Shërbimet thelbësore shëndetësore në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme po përballen me ndërprerje serioze, pasi ndihma ndërkombëtare për shëndetësinë pritet të bjerë me 30% deri në 40% gjatë vitit 2025, krahasuar me vitin 2023, ka paralajmëruar Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).

Në udhëzimet e reja të publikuara për të ndihmuar qeveritë të përballen me krizën, OBSH thekson se shkurtimet e papritura të fondeve kanë reduktuar ndjeshëm aksesin në kujdesin për nënat, vaksinime, mbikëqyrjen e sëmundjeve dhe përgatitjen për emergjenca, duke arritur deri në 70% në disa vende.

Të dhënat e mbledhura nga 108 vende në mars tregojnë se më shumë se 50 prej tyre kanë raportuar humbje të vendeve të punës në sektorin e shëndetësisë dhe ndërprerje të programeve të trajnimit për stafin mjekësor.

“Shkurtimet e papritura dhe të paplanifikuara të ndihmës kanë goditur rëndë shumë vende, duke kushtuar jetë njerëzish dhe duke rrezikuar arritjet e fituara me mund në sistemet shëndetësore”, paralajmëroi Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus.

“Megjithatë, kjo krizë mund të kthehet në një mundësi për vendet që të kalojnë nga varësia ndaj ndihmës në vetëmbështetje të qëndrueshme, duke u bazuar në burimet e brendshme.”

Sipas OBSH-së, ulja e fondeve këtë vit ka përkeqësuar sfidat e mëparshme financiare me të cilat përballen sistemet shëndetësore – nga rritja e borxheve dhe inflacioni, deri te mungesa e buxheteve publike dhe varësia e theksuar nga ndihma e jashtme.

Agjencia i ka bërë thirrje qeverive që ta prioritizojnë shëndetin publik në buxhetet kombëtare, edhe në kohë krize, duke e parë si investim në stabilitetin shoqëror, dinjitetin njerëzor dhe qëndrueshmërinë ekonomike, jo si barrë buxhetore.

Udhëzimet e OBSH-së rekomandojnë që vendet të: përqendrohen në shërbime të aksesueshme për shtresat më të varfra,mbrojnë buxhetet e shëndetësisë dhe programet jetike, përmirësojnë efikasitetin përmes prokurimit të optimizuar, ulin shpenzimet e panevojshme dhe aplikojnë blerje strategjike, përdorin vlerësimet e teknologjisë shëndetësore për të fokusuar fondet në programet me ndikim më të madh për çdo dollar të shpenzuar.

Sipas OBSH-së, disa vende si Nigeria, Kenia, Afrika e Jugut, Gana dhe Uganda kanë ndërmarrë tashmë hapa për rritjen e buxheteve shëndetësore dhe reformimin e sistemeve të financimit, duke shërbyer si shembuj pozitivë të përshtatjes ndaj krizës globale të ndihmës. /AA