Besoj se me këtë fjali të gjithë çunat janë të njohur, sepse që në vogëli janë mësuar me këtë pyetje, të ardhur nga prindërit, familjarët apo të afërm. Madje, pas ditës së parë të shkollës, babi nuk e pyet të birin sesi ia kalove, por “Hë të pëlqu ndonjë, zure ndonjë shoqe sot” etj. Dhe fëmija nqs i përgjigjet jo, atëhërë reagimi i babait vjen i menjëhershëm. “Si jo? Duhet të zësh ndonjë shoqe patjetër. Gjithë ky çun pa shoqe?”.

Por ky lloj presioni nuk vjen vetëm mbi djemtë, por edhe mbi vajzat. Besoj u ka qëlluar rasti të jeni të pranishëm, në mos ndoshta vetë ju, kur fëmijëve, qoftë vajzë, apo djalë, i ngacmoni, (normalisht ju mendoni se e beni për shaka), nëse kanë ndonjë shok të ngushtë në shkollë apo jo, nëse kanë ndonjë të dashur, apo nëse i pëlqen dikush. Dhe pasi merr përgjigje negative, për t’i vendosur edhe më shumë në siklet u thua: “Ke ti ke, por nuk tregon”.

Kjo është një lloj dhune psikologjike mbi fëmijët. Një lloj trysnie e ushtruar mbi ta në një moshë delikate, kur as nuk ia kanë haberin, se çfarë është të kësh të dashur. Por ky lloj presioni i bën ata, të shtojnë kuriozitetin kundrejt gjinisë tjetër, të fillojnë të mendojnë për raporte të tilla. Madje, në momentin që ata thonë që “Jo, unë nuk pëlqej njeri”, vjen reagimi tjeter po aq psikologjik. “Je i pazoti të keqen babi, sa nuk zë dot një dashnore”. Ky lloj presioni vazhdon për vite me radhë.
Dhe kjo dhuna pastaj, i bën fëmijët kuriozë, se çfarë është të kesh marrëdhënie, etj.

Dhë për këtë u vjen në ndihmë teknologjia, interneti. Mjafton që të rinjtë të shkojnë në një qëndër interneti, me arsyen se kanë një projekt dhe aty hyjnë në faqet pornografike, që sesa të dëmshme janë, këta e kanë shpjeguar psikologët. Por shkurt, ata shikojnë dhunë aty dhe bëhën të predispozuar që edhe ata ushtojnë dhunë. Në fakt kjo zgjidhet shumë thjeshtë, siç e kanë zgjidhur disa shtete të Europës, duke i bllokuar këto faqe. Tek e fundit do mbrohen fëmijët. Por si duket në Shqipëri, askush nuk ka kohë për të tilla nisma. As deputetët, të cilët gjithë ditën e tyre e shtyjnë duke ofenduar nga familja njëri-tjetrin.

Duhet të biem dakord për diçka. Prindërit e sotëm të fëmijëve, janë rritur në tranzicion dhe disa as nuk e kanë bërë shkollën, sepse në mendjen e tyre ekizstonte vetëm ikja nga Shqipëria, për një jetë më të mirë.(Flas për shumicën). Kaluan një proçes të vështirë në vitet 90’, kaluan 97-ën, kaluan shumë probleme ekonomike, ç’ka e bëri këtë brez, që të mos merrte sa duhet edukimin, por të merren me “materialen”, sepse ata nuk kishin asgjë gati. Ata ia nisën nga zero. Pra i rriti jeta dhe qëllimet më madhore të tyre ishin, të kishin një shtëpi, një makinë, e të mblidhin të ardhura që më ardhjen në jetë të fëmijëvë të tyre mos t’u mungonte asgje.

Për prindërit e sotëm, e rëndësishme është që fëmijëve të mos u mungojë gjë, siç u kanë munguar atyre. Ata mendojnë se shkolla është vendi ku ata do edukohen siç duhet, ku do të marrin dije dhe do të bëhen dikush.

Prandaj këta prindër, nga mëngjesi në darkë punojnë, por pa e pasur mëndjen se çfarë po i ndodh fëmijës, sepse ata mendojnë se fëmija duke qënë në shkollë, është i sigurtë dhe do marrë edukimin e nevojshëm.
Prandaj edhe ne themi sot, që familja është sot hallka që ka çaluar e ka dështuar, sa i përket komunikimit me fëmijët, se ata janë të fundit që mësojnë se çfarë ka ndodhur më fëmijën e tyre. Sepse këta prindër, besojnë se shkolla, mësuesit do e plotësojnë 100% edhe rolin e tyre. Mjafton që prindërit t’u sigurojnë atyre lekët e shkollimit. Dhe nuk janë pak, por 17 vite shkollë, bashkë me masterin për një fëmijë, që prindi duhet të mendojë.

Prandaj ky brez, që po rritet sot do të jetë pasqyrim i punës së mësuesve. Prandaj në shoqërinë tonë është i rëndësishëm roli i tyre, formimi i tyre. Unë di raste konkrete sesi nxënës në gjimnaz me notën 5.5, apo 6, që nuk di shkrim dhë këndim, që nuk di drejtshkrimin e gjuhës shqipë, që nuk di ku vendoset presja, bëhen mësues. Sepse në atë pozicion pune i ka vendosur partia. Si mundet që ky “mësues” të mësojë brezin ri? Po ashtu di mjaft raste, ku mësuesit as nuk i intereson se çfarë problemesh ka një nxënës, për të mjafton të hyjë në mësim, të mbarojë dhe të ikë. (Normalisht jo të gjithë)

Kam dëgjuar shpesh së fundmi justifikime nga opinionistë të ndryshëm, për mësuesit e sotëm, se nuk paguhen mirë, dhe kanë klasa me nga 40 nxënës dhe nuk mund t’i kontrollojnë të gjithë. (Rasti i fundit, ai i Kavajës)

Jo! Kjo nuk është e vërtetë! Mësuesit nëse duan, mund të përfshihen në gjithçka, për këtë është edhe mësuesi kujdestar. Dua të jap shembullin e shkollës ku kam mbaruar 8-vjeçaren. Është shkolla “7 Marsi” në Cerrik.

Gjatë 8 viteve shkollë (sistemi i vjetër), kemi pasur një psikolog fiktiv, që punonte në tre shkolla njëkohësisht dhe ne mund të flisnim me të vëtëm njëhërë në 2-3 muaj. Por punën e psikologut e bënin mësuesit e tjerë, më mire sesa ai. Sepse ata na njihnin neve, rrinin me ne gjitha kohën dhe na njihnin shumë mire.
Këto, rastet e pëlqimeve fillonin që në klasë të 6-të dhë mësuesit dinin çdo gjë. Ata vëzhgonin sjelljen tonë në pushim të gjatë. Kujdeseshin që vajzat të mos kishin kontakt me çuna të rritur, që rrinin jashtë hekurave të shkollës. Mësuesit bisedonin me ne, na merrnin veç, nëse nuhasnin diçka dhe realisht të bënin të pendoheshe për një veprim që kishe bërë.(Të skuqnin me fjalë) Në mbrëmje, nuk shikonin të hanin, apo të ishin në terezninë e tyre, por sytë vetëm nga nxënësit. Madje, mbaj mend në një rast, që pas një mbëmjeje, një vajzë tentoi të ikte me makinë me disa çuna të tjerë, por profesori kujdestar, që kishim, çfarë nuk bëri që ajo të kthehej. Po ai e vuri re këtë gjë, e pa që iku, e telefonoi menjëhërë dhe i tha që “Nëse nuk kthehej do i telefononte prindërit dhe policinë”. Vajza u kthye. Ajo ishte 14 vjeç atëhërë, ndersa ata djemtë që edhe une i njihja ishin 23-25 – vjeç.
Herë pas herë ata mësues na zhvillonin biseda për temat e “dashurisë, dhe edukatës seksuale më radhë”, dhe na këshillonin sesi duhet të silleshim, sidomos vajzat, që ishin edhe më të sulmuarat. Po ata ia dolën shumë mire. Asnjë incident s’ka pasur gjatë asaj kohe në shkollën tone, e kjo falë atyre mësuesve të përkushtuar.

Mësuesit e sotëm, të gjitha ata që mendojnë së nuk mund ta bëjnë këtë punë, pra përvec mësimit, të merren edhe me edukimin e brezit të ri, atëherë të gjejnë një punë tjetër. Ndryshe bomba me sahat, që ata po ndihmojnë të kurdiset me neglizhencën e tyre, do të shpërthejë një ditë dhe askush nuk do mundet ta ndalë dot.

Po ashtu edhe prindërit, të mos shkojnë në shkollë, në momentin që fëmija u thotë, që mësuesja më bërtiti. E prindërit lënë punën e shkojnë i kërkojnë llogari mësuesit. Kështu edhe mësuesi, as do dojë më pastaj të merret më fëmijën tuaj, sepse shkurt, s’do të ketë të bëjë prapë me ju, që i jeni hakërryer, se pse ajo e qortoi se s’kishte bërë detyrat, apo ngacmoi një shok, apo shoqen e klasës, apo shkollës. Po ashtu prindërit duhet që çdo javë të kenë kontakt më mësuesin kujdestar të fëmijës, për të mësuar sesi ka shkuar java për të.

Po edhe punonjës të policisë duhet të kënë takime të përmuajshme me nxënësit e shkollava 9-vjecare e të mesme, për të biseduar me ta, rreth rreziqe që mund t’u kanosen atyre. U bë i disati rast në vend, ku bën shantazh me anë të video-ve dhe fotografive, që vajzat ua dërgojnë të dashurve të tyre, kur janë në lidhje. Po ashtu, se kuptoj se pse fëmijët e klasës së 8-të duhet të kënë telefonin e fundit, instagram, whatsapp, snapchat, kur mjafton një telefon i thjeshtë që fëmija ta këtë mjet komunikimi me prindërit?

Prandaj në edukimin e fëmijëvë kanë përgjegjesi patjetër edhe prindërit, që teksa nuk kujdesen për fëmijët e tyre, edhe ndikojnë duke ia shtruar fëmijës rrugën drejt rrezikut.
Duke bashkëpunuar të gjithë bashkë mundemi të bëjmë diçka për edukimin e brezit të ri, që të mos krijojmë mostra përdhunues, mos të krijojmë vrasës, hajdutë, të korruptuar, shantazhues… sepse të gjitha kostot do t’i paguajë nesër një i pafajshëm.