Me afrimin e fushatës zyrtare zgjedhore dhe përpilimin e listave zgjedhore për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Republikës së Kosovës më 14 shkurt 2021, Instituti Demokraci për Zhvillim fton të gjitha subjektet politike të demonstrojnë frymë demokratike dhe gjithëpërfshirëse.

Instituti D4D iu bën thirrje subjekteve politike të angazhohen në përfshirjen e grave dhe burrave në mënyrë të barabartë në të gjithë ciklin e procesit zgjedhor përmes:

I. Rritjes së përfshirjes së grave në listat zgjedhore përtej kriterit minimal
II. Përfshirjes së grave në Trupat Menaxhues Zgjedhor
III. Ofrimit të hapësirës së denjë dhe të garantuar në përfshirje të barabartë në fushatë zgjedhore dhe debate televizive
IV. Respektimit të masave mbrojtëse kundër përhapjes së virusit Covid-19

Më poshtë kërkesa e plotë e D4D:

Të nderuar/a përfaqësues/e të subjekteve politike,

Me afrimin e fushatës zyrtare zgjedhore dhe përpilimin e listave zgjedhore për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Republikës së Kosovës më 14 shkurt 2021, Instituti Demokraci për Zhvillim fton të gjitha subjektet politike të demonstrojnë frymë demokratike dhe gjithëpërfshirëse. Instituti D4D iu bën thirrje subjekteve politike të angazhohen në përfshirjen e grave dhe burrave në mënyrë të barabartë në të gjithë ciklin e procesit zgjedhor përmes:

I. Rritjes së përfshirjes së grave në listat zgjedhore përtej kriterit minimal Gratë në Kosovë mbesin të nën përfaqësuara fillimisht në listat zgjedhore e më pas edhe në Kuvendin e Republikës së Kosovës si Deputete. Subjektet politike përpilimin e listave zgjedhore e bëjnë në bazë të Ligjit nr. 03/L-073 për Zgjedhjet e Përgjithshme në Republikën e Kosovës, duke anashkaluar Ligjin nr. 05/L-020 për Barazi Gjinore. Në Zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës në vitin 2019 të gjitha subjektet politike të certifikuara nga Komisioni Qendror Zgjedhor, kanë respektuar vetëm kriterin minimal të përfshirjes së grave në lista me vetëm 343 gra kandidate nga gjithsej 1,067 sosh.

Ligji për Barazi Gjinore është instrumenti kyç për trajtimin e çështjeve gjinore në Kosovë. Neni 6.8 i këtij ligji thekson se: “Përfaqësimi i barabartë gjinor në të gjitha organet legjislative, ekzekutive dhe gjyqësore dhe institucionet e tjera publike arrihet kur sigurohet përfaqësim minimal prej pesëdhjetë përqind (50%) për secilën gjini, përfshirë edhe organet e tyre drejtuese dhe vendimmarrëse”. Duke u bazuar në këtë inkurajojmë të gjitha subjektet politike që të bëjnë përpilimin e listave zgjedhore në mënyrë të barabartë 50/50 për secilën gjini.

II. Përfshirjes së grave në Trupat Menaxhues Zgjedhor

Përveç përfaqësimit të ulët në lista zgjedhore, përfshirja e grave në proceset zgjedhore vazhdon të jetë sfidë edhe më e theksuar. Gratë nuk janë të përfaqësuara në nivel të barabartë në radhët e personelit zgjedhor, përkatësisht në Trupat Menaxhues Zgjedhor. Në zgjedhjet e parakohshme të vitit 2019 nga numri i përgjithshëm I anëtarëve të KKZ-ve, vetëm 16% e tyre ishin gra, ndërsa vetëm katër nga gjithsej 38 kryesues të KKZ-ve ishin gra.

Instituti Demokraci për Zhvillim inkurajon të gjitha subjektet politike që të emërojnë në mënyrë të barabartë gratë dhe burrat në pozitat në terren dhe ato udhëheqëse, si në:

• Komisione Komunale Zgjedhore (KKZ);

• Këshilla të Vendvotimit (KVV);

• Vëzhguese në ditën e zgjedhjeve;

• Vëzhguese në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve (QNR);

Instituti Demokraci për zhvillim (D4D) është organizatë jo qeveritare e themeluar në vitin 2010. Misioni i D4D-së është të ndikoj në proceset e zhvillimit të politikave publike në mënyrë që të përshpejtoj zhvillimin socio-ekonomik të vendit, përmirësoj qeverisjen dhe të përforcoj kulturën demokratike në Kosovë. Vizioni i D4D-së është të promovoj një shoqëri aktive dhe të arsimuar, e cila merr pjesë në hapësirën publike dhe e përdor atë për përfaqësim dhe vendim-marrje për të diskutuar dhe ndërtuar konsensus për shpërndarjen e burimeve të cilat janë efiçiente, të shpejta, afat-gjate dhe që sjellin zhvillim të paanshëm.

III. Ofrimit të hapësirës së denjë dhe të garantuar në përfshirje të barabartë në fushatë zgjedhore dhe debate televizive.

Besimi i qytetarëve dhe përfshirja e grave në politikë është e ndërlidhur ngushtë me paraqitjen e tyre në publik përmes tubimeve të vogla dhe pjesëmarrjes në debate televizive. Instituti Demokraci për Zhvillim në mënyrë aktive ka përcjellë të gjitha zgjedhjet në nivel nacional dhe atë lokal, me ç’rast ka vërejtur mungesë të theksuar të grave në këto aspekte. Në vitin 2019 gjatë fushatës zgjedhore në debate televizive ishin të pranishëm gjithsej 252 përfaqësues të subjekteve politike, prej të cilëve 190 burra dhe vetëm 62 gra. Andaj kërkojmë që gratë të kenë vazhdimisht hapësirë të barabartë me burrat brenda subjekteve politike dhe në paraqitjet publike gjatë fushatës zgjedhore.

IV. Respektimit të masave mbrojtëse kundër përhapjes së virusit Covid-19

Kosova po vazhdon të përballet me pandeminë, dhe duke pas parasysh që sigurimi I vaksinave nuk është bërë në sasi të mjaftueshme sa do të mbulonte nevojat e të gjithë qytetarëve të Republikës së Kosovës, shpërndarja e virusit vazhdon të jetë rrezik potencialisht i lartë. Andaj, ftojmë të gjitha subjektet politike të kenë kujdes të shtuar gjatë fushatës zgjedhore në mos grumbullim të një numri të madh të personave gjatë fushatës në mënyrën fizike, të mbahet distanca, maskat mbrojtëse, përdorimi I dezinfektuesve dhe të gjitha masat tjera të nevojshme në bazë të manualit për mbrojtje nga përhapja e virusit Covid-19.