Rrjeti i Edukatorëve Bashkëmoshatarë (PEN) ka organizuar panelin e diskutimit “Gjuha Diskriminuese në Tekste Shkollore” – Këndvështrimi i Sindikatës së Bashkuar për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (SBASHK) dhe Nismës së të Rinjve për të Drejtat e Njeriut (YIHR).

Bujar Fejzullahu, drejtor ekzekutiv i PEN-it, ka thënë se gjatë punës që PEN ka bërë për dhjetë vjet në fusha të ndryshme të edukimit dhe organizimeve të aktiviteteve, vlerëson se duhet të bëhet më shumë në ngritjen e edukimit gjinor.

“Duhet të bëhet më shumë në ngritjen e perspektivës gjinore në institucione arsimore, sidomos në promovimin e barazisë gjinore. Përveç punës që bëhet nga shoqëria civile në ndërrim të mendësisë, sa i përket barazisë gjinore e njëjta duhet të bëhet edhe nga institucionet arsimore në tekstet shkollore. Mësimdhënësit janë më të rëndësishmit në këtë aspekt. Shpresojmë të krijojmë një lidhje mes SBASHK-ut, shoqërisë, institucioneve dhe të identifikojmë hapat për gjetjet faktike të kësaj në Kosovë”, tha Fejzullahu, raporton Ekonomia Online.

Marigona Shabiu, drejtore ekzekutive në YIHR, ka prezantuar gjetjet e hulumtimit që i kanë bërë në pesë libra të gjimnazeve dhe shkollave profesionale,  rezultatet e të cilit, ka thënë se janë të njëjta me ato të 20 viteve më parë, edhe pse tash me një sistem të ri arsimor, ajo tha se përballen me problemin e barazisë gjinore dhe të drejtave të njeriut.

“Ajo çka e dallon këtë hulumtim është se është bë një auditim i librave të arsimit të mesëm të lartë, ku është analizuar se sa librat shkollorë, gjithsej pesë i kemi analizuar, të sociologjisë, historisë, edukatës qytetare, psikologjisë, biologjisë, të gjimnazeve dhe shkollave profesionale se sa këto libra i kanë të inkorporuara të drejtat e njeriut në përmbajtjet e tyre. Janë analizuar rresht për rresht secila libër dhe në bazë të një metodologjie është gjetë se kanë mbi 100 raste të gjuhës diskriminuese, përjashtuese dhe grupeve të margjinalizuara, duke përfshi gratë, fëmijët, personat me nevoja të veçanta, të rinjtë, anëtarët LGBT, anëtarët pakicë sidomos ata të grupit egjiptian, ashkali”, ka thënë Shabiu, raporton EO.

“ Librat tanë kanë përmbajtje që prezanton një anshmëri etnike, sidomos kur flitet për luftën e fundit, mënyra se si përshkruhet paraqet anshmëri etnike. Ka numra të ekzagjeruar se sa viktima kanë qenë në luftën e fundit në Kosovë që nuk kanë asnjë burim. Kemi përdorim të gabueshëm të nocionit komb. Ka stigmatizim të formave të familjes, grupeve të shoqërisë, nga ajo se si përcaktohet gjinia. Ende në librin e biologjisë personat me sindromën Down, cilësohet si mongoloide. Në 2018 hala fëmijët mësojnë që personat me Down janë një sindromë mongoloide”.

Ajo ka thënë se pavarësisht bisedimeve me ministrinë e Arsimit, ndryshimet që po bëhen në këta libra, janë sipërfaqësore.

“Ministri është zotu që viti 2018-19 nuk ka me i gjetë me këta libra por ne jemi në kontakt të vazhdueshëm me ministrinë se si po shkon procesi i rishikimit të përmbajtjes së këtyre librave, përmbajtja nuk ka ndryshuar por,  është ndryshim sipërfaqësor e jo substancial”, tha ajo.

Sipas saj, librat e tillë po e ndalojnë edukimit e të rinjve që pastaj sjellë pasoja edhe në edukimin e tyre të mëtejshëm. Ajo ka thënë se nga kjo, ka ende burra që vazhdojnë me ngacmime seksuale, duke e parë ende gruan si objekt seksual.

“Ne kemi burra që vazhdojmë me ngacmu gra në vende pune, në shkolla dhe e marrin këtë si diçka që ata kanë të drejtë me e bë dhe vazhdojnë me bë akte të tilla”, tha ajo.