Më shumë se 27 vjet më parë, britanikët, irlandezët dhe irlandezët e veriut, secili me një lidhje në njërën anë, negociuan Marrëveshjen e së Premtes së Madhe në një shtëpi të madhe në Hillsborough pranë Belfastit, e cila i dha fund konfliktit të përgjakshëm terrorist që ishte ekonomikisht shkatërrues për rajonin.

Sipas qeverisë britanike, kjo duhet të shërbejë si shembull për përfaqësuesit e shteteve të Ballkanit Perëndimor – Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Bosnja-Hercegovina dhe Serbia – të cilët ende po përballen me pasojat e luftës jugosllave dhe po ecin me ritme të ndryshme në rrugën e tyre drejt Bashkimit Evropian.

FAZ shkruan se Britania luajti një rol kryesor në përpjekjet për t’i dhënë fund luftës në Ballkan tre dekada më parë. Tani qeveria laburiste e kryeministrit Keir Starmer ka vendosur të rinovojë angazhimin e saj dhe të ringjallë të ashtuquajturin “Procesi i Berlinit”, i cili dikur u lansua nga kancelarja gjermane Angela Merkel për t’i nxitur gjashtë vendet e rajonit që të ulin tensionet mes tyre dhe të forcojnë reformat e brendshme në funksion të anëtarësimit në BE.

Media gjermane shkruan se qeveria britanike po ndjek gjithashtu stabilizimin e Ballkanit edhe për interesa të veta.

Së pari, sipas FAZ, kjo i ofron mundësinë të dëshmojë angazhimin e vet në një çështje të rëndësishme diplomatike evropiane, me mesazhin: “Shikoni, duam të na marrin sërish seriozisht si fuqi që ndikon në Evropë”. Së dyti, ky angazhim lidhet drejtpërdrejt me çështjen e migracionit (të paligjshëm), që aktualisht është ndër temat që dominojnë opinionin publik në Mbretërinë e Bashkuar dhe e vendosin qeverinë nën presion.

Lufta kundër ndikimit rus

Njoftimet e Ministrisë së Jashtme britanike u përqendruan pothuajse tërësisht në aspektin e migracionit. Qëllimi, sipas saj, është se si Britania mund të “mbështesë një rajon ku paqëndrueshmëria ndikon drejtpërdrejt në përpjekjet e qeverisë për të siguruar sigurinë kombëtare dhe kufijtë britanikë”.

Ministrja e Jashtme britanike, Yvette Cooper, njoftoi se Britania do të ofrojë rreth 11.5 milionë euro për të luftuar trafikimin e organizuar të njerëzve në vendet e Ballkanit.

Në këtë kuadër përfshihen, për shembull, trajnimi i forcave të sigurisë në Kosovë dhe ndihma për viktimat e kontrabandës në Serbi. Qeveria britanike ka diskutuar gjithashtu në mënyrë joformale me disa ministra të jashtëm të rajonit idenë e krijimit të një qendre kthimi për migrantët e deportuar nga Britania, transmeton Klankosova.tv.

Ky plan ishte propozuar më herët nga kryeministri britanik Starmer gjatë një vizite në Shqipëri, por ishte refuzuar nga autoritetet shqiptare.

Nikoqirët britanikë synojnë gjithashtu ta drejtojnë diskutimin për Ballkanin Perëndimor te përpjekjet e Rusisë për të ushtruar ndikim në rajon; ata premtuan një shumë prej afro pesë milionë eurosh për forcimin e mbrojtjes kibernetike kundër sulmeve ruse.

Në Hillsborough, ministri gjerman i Jashtëm, Johann Wadephul, paralajmëroi se procesi i anëtarësimit të vendeve të Ballkanit nuk duhet të vonohet. Ai tha se ekziston “një dritare mundësie” deri në përfundimin e mandatit të Komisionit Evropian në vitin 2029, e cila duhet shfrytëzuar. Sipas tij, bisedimet në Hillsborough ishin inkurajuese, sepse treguan “se përparimi në rajon është i mundur”.

Agjenda e Wadephulit përfshinte takime të shkurtra dypalëshe me të gjashtë homologët nga Ballkani Perëndimor. Ai theksoi se anëtarësimi i këtyre shteteve “duhet të ndodhë në një të ardhme të parashikueshme”.

Ministrja e Jashtme britanike, Yvette Cooper, ka rikonfirmuar angazhimin e Mbretërisë së Bashkuar për stabilitetin në Ballkanin Perëndimor gjatë samitit të nivelit të lartë në Irlandën e Veriut.

Ajo mirëpriti ministrat e jashtëm nga i gjithë rajoni – përfshirë Kosovën, Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi, Bosnjë-Hercegovinën dhe Serbinë – si dhe aleatë evropianë si Francën, Austrinë, Greqinë dhe Italinë, në një takim të mbajtur të enjten në mëngjes në Kalanë Hillsborough.

Në hapje të bisedimeve, Cooper dhe ministri i Jashtëm gjerman, Johann Wadephul, mirëpritën lajmin e mbrëmshëm për fazën e parë të një plani paqeje në Gaza.

Të mbledhur brenda kalasë, Cooper e vlerësoi vendtakimin si një simbol paqeje, përparimi dhe pajtimi, në frymën e procesit historik të paqes në Irlandën e Veriut të fundviteve ’90, transmeton Klankosova.tv.

Ajo u tha të pranishmëve se Mbretëria e Bashkuar ka “një angazhim të gjatë dhe të qëndrueshëm për stabilitetin, sigurinë dhe mirëqenien në Ballkanin Perëndimor”.

“E dimë se siguria në Ballkanin Perëndimor ndikon drejtpërdrejt në sigurinë e gjithë Evropës dhe në sigurinë tonë këtu në Mbretërinë e Bashkuar”, deklaroi ajo.

“Është vërtet një nder i madh të udhëheq këtë vit takimin e ministrave të jashtëm të Procesit të Berlinit dhe ta pres këtë ngjarje këtu në Irlandën e Veriut, në një vend kaq historik”.

Cooper iu referua “diskutimeve të frytshme” të mbrëmjes së kaluar mbi përvojat e Irlandës së Veriut, gati tri dekada pas Marrëveshjes së Belfastit/Të Premtes së Mirë të vitit 1998.

Ajo kujtoi gjithashtu se kanë kaluar 30 vjet nga Marrëveshja e Dejtonit e vitit 1995, e cila i dha fund luftës në Bosnjë, ndërsa theksoi rëndësinë e mbajtjes së samitit në Kalanë Hillsborough – “një simbol i paqes, përparimit dhe pajtimit”.

Para samitit, Mbretëria e Bashkuar kishte premtuar fonde për forcimin e sigurisë kufitare dhe trajnimin e forcave të rendit në Kosovë, si dhe mbështetje për forcimin e mbrojtjes kibernetike ndaj kërcënimeve nga ndërhyrjet ruse në rajon.

Cooper njoftoi gjithashtu një investim prej 10 milionë funtesh në programe që synojnë luftimin e trafikimit të njerëzve në Ballkanin Perëndimor dhe në rajone të tjera kyçe.

Sipas Ministrisë së Jashtme britanike, Ballkani Perëndimor mbetet një nga rrugët kryesore të tranzitit për migrantët që kërkojnë të hyjnë në Bashkimin Evropian dhe në Mbretërinë e Bashkuar, me afro 22 mijë kalime të parregullta kufitare të regjistruara vitin e kaluar në kontinent.