Tregu i lirë, kusht për një arsimim cilësor

Prishtinë | 22 Jan 2019 | 16:40 | Nga Shkumbin Gashi

Filloi java e dytë e grevës në arsim dhe thua asgjë nuk ndodh . Njëra pjesë me idetë të rindërtuara dhe tashmë të ndërtuara drejt një tendence të moralshme të kërkesave te tyre ndëra pjesa tjetër ,ajo e qeverisë , e orientuar drejt minizimit të grevës , vende-vende të dezertimit grevist në mënyrë që greva të minohet mjaftueshëm deri në shthurje . Këtu nuk flitet për ide të daljes nga kriza në arsim , por këtu flitet koeficientë , për krahasime sektorësh publikë , pra këtu s`flitet për asgjë .

Deri sot , sistemi ynë arsimor ka shkuar drejt një barazimi përfundimtar aftësish . Me këtë lloj sistemi arsimor të vjetëruar ne shtojmë mundësitë t’i “ mbysim” talentët .Intelegjenca apo dhuntia natyrore padyshim luan një rol bazik në përcaktimin e mundësive të secilit individ , megjithatë nuk është vetëm dhuntia përcaktuese definitve e arritshmërisë individuale , dhe për këtë ka shembuj të shumtë . Fatkeqësisht , sistemi arsimor i dizejnuar para shumë dekadash bën të mundur që të barazoj fëmijët me IQ të lartë dhe atyre me IQ të ulët , apo gjatë vijimit të fëmijës në shkollat tona , ka shumë gjasa që aftësia që ka fëmija , t’i sheshohet gjatë viteve në këtë sistem arsimor nivelizues .

Ekziston një hapësirë e madhe ku shkollat tona duhet të përmirësohen . Kjo si pasojë e dëmtimit sistematik e shtrirë në kohë . Teknikisht , nxënësit e vitit 2019 mësojnë saktësisht sikur para 50 apo 100 vjetësh . Sikur Migjeni i viteve 1930 , ashtu edhe mësuesi i vitit 2019 , del para dërrasës së zezë dhe një grumbull fëmijësh brenda një dhome të mbyllur . Po flasim për vitin 2019 ku teknologjia informative është në kulmin e saj ndërsa imagjinata e ka të vështirë të parakaloj këtë mundësi . Mundësitë teknologjike mund ta ndryshojnë situatën por jo fundamentalisht pasiqë një pjesë e shkollave vërtet janë të furnizuar me kompjuter por ata nuk përdoren në forma imagjinative apo inovative . Pra , kompjuteri nuk sjell njohuri apo krijime në vetvete , por është element bazik të cilin sistemi i sotëm nuk e shfrytëzon .

Besoj se mënyra e vetme që të bëjmë përmirësim të dukshëm në arsim është privatizimi deri në pikë kur një pjese e konsiderueshme e tij i jepen individëve nga ndërmarrjet private. Nuk besoj që financimet e vazhdueshme në sektorin e arsimit kanë ndikuar në përmirësimin e cilësisë . Rezultati PISA tregon që investimet në arsim , rritja e pagave të punonjësve , trajnimet e mësuesëve etj. nuk paskan qenë në funksion të përmirësimit në arsim . Premtimet depolitizuese të parazgjedhjeve lokale apo qëndrore veçse e kanë politizuar edhe më shumë këtë indistri . Është fiktive të gjenden drejtorë shkolle të cilët janë pa prapavijë politike apo patrimoniale . Ky sistem i tanishëm është i kotë , jo dobiprurës dhe shkatërrues për afat të gjatë . Ky sistem krijon profesionistë të paaftë të cilët varfërinë e vendit do ta thellojnë edhe më . Ky është rreziku i madh të cilin duhet ndalur .

Askush nuk mund të parashikoj të mirat që do t’i sjell një sistem arsimor i sprovuar nga tregu i lirë , ku konkurrenca do të jetë mes shkollave publike dhe shkollave private dhe një konkurrencë tjetër mes vet shkollave private . Nga përvoja e indsutrive tjera mund të krijojmë një ide se sa imagjinative do të mund të jetë ky sistem i ri arsimor . Nga konkurrenca në sektor të ndryshëm përfitojnë klientët e tyre . Në secilën industri , në teknologji , në kulturë , në sport , në produkte të konsumit të gjërë ,në sektorin e shërbimeve etj . ofrohen produkte ku imagjinata e klientit nuk mund të shkoj , për arsyen e thjeshtë se ndërmarrjet private sjellin produkte të reja , të dobishme e të nevojshme me qëllimin e vetëm të rritjes së klientelës . Në një industri ku prodhuesi apo ofruesi i shërbimit është Një dhe i vetëm , aty mbytet motivi për përmirësim të cilësisë .

Shkollat private ne Kosovë përbëjnë një minorancë në sistemin aktual arsimor . Ata janë aq të pakta sa në to vijojnë mësimin vetëm fëmijët e elitës politike e afarsite . Pse elitat nuk i dërgojnë fëmijët e tyre në shkolla shtetërore ?! A mos fëmijët e tyre a priori kanë IQ më të lartë se pjesa dërrmuese e fëmijëve ? A mos ndoshta ata me qëllim shkatërrojnë sistemin shtetëror arsimor me qëllime djallëzore në mënyrë që fëmijët e tyre të marrin arsimin superior ndaj pjesës tjetër të shoqërisë  dhe me këtë të sigurojnë një avantazh pakrahasimisht më të lartë se fëmijët e shoqërisë joelitare? Kjo që ata bëjnë me sistemin shtetëror është shkatërrim , prandaj një sistem arsimor i privatizuar deri në një shkallë të konsiderueshme është jetik për sigurimin e një shkollimi dinjitoz.

Ndjekja e mësimit në shkollat private aktuale është shumë i kushtueshëm për një klasë mesatare . Kjo vjen së pari si pasojë e një grupi tepër të vogël nxënësish të cilët janë të përkrahur financiarisht nga prindër elitar dhe së dyti si munges e konkurrencës nga shumësia  e shkollave private .

Blerjet e shkollave mund të nxiten vetëm nëse krijohet një kërkesë e madhe për shkolla private të cilat do të përbënin një nxitje të vërtet për ndërmarrësit në këtë industri . Me rritjen e numrit të shkollave private , do të krijoheshin mundësi të përballimit të kostos nga klasa mesatare , konkurrenca do të bëjë që shkollat do të luftonin për klientel duke rritur cilësinë e tyre dhe duke përzgjedhur mësues sa më të mirë , probleme të natyrës greviste do të reduktoheshin shumë , përgjegjësia për cilësi ne edukim do të ketë adres të saktë dhe në fund , shkollat e sektorit publik do të jenë të detyruar ta ngrisin cilësinë e tyre duke u përballur me një konkurrencë që vetëm tregu i lirë mund të siguroj . Liria e zgjedhjes është e shenjtë sikurse që janë të shenjta ditët , javë e muajtë e humbur të fëmijës . Ato nuk kthehen . Fëmija i arsimuar dobët nuk mund ta kthej kohën pas e të rifilloj nga fillimi , por ai do të përfundoj jetën si një fëmijë shumë pas moshatarëve të tij perëndimor .

Fjalë Kryesore:

Të ngjashme