Katër ditë para fillimit të bombardimeve të NATO-s, pikërisht më 20 mars të vitit 1999 misioni Verifikues i OSBE-së u largua nga Kosova.

Ky mision u themelua në tetor të vitit 1998.

Detyra e misionit ishte të monitoronte pajtueshmërinë e palëve me marrëveshjen, t’i raportonte OSBE-së çdo shkelje dhe të ndihmonte civilët e prekur në Kosovë. Kërkesa të tjera ishin raportimi mbi bllokadat e rrugëve, mbikëqyrja e zgjedhjeve si dhe ngritja e një shërbimi policor të pavarur dhe të drejtë.

Shef i misionit u emërua diplomati i Shteteve të Bashkuara, William Walker, kurse zëvendës i tij ishte Gabriel Keller.

Pavarësisht se ishte shumë më i madh dhe më kompleks se çdo mision i mëparshëm i OSBE-së, Misioni u krijua relativisht shpejt; pjesë të ekipit mbërritën në Kosovë një muaj pas marrëveshjes së 16 tetorit. Misioni ishte i ndarë në pesë regjione, me seli në Prishtinë.

Kur një ekip i Misionit mbërriti në vendin e masakrës së Raçakut, ata gjetën 36 trupa të vrarë, 23 prej të cilëve ishin të shtrirë në një kanal.

Operacioni “Syri i Shqiponjës”

Operacioni “Eagle Eye” ishte pjesë e Misionit të Verifikimit të Kosovës gjatë Luftës së Kosovës duke përdorur avionë të kontribuar nga Franca, Gjermania, Italia, Holanda, Britania e Madhe dhe SHBA. Duke filluar më 17 tetor 1998, qëllimi ishte monitorimi i respektimit të Rezolutës 1199 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara nga qeveria federale jugosllave, dhe në veçanti tërheqja e forcave të armatosura nga Kosova dhe respektimi i armëpushimit.

Monitorët përbëheshin nga 1400 vëzhgues tokësorë. Si rezultat i aktiviteteve të trupave jugosllave dhe formave të tjera të mospërputhjes, vëzhguesit tokësorë u tërhoqën duke u arsyetuar me “një nivel të papranueshëm rreziku për misionin e verifikimit të mbështetjes së paqes”.

Në mars 1999, me rritjen e rreziqeve, u vendos që Misioni të tërhiqej për në Ohër të Maqedonisë.

Më pas, pas largimit të Misionit, NATO-ja filloi serinë e bombardimeve kundër caqeve serbe, ndërkohë që forcat serbe filluan një fushatë të vrasjeve, përdhunimeve, ndalimeve dhe dëbimeve të popullsisë shqiptare të Kosovës.

Refugjatët ikën në Shqipëri, Maqedoni dhe Mal të Zi; shumë refugjatëve iu shkatërruan dokumentet.

Në prill të vitit 1999, OSBE-ja vendosi që Komisioni duhet të ndihmojë në trajtimin e kaosit të refugjatëve; 70 verifikues u dërguan në Tiranë, ku ndihmuan në koordinimin e reagimit ndaj fatkeqësive dhe intervistuan refugjatët. /Klankosova.tv/