Dhuna e luftës është gjithmonë e verbër. Zakonisht, ashtu si ideologjia që e frymëzon atë. Marrëdhënia mes ideologjisë dhe verbërisë është një temë e madhe e filozofisë politike. Për psikanalizën, verbëria në vizionin e realitetit mund të varet nga faktorë të ndryshëm. Një nga këto është magjepsja narcisiste me veten. Ajo vepron si një lente deformuese që ofron një pamje të shtrembëruar të realitetit. Narcizizmi malinj dhe paranoja janë shpesh terma konvergjentë: çdo gjë tjetër përveç meje kërcënon me vdekje ekzistencën time. Ky është pozicioni aktual i Putinit.

Mund të mendohet se në rrënjë të joshjes së luftës qëndron gjithmonë një lloj vërshimi paranojak i narcizizmit njerëzor. Sipas Torahut ky është i vetmi mëkat njerëzor njëmend i denjë për këtë emër: të besosh se je Zoti, të asimilohesh me Zotin, të sillesh sikur të ishe Zoti në tokë. Por shekulli i njëzet na mësoi se megalomania paranojake e liderëve të mëdhenj, për të fituar konsensus dhe për të shtyrë masat drejt luftës, kërkonte megjithatë një kusht tjetër përveç atij idhujtarisht narcisist: ideologjinë.

Narcizmi i çmendur i egos për të qenë në gjendje të mobilizojë grupe njerëzore duhet të jetë gjithmonë i lidhur fort me një Kauzë. Çfarë Kauze? Në shekullin e njëzet kemi pasur disa mishërime: Raca, Historia, Perandoria, Populli. Në luftën e fundit në Ukrainë ende e gjejmë këtë bashkim në plan të parë, i cili duket se ringjaller shpirtërisht nga shekulli i kaluar.

Nga njëra anë, ekspansionizmi i egos së një lideri – Vladimir Putin – autoritar, egoist, mishërimi i një fantazme mashkullore dhe paranojake që e përjeton demokracinë si një kërcënim të vazhdueshëm ndaj identitetit të tij; nga ana tjetër, ideologjia e rikthimit nostalgjik tek Rusia Sovjetike, tek një nacionalizëm imperialist që refuzon rrugën e historisë drejt demokracisë.

Nuk është rastësi që Putini, edhe pse një produkt i drejtpërdrejtë kulturor i komunizmit rus, është parë gjithmonë me admirim nga të djathtat perëndimore: grushti i hekurt, pretendimi sovranist, mbrojtja ushtarake e kufijve të vet, përbuzja për parlamentarizmin dhe, në fund, për kulturën iluministe perëndimore, përcaktojnë portretin e një lideri dukshëm reaksionar.

Një shembull i kësaj është përdorimi i makinës ideologjike në çështjen ukrainase, e cila do të donte ta shndërronte dhunën tragjike të luftës në një operacion politik që konsiderohet i nevojshëm. Fjala “luftë” në fakt ende censurohet sistematikisht nga mediet e regjimit rus në favor të formulës neutrale të “operacionit special”.

Retorika e pushtetit dhe e tiranisë na kishte mësuar që në shekullin e njëzet me sofizma gjuhësore që tentonin të fshihnin masakrën brutale traumatike të dhunës. Mjafton të mendosh për terminologjinë artificiale me të cilën regjimi nazist mbuloi krimin e tmerrshëm të Holokaustit.

Ky hendek midis gjuhës dhe realitetit është një mashtrim i çdo regjimi totalitar, përfshirë atë Putinian. Nuk është rastësi që Hannah Arendt e konsideronte çdo ideologji bartëse të dhunës si të pandjeshme ndaj fatit të jetës reale të qenieve njerëzore.

Imperializmi i idesë në mënyrë të rastësishme dhe indiferencë totale dërrmon singularitetin e pasakrifikueshëm të jetës. Varfëria e numrave zëvendësohet me jetën e vetë emrave: sa vdekje mes ushtarëve të tij ka parashikuar Putini në këtë “operacion special”? Sa në radhët e ushtrisë kundërshtare dhe sa, në fund, në popullatën civile?

Parëndësia e singularitetit të jetës përballë verbërisë fanatike të ideologjisë. Ky është avantazhi i madh dhe cinik që gëzon Putini. Në sytë e tij, jetët e të tjerëve janë vetëm numra. Për këtë arsye ai nuk i frikësohet aspak luftës, por joshet prej saj.

Universaliteti i idesë – mbrojtja e Rusisë së madhe dhe ambicieve të saj nga zvogëlimi i imponuar nga Perëndimi – nuk mund të kundërshtohet nga vdekja e parëndësishme e dikujt që është i destinuar të jetë thjesht një figurant në histori. Vazhdimësia shqetësuese antropologjike mes mbështetësve të Putinit dhe No Vax më ideologjikë pasqyron mirë pandjeshmërinë totale dhe mungesën e solidaritetit ndaj jetës së të tjerëve.

A do të jenë brezat e rinj rusë, kulturalisht më të çliruar nga verbëria ideologjike, ata që do t’ia kujtojnë diktatorit imperialist se në fund të çdo ideologjie fshihet gjithmonë një impuls vdekjeje? A do të jetë shpirti demokratik dhe e iluminist i Evropës që do t’i kundërvihet joshjes së tmerrshme paranojake të luftës? (La Repubblica)