Në ditët kur mungesa e punëtorëve po e rrit pagën e vet natyrshëm , politika jonë  e udhëhequr nga ambiciet partiake politike shtyjnë më tej ligjin mbi ngritjen e pagës minimale . Një prej arsyeve kundër pagës minimale është se ajo mund të jetë shkas I rritjes së papunësisë . Duke rritur pagën e punëtorëve të pakualifikuar dhe të papërvojë , përmbi nivelin e ekuilibrit , ligjet a pagës minimale e rritin sasinë ë ofruar të punës dhe reduktojnë sasinë e kërkuar të punës . Teprica e punës që rezulton , përfaqëson papunësine .  

Më bëri përshtypje një shpallje e një kompanie të madhë  në Kosovë . Ajo ka rrjetin shumë të zgjeruar të marketeve në vendin tonë dhe në ditët e fundit ajo shpalli vende pune ne Han Të Elezit . Ndër të tjerash , renditeshin edhe disa “avantazhe” ndaj konkurrencës si : 1. Kontratë pune sipas ligjeve në fuqi , 2.Pagesa e kontributeve pensionale sipas ligjeve ne fuqi 3. Saktësi në paga mujore 4. Mbrojtje dhe siguri në punë dhe për fund krenohet me fjalinë “ rrjeti I parë në Kosovë që do të zbatojë orarin me 2 ditë pushim në javë !“  Kjo është e turpshme . Kompania publikisht thotë që e shkel ligjin e punës  . Nuk reagoi askush .

As inspektoriati I punës.  Ligji NR. 03_L-212 I punës tregon me saktësi se sa orë në javë punohet  e si paguhet , si mbrohet punëtori në punë dhe si paguhen kontributet pensionale . Ky ligj , si dhe ligjet tjera vendosin rregulla , kur ato shkelen pasojnë sanksionet . Pra , kompania e rrjetit të marketeve do të hap një pikë në Han të Elezit dhe premton se do të paguaj pagat çdo muaj , do ti paguaj kontributet sipas ligjit , do të ofroj mbrojtje në punë dhe do të zbatojë orar me 2 ditë pushim në javë .Mbresëlënëse ! Ta analizojmë këtë të fundit : Ligji I punës parasheh 40 orë pune në javë . Këtë e pjesëtojmë me 8 orë pune në ditë e që I bie 5 ditë pune në javë . Sipas ligjit të punës , punëtori mund të punojë 48 orë në javë nëse është urgjente dhe kompenzohet materialisht sipas ligjit . Pra punëtorët në Kosovë punojnë secilën javë në urgjencë , duke anashkaluar kompenzimet .  Inspektoriati I punës në Kosovë nuk ka nevojë të del në terren për të verifikuar shkeljet , por do te mjaftohej të hap konkurset e punës nëpër portale . Kompania ose s`ka jurist , ose juristi I saj është produkt I keq .

Dua të flas për humbjet e kompanive në vitet e fundit dhe lëngatën e tyre për të ardhmen .

Ndërmarrjet private në Kosovë kanë humbur shumë nga ikjet e të rinjëve . Por jo vetëm . Ata nuk humbën të rinjtë , por humbën punëtorët më të mirë . Kostoja që do të vije është pakrahasimisht më e madhe se sa kostoja financiare që do të përfaqësonin nga pagat e dinjitetshme . Sot paguhen punëtorë të pakualifikuar  me çmim më të lartë se sa ata që ikën dhe që ishin më të kualifikuar. Kosto e lartë për ndërmarrjet deri në mbyllje .

Teoria e pagave të efikasitetit thotë se  :

1.

Firmat operojnë më me efikasitet në qoftë se pagat janë mbi nivelin e ekuilibrit . Normalisht pagat paraqesin një pjesë të madhe të kosotove të ndërmarrjeve dhe secila ndërmarrje dëshiron që t`I ulë shpenzimet dhe t`a rrit efikasitetin . Në mes këtyre , ndërmarrjet duhet të përdorin teorinë e kostove oportune . Secila ndërmarrje duhet të llogaris se punëtori ka një çmim . Ajo ndërmarrje që paguan më mirë ka mundësinë e përzgjedhjes nga një grup më të kualifikuar duke rritur efikasitetin në punë. Në të kundërt ajo do të përballet më një cilësi të dobët punëtorësh nga të cilët vetëm efikasiteti duket larg .

2.

Punëtorët e paguar mirë janë ata që ushqehen me dietë më të shëndetshme dhe punëtorët që ushqehen më mirë janë më produktivë . Ky model i efikasitetit në punë nuk ka të bëjë me vendet perëndimore ku ekuilibri i pagës është shumë më i lartë se paga minimale . Ky model është i përshtatshëm për vende si Kosova ku kequshqyerja është problem i zakonshëm .

3.

Dikur kur të rinjtë silleshin rrugëve dhe kërkonin punë pa kushte , ndërmarrjet bënë pikërisht atë që nuk duhej bërë . Ata nënçmonin , përçmonin , shkelnin deri në mosdurim në secilën mundësi që i ipej , ata paqëllimisht i shkaktuan dëme të pariparueshme vetes së tyre . Ata shkaktonin qarkullimin e punëtorit . Qarkullimi i punëtorit nënkupton paqëndrueshmërinë në një vend pune . Ata qarkullonin për stimuj të ndryshëm personal. Qarkullimi i shpeshtë i punëtorëve rezulton me joproduktivitet dhe joprofesionalizëm për ndërmarrjen . Shumica e ndërmarrjeve në Kosovë e humbën këtë shancë nga arroganca ekstreme . Sot , ato përballen me një kosto që as vet nuk dijnë si ta llogarisin , ose kanë frikë ta llogarisin , ose vazhdojnë ëndrrën .

4.

Kontrolli i punëtorëve është shumë i kushtueshëm për secilën ndërmarrje . Varësisht nga madhësia dhe fushveprimtaria e saj . Për të bërë më të lehtë , paga e punëtorit do të duhet të ishte mbi nivelin e ekuilibrit. Kjo do ta bënte të kushtueshme humbjen e vendit të punës për secilin punëtorë . Duke pasur pagë të kënaqshme punëtori do të bëjë shumë më shumë përpjekje në efikasitetin e tij se sa po të ishte një e ulët . Prandaj , kostoja e ndërmarrjeve nga pagat mbi ekuilibrin janë më pak të kushtueshme se sa regjimi i kontrollit . Dikur Karl Marks alarmonte ne Manifestin e Tij se klasa punëtore është gjithmonë e rrezikuar nga punëdhënësi pasiqë sipas tij është’ushtria e të papunëve ‘që kapitalisti kërcënon . Si duket , kapitalistët e sotëm udhëhiqen nga arroganca e një kërcënimi të kapitalistit të shekullit  XIX . Në ditët e fundit duket se kjo ushtri dezertoi . Menaxherët e ndërmarrjeve  do t’i përngjajnë ‘Gjeneralit të Ushtrisë së vdekur’ .

Ndoshta momenti i fundit ka ikur me kohë , mirëpo është e udhës të themi se ‘Është momenti i fundit ku ndërmarrjet private duhet t’i ngrisin pagat substancialisht ‘ .