeni drejt, askush nuk ju shqetëson.

Italiani respektohet: sjell para, biznes (60% e eksportit është drejt vendit tonë), turizëm, hap të gjitha llojet e aktiviteteve (rreth 600 sipas Dhomës së Tregtisë). Klinikat dentare dhe call center, para së gjithash. Por edhe prodhuesit e mobiljeve, restauratorët, hotelierët (është edhe Hotel Rimini) dhe madje edhe distileri për pije.

Këtu, nga ana tjetër, një kompani e hap brenda 15 ditësh dhe investimi më pak se 36 mijë euro është i liruar nga taksat, ndërsa deri në 60 mijë është një taksë prej 5% dhe për ata që i tejkalojnë ato ka 15% . Një tundim i lehtë për sipërmarrësit e vjetër dhe të rinj, por edhe për shumë të rinj, të gatshëm të pranojnë një ndryshim drastik të ekzistencës për 600 euro në muaj (por edhe 400) në një call center.

Dhe pastaj dentistët, kirurgët estetikë dhe plastikë, profesorët dhe arkitektët, të cilët ashtu si Christopher Columbus, zbuluan një Amerikë të re, një tokë të prapambetur në shumë mënyra (për shembull, ndodh që uji i nxehtë mungon me orë të tëra ose që ndërpritet energjia elektrike) por jashtëzakonisht i hapur për të ndryshuar dhe përparuar.

Tirana është një kantier ndërtimi i pafund që synon ndërtesa gjithnjë e më të larta dhe më moderne, të afta të errësojnë shumë ndërtesa të degraduara, me tulla të pa ngjyrosura dhe pa suva. Stefano Boeri shpejt e kuptoi që ndërtimi ishte një biznes i shkëlqyeshëm dhe se në një konkurs ndërkombëtar, ai fitoi masterplanin e ri që do të “ridizenjojë” qytetin deri në vitin 2030.

“Një plan për të bërë për vete peizazhin” u përcaktua nga arkitekti që në maj inauguroi një studio në Tiranë “për t’u rikthyer – siç deklaroi ai – arkitektëve të rinj shqiptarë mundësitë e rritjes që na ka ofruar ky qytet i jashtëzakonshëm dhe vazhdon të na ofrojë”.

Në mesin e shumë projekteve ekziston edhe Pylli Vertikal, një kullë prej 21 katesh mbi tokë, 4 bodrume, 105 apartamente dhe mbi 3,200 bimë për të rrënjosur idenë e saj “për një pyllëzim urban progresiv të metropolit të botës”. Do të ngrihet në lagjen Blloku, atë më në modë, plot restorante, kafene, galeritë e artit, butikët dhe diskotekat.

Shansi i dytë

Stefania Nobile, e mbështetur nga nëna e saj Wanna Marchi, është gjithashtu këtu. Atmosferë elegante, shishe të bukura shampanje dhe kokteje të të gjitha llojeve: lokali shkon aq mirë sa që është hapur edhe në Durrës. “Në Itali ishim të markës – sqaruan disa herë – askush nuk na bëri që të punojmë më dhe ne kishim nevojë.

“Mbërritëm në Shqipëri rastësisht, duke gjetur një tokë mikpritëse që na lejoi të jemi ato që jemi, sipërmarrëse të mira”.

Më parë Shqipëria ishte një tokë shpëtimi, tani është një pikë mbërritjeje për ata që ndjekin një shans të dytë. Ishte kështu për Stefania dhe Wanna, por është gjithashtu kështu për qindra studentë italianë, të cilët, “të refuzuar” në testet tona të pranimit në Mjekësi provojnë të zbresin në Tiranë.

Tashmë, në testet e Universitetit Katolik “Zoja e Këshillit të Mirë”mungojnë pyetjet e kulturës së përgjithshme dhe logjike.

Nëse i kaloni ato, nuk do të luftoni me gjuhë të vështira: gjithçka është në italisht.

Teste, libra, profesorë (shpesh udhëtarë midis Tiranës dhe Universitetit të Tor Vergata), mësime. Paga rreth 10 mijë euro, por pas një viti (ose më mirë dy ju shpëtoni nga provimi i Anatomisë) ju mund të zgjidhni të vazhdoni studimet në Itali.

Nëse diplomoheni në Tiranë, titulli njihet edhe tek ne, pa pasur nevojë për ndonjë provim apo praktikë burokratike.

A keni ndonjë problem? Tirana e zgjidh atë për ju. Ajo ia doli edhe me emergjencën e depozitimit të mbeturinave të rënda. Ata i hoqën menaxhimin individëve privatë dhe ia besuan 49% të kompanisë veroneze Agsm Spa, duke ia lënë 51% bashkive të tyre. Kështu lindi, në Shtator 2016, Eco Tirana. Ajo funksionon dhe mirë madje. (Libero Quotidiano)