“Më sugjero një libër, për ta blerë në panair”, është një nga pyetjet më të zakonshme që bëhen këto ditë. Sekush poston zgjedhjet e veta, libra të falur, të blerë apo të zgjedhur për arsye të ndryshme. Zakonisht rekomandohen titujt e rinj…

Unë nuk e kam shumë qejf këtë: në fund të fundit, librat nuk janë si trendet e modës, nuk është e thënë të blej sezonin pranverë/verë 2017 – 2018. Ndihem shumë mirë dhe në “outlet”, mes sezoneve të shkuara, sepse ka shumë e shumë botime që mund të më kenë shpëtuar në të shkuarën dhe gjithmonë ia vlen t’i lexosh. Por edhe t’i rilexosh.

Ndërkohë, është e vështirë t’i rekomandohet dikujt një titull për t’u lexuar. Jo vetëm sepse shijet janë personale, por edhe sepse një libër që në një moment të caktuar nuk e shtyn dot poshtë, në një tjetër periudhë të jetës të duket kryevepër. Pikërisht sepse lexohet për arsye të ndryshme dhe sepse shijet e leximit janë të ndryshme, në guidën time modeste më poshtë, jam nisur nga tipologjia e lexuesit. Pasi kam gjetur dhjetë tipe lexuesish, që nga ata që kanë lexuar gjithçka dhe dinë çfarë duan, ndaj edhe e kanë të vështirë të pranojnë rekomandime, e deri tek ata që e humbin interesin në faqen e dhjetë të librit (sugjerimet tona do t’ju bëjnë të mos vini re si do ta kapërceni këtë faqe), kam tentuar t’u sugjeroj nga dy libra.
Pa marrë përsipër të hartoj nga ato listat “dhjetë titujt që duket t’i kesh lexuar patjetër”, kjo është gjithsesi një listë subjektive. Thjesht lista ime.

1. Lexuesi që nuhat 
Është ai që më shumë se të gjithë magjepset nga pamja dhe nga aroma e bibliotekave. Ai që përpara se të blejë një libër, e zhyt hundën mes faqeve dhe merr frymë duke mbushur mushkëritë. Ka nga ata që pëlqejnë botimet më të hershme, ndërkohë që të tjerë, më pak nazikë, nuk kanë pretendime të tilla. “Lexuesi që nuhat” e ka parim që të mos blejë kurrë libër në version elektronik.

“Çifutka e Toledos” 
Lion Fojhtvagner
Shtëpia botuese “Dituria”
“Unë jam përpjekur gjithmonë të shkruaj romane historike në dobi të arsyes dhe kundër budallallëkut, arbitraritetit dhe barbarisë”, ka shkruar Lion Fojhtvagner në një nga parathëniet e veta. Kjo temë përshkon fund e krye edhe romanin e tij të fundit “Çifutka e Toledos”, me temë nga historia e Spanjës mesjetare, shkruar me shumë ndjenjë e me një bukuri që të mrekullon. Në sfondin historik jepet me stil tërheqës dashuria e Don Alfonsit me çifutkën bukuroshe, që e bëri të harronte shtetin dhe mbretëreshën.

Dyzet rregullat e dashurisë 
Elif Shafak
Bota Shqiptare
Një dyzetvjeçare, që bën jetën e përkyer, zbulon që i mungon dashuria. Në të njëjtën kohë, si agjente botimi, duhet të lexojë “Blasfemi e ëmbël”, një roman i shkruar nga Aziz Zahara. Ndërsa e përpijnë tregimet për Shamsin e Tabrizit në kërkim të Rumit dhe roli i dervishit në shndërrimin e klerikut të famshëm në poet pasionant dhe mbrojtës të dashurisë, vetë ajo nis të zbatojë mësimet e Shamsit dhe rregullat që flasin për një filozofi të lashtë, mbështetur në bashkëjetesën mes njerëzve e kulturave si dhe për praninë e dashurisë brenda secilit prej nesh.

2. Lexuesi që gjuan
Të dalësh për shëtitje me qenin apo të përplasësh pa dashje karrocën e ushqimeve në supermarket me atë të një vajze, nuk janë strategjitë e vetme që meshkujt përdorin për të gjuajtur. Ata që kërkojnë një “pre” që të jetë njëkohësisht e bukur dhe inteligjente, e dinë që për këtë duhet të kenë të mbushur komodinën me libra. Statistikat flasin qartë: në njëqind lexues, shtatëdhjetë janë gra dhe tridhjetë burra. Një pjesë e madhe e këtyre tridhjetëve lexon me qëllimin që të tërheqë drejt vetes një ose më shumë nga ato shtatëdhjetë. Ndaj, për të bërë përshtypje të mirë, do të të duhet të lexosh nga ata libra që tërheqin dhe vëmendjen femërore, por që dhe vetë lexuesin nuk e zhgënjejnë, madje mund t’i përthithë me ëndje nga faqja e parë tek e fundit.

“Dashuria në kohërat e kolerës” 
Gabriel Garsia Markes
Shtëpia botuese “Naim Frashëri” 1990

Edhe ata që nuk kanë lexuar kurrë një libër në jetën e tyre, kanë dëgjuar së paku të flitet për librin “Dashuria në kohërat e kolerës”. Dy të rinj, Florentino Ariso dhe Fermina Dasa, bien në dashuri dhe kur Fermina zgjedh të martohet me një mjek të ri e të pasur, Florentino, megjithëse i shkatërruar, vendos të presë derisa mjeku të vdesë dhe ajo të jetë e lirë… Edhe pse ngre një biznes, bën karrierë dhe përjeton edhe 622 lidhje të renditura imtësisht nëpër fletore, zemra e tij mbetet për Ferminën deri pesëdhjetë e tre vjet, shtatë muaj e njëmbëdhjetë ditë e net dhe, vetëm pasi vdes mjeku, mund t’i deklarojë sërish dashurinë e tij të pandryshuar. Një nga ato historitë e dashurisë që përhumbin në romantizëm dhe shpirtin më cinik, me një lloj pasioni që Gabriel Garsia Markes përgjatë gjithë romanit e krahason shpeshherë me kolerën.

“Zahiri” 
Paulo Coelho
Botimet Toena
Një ditë, një shkrimtar i famshëm zbulon se gruaja, korrespondente lufte, e ka braktisur pa lënë gjurmë dhe pa i dhënë asnjë shpjegim. Pavarësisht suksesit, që vazhdon të gëzoje dhe një dashurie të re, mendimi i mungesës së gruas vazhdon ta torturojë dhe i pushton mendjen, derisa e hedh në një përhumbje totale. Kërkimi i saj, që bëhet domethënia e jetës së tij, e çon shkrimtarin në vende të ndryshme, duke e larguar nga siguria e botës së tij drejt një shtegtimi tërësisht të panjohur, në kërkim të një mënyre të re të kërkimit të dashurisë dhe forcës së pashmangshme të fatit.

3. Lexuesi merimangë 
Lind në një familje lexuesish. Prindërit, që kur ka qenë i vogël, janë përpjekur me të gjitha mënyrat t’i ushqejnë pasionin e tyre, por ai hiç, aq sa dyshohet sa ka diçka që nuk shkon në kodin e tij gjenetik. Është vazhdimisht objekt talljesh i vëllait dhe motrës edhe më të vogël, por që kanë lexuar shumë më tepër nga ai. E me gjithë shqetësimin e prindërve, ai nuk ka aspak ankth për gjendjen e tij dhe “preferon ta lexojë jetën duke vëzhguar një rrjetë të madhe merimange te cepi i tavanit”. Ndaj, për të, këshillohen ata lloj librash që i lexojnë të gjithë, pa përjashtim.

“Tre shokët” 
Erih Maria Remark
Shtëpia botuese “Dituria”
Është libri më i shitur në Shqipëri. Ndonëse nuk është best-seller i nivelit ndërkombëtar, për arsye nga më të ndryshmet, është ndër librat më të dashur të shqiptarëve. Ndoshta për shkak të përkthimit mjeshtëror të Robert Shvarcit, ndoshta për shkak të melankolisë dhe fatalizmit të Remarkut, ndër më të spikaturit e “autorëve të brezit të humbur”, që kishte gjetur dritën e botimit në një Shqipëri që përpara nëntëdhjetës promovonte letërsinë revolucionare dhe jetën pa trishtim, libri ka kaluar dorë më dorë dhe është rekomanduar, aq sa vijon të shitet sot e kësaj dite në çdo panair. Në sfondin e një Gjermanie mes dy luftërave botërore, miqësia e shokëve të bërë bashkë nën armë dhe historia e dashurisë mes Robertit dhe Patit vijojnë të magjepsin edhe në ditët e sotme.

“Princi i Vogël” 
Antoine de Saint-Exupery
Shtëpia botuese “Dituria”
Një histori që nuk njeh kohë, kushtuar të gjithë fëmijëve: fëmijëve të sotëm, atyre që kanë qenë dikur dhe atyre që nuk do rreshtin kurrë së qeni të tillë… Një libër që me një hijeshi të pazakontë rrëfen historinë e një djaloshi, që lë planetin e tij të vogël për të udhëtuar nëpër botë, duke njohur sjelljet tekanjoze të të rriturve përmes një sërë takimesh të jashtëzakonshme.

4. Lexuesi i pagjumë 
Jashtë është duke zbardhur. Edhe pak dhe do të bjerë zilja e orës së zgjimit, por ai nuk ka mbyllur sy gjatë gjithë natës. I dhënë me mish e me shpirt pas librit, “lexuesi i pagjumë” harron dhe nevojat e përditshme. Herë pas here premton se do ta marrë shtruar dhe do ta lërë librin në raft, por ja që ai libër ia mban frymën pezull dhe një lexues i tillë vazhdon e vazhdon duke thënë: “Ja dhe këtë faqe dhe e mbylla”.

“Hija e erës” 
Carlos Ruis Zafon
Shtëpia botuese “Dituria”
Është një histori që flet për një libër të mallkuar, për njeriun që e ka shkruar, për dikë që ka rrëshqitur nga faqet e një romani për ta djegur atë, për tradhti dhe miqësi të humbur. Është historia e dashurisë, e urrejtjes dhe e ëndrrave, që gjejnë strehë nën hijen e erës, një histori që fillon dhe mbaron në një varrezë që quhet “varreza e librave të harruar”. Ky libër bëri që pena e Zafonit të kthehej në strehëzën më të dashur të atyre që e duan ende leximin. “Librat janë si pasqyrat, ku gjejmë vetëm atë që kemi brenda nesh dhe leximi përfshin mendjen dhe zemrën, që po bëhen gjithmonë e më të rralla”, thotë autori në fund të romanit: një thënie që të nxit të mos e vendosësh më në raft, por ta mbash përpara syve, si për të të kujtuar që jeta nuk mjafton për të lexuar të gjithë librat që do të doje.

Salman Ruzhdie 
“Klouni Shalimar”
Salman Ruzhdie
Shtëpia botuese “Dudaj”
Los Axhelos, 1991. Maks Ofulsi goditet për vdekje me thikë në pragun e shtëpisë së vajzës së tij të paligjshme, Indisë, therur nga shoferi i tij nga Kashmiri, një figurë e mistershme e vëtëquajtur Klouni Shalimar. Burri i vdekur është hero i Rezistencës së Luftës së Dytë Botërore, me aftësi të jashtëzakonshme intelektuale dhe me shumë seks-apel, ish- ambasadori i SHBA-së në Indi dhe, më pas, shefi i Kundër-terrorizmit të Amerikës. Në fillim duket si vrasje politike, por del se është bërë për arsye personale pasioni.

5. Lexuesi i trampolinës 
Është objektivi i preferuar i ekspertëve të marketingut, të cilët, duke vendosur në kopertinë shënimin “fitues i këtij dhe atij çmimi” apo “Një milion kopje të shitura”, e dinë se do të thithin menjëherë vëmendjen e këtij lloj lexuesi. Ai nuk arrin t’i rezistojë kësaj thirrjeje, ndërgjegjja e detyron që ta blejë patjetër, edhe pse qëllimet e mira mund të të fiken pas dhjetë faqesh leximi. Libri i vlerësuar me kaq shumë çmime nuk arritka t’ia mbajë përqendrimin në lexim, duke bërë që pas disa faqesh të kuptojë që zgjedhja e një libri të tillë nuk ishte dhe aq ide e mençur. Për të mos i lënë vend zhgënjimit, ne ju japim këto propozime, që plotësojnë edhe kushtin e çmimeve të fituara në kopertinë, edhe milionat e kopjeve të shitura dhe që kanë aftësinë të të mbajnë mbërthyer edhe përtej dhjetë faqeve të para.

“Mrekullia” 
R.J.Palacio
Botime Pegi
Agustin Pullmani ka lindur me disa deformime në fytyrë dhe kur të tjerët e shohin për herë të parë, detyrohen të kthejnë kokën ose të ulin sytë për të fshehur tmerrin ose neverinë që i pushton. “Sado të mundoheni të më përfytyroni, jam akoma më keq”, shprehet ai në faqet e para të librit. Për shkak të problemeve shëndetësore, ai nuk ka mundur të shkojë në një shkollë të zakonshme derisa bëhet 11 vjeç. Tani, ai përgatitet të hyjë në klasën e pestë. Ky ndryshim i vështirë për çdo fëmijë merr një përmasë krejt të re për heroin tonë, një fëmijë i zakonshëm, me një fytyrë të jashtëzakonshme. A do ta besojnë të tjerët që, përtej pamjes së jashtme, ai është njësoj si ata?

“Shpirt i egër” 
Cheryl Strayed
Botimet Living
Në moshën 22-vjeçare, Cheryl Strayed mendoi se kishte humbur gjithçka. Pas vdekjes së nënës, gjithkush në familje mori rrugën e vet dhe shumë shpejt përfundoi dhe martesa. Në kërkim të qetësisë shpirtërore, në çastin që i kishte humbur të gjitha, ajo mori vendimin më të rëndësishëm në jetë: të përshkojë një mijë e pesëqind kilometra në këmbë, në atë që quhet Shtegu i Kreshtës së Paqësorit. Kilometër pas kilometri, autorja rrëfen një histori njerëzore me mjaft stil, ngrohtësi dhe humor, në një udhëtim rraskapitës, që të mban frymën pezull deri në faqen e fundit e që në fund, bashkë me protagonisten, shëron dhe vetë lexuesin.

6. Lexuesi i thellë 
Njeh në mënyrë të përsosur pehashin e detergjentit intim dhe mund të të recitojë një për një përbërësit e shampos. Leximi dhe banja për të janë një binom i pandashëm, ndaj nëse harron të marrë diçka me vete, lexon çdo germë të shkruar që i del përpara. Këtij tipi lexuesi i rekomandohen librat historikë apo biografitë, kështu, pasi të ketë futur në kokë të gjitha datat e mundshme, do të dijë të bëjë biseda të thelluara për ato libra.

Zhozef Fushe 
Stefan Cvajg
Shtëpia botuese “Argenta LMG”
“Çdo ditë bindemi se në lojën e fëlliqur e mëkatare politike, së cilës popujt i besojnë me naivitet fatet e bijve të tyre dhe të ardhmen e vet, udhëheqin jo njerëz me horizont të gjerë moral, jo njerëz me bindje të patundshme, por kumarxhinj profesionistë, të cilët ne i quajmë diplomatë, pehlivanë, që kanë duar të shkathëta, fjalë boshe dhe gjakftohtësi të pashembullt. Nëse, vërtet, siç është shprehur Napoleoni, politika është kthyer në la fatalité moderne – fatalitet i kohës – atëherë ne, për vetëmbrojtje, do të provojmë të shohim prapa saj vetë njerëzit, duke kuptuar kështu të fshehtën e rrezikshme të fuqisë së tyre. “Le të jetë ky jetëshkrim për Zhozef Fushenë një ndihmesë në tipologjinë e personalitetit politik”, ka shkruar Stefan Cvajg në parathënien e kësaj biografie, që të bën të kuptosh jo vetëm të shkuarën, por dhe politikën e sotme.

“Vendi im i imagjinuar” 
Isabel Allende
Shtëpia botuese “Dudaj”
Ashtu si personazhet e disa romaneve të saj të paharrueshëm, Isabel Allende, e shenjuar nga një ndjenjë e dhimbshme mërgimi, kthehet më kujtime te rrënjët e saj, të një vend tashmë “i imagjinuar” dhe i zbehtë për shkak të largësisë së madhe, traumat e grushtit të shtetit, familja në diasporë, odiseja e saj e thurur me pasione, drama e suksese.

7. Lexuesi tipik i shezlongut 
Për të, nuk ka pikën e rëndësisë nëse tjetri te çadra ngjitur ka vendosur të dëgjojë në radio një ndeshje futbolli, nëse fëmijët rreth e rrotull vijojnë ta godasin me top, nëse shitësi i misrave të pjekur thërret me sa ka në kokë. Asgjë nuk e bën që të ndalojë leximin. Nuk mund të mos ia vlerësojmë stoicizmin një lexuesi të tillë: edhe pse era mund të bëjë çmos që ta shpërqendrojë duke i marrë faqet e librit, ai do të vijojë i qetë. Me siguri, nëse e pyet se për çfarë shërben plazhi, do të përgjigjet “sigurisht që për të fjetur dhe për të lexuar”. Ndaj për këtë periudhë i lejon vetes romanet më voluminoze apo klasikët dhe ndonjë tekst të vështirë, që ka kërkuar përqendrimin e munguar në netët e dimrit.

“Unë jam e kuqja” 
Orhan Pamuk
Skanderbeg Books
Një grup i zgjedhur miniaturistësh të oborrit të Sulltan Muratit III janë ngarkuar të përgatisin librin që i plotpushtetshmi i Lindjes do t’ia bëjë dhuratë një të plotpushtetshmi në Perëndim. Libri duhet të shprehë fuqinë e perandorisë dhe forcën e miniaturës orientale për ta dhënë atë. Gjithçka është diskrete, por në punën e drejtuar nga Enishte Efendiu, ka diçka ndryshe nga e zakonshmja e miniaturës së asaj kohe: ajo po kërkon të ndryshojë, të marrë detaje të reja të panjohura dhe t’u përshtatet elementeve perëndimore të pikturimit, veçanërisht Rilindjes italiane. Presioni, edhe i fshehur, duket i madh. Është koha e një fundamentalizmi të dhunshëm. Miniaturistët vriten njëri pas tjetrit dhe simbolet e mbajnë dramën deri në fund, bashkë me një linjë dashurie. “Unë jam e kuqja” është një mister vrasjeje, por edhe një meditim për dashurinë dhe devotshmërinë artistike.

“Bij dhe dashnorë” 
D.H.Lawrence
Botime Pegi
“Bij dhe dashnorë” është portretizimi i parë modern i një fenomeni që më pas, falë Frojdit, do të njihej si kompleksi i Edipit. Kurrë s’ka pasur djalë më të varur nga dashuria e nënës dhe më të mbushur me urrejtje për të atin, sesa Pol Moreli, protagonisti i këtij romani. Kurrë, me përjashtim të vetë autorit, D.H.Lawrence. Në këtë roman, ai kacafytet me dashuritë e papajtueshme që do t’i faniten tërë jetën: e dashura e tij shpirtërore e fëmijërisë dhe nëna e tij. Duke përdorur vetë fjalët e autorit, ky libër ka për qëllim të përshkruajë sundimin e një gruaje, e cila “teksa bijtë e saj rriten, i kthen ata në dashnorë, në fillim të parin e pastaj të dytin. Dashuria reciproke për nënën i nxit këta djem të dalin në jetë, vazhdimisht e pareshtur. Por kur burrërohen, nuk mund të dashurojnë, sepse nëna është prania më e fuqishme në jetën e tyre, ajo i mban të lidhur pas vetes”.

8. Lexuesi që nuk sheh nga sytë
Ndryshe nga “lexuesi i plazhit”, ai “që nuk sheh nga sytë” ndjen t’i bëhet mishi kokërr vetëm nga ideja që rëra dhe era mund të dëmtojnë fletët e librit të tij të dashur. E kotë që një të tilli t’i kërkoni një titull borxh. Edhe nëse nuk të thotë “jo”, menjëherë do t’ju rreshtojë një listë të gjatë me pretekste dhe ndjesa. Gjithsesi, “lexuesi që nuk sheh nga sytë” ka një dhunti: i mjafton të përkëdhelë një fletë, për të parë me sytë e mendjes lagjen e një qyteti apo një pyll në flakë. Mund të lexojë brenda një shpelle, në skutat më të thella të tokës: errësira është aleatja e tij.

“Rrëfenja e shërbëtores” 
Margaret Atwood
Botime Pegi
I vendosur në një shtet totalitar, të bazuar mbi kontrollin e trupit femëror, romani eksploron tematikën e nënshtrimit të femrës dhe të manipulimit të masave nga politika e etur për pushtet. Efrediti, rrëfimtarja jonë, është një burim kombëtar. Vezoret e bëjnë atë një mall të çmuar, me një funksion të vetëm: riprodhimin. Por ajo nuk është riedukuar mirë, mban mend disa detaje të jetës së saj të mëparshme: të ëmën, bashkëshortin, fëmijën dhe emrin e saj; ajo mban mend se dikur gratë mund të punonin, të lexonin, të argëtoheshin; mban mend lirinë. I botuar për herë të parë në 1985-ën dhe përkthyer në 35 gjuhë, romani ka shitur miliona kopje në të gjithë botën, duke u kthyer në një klasik modern.

“Ishulli i mundshëm” 
Michel Houellebecq
Skanderbeg Books
“A më bën të mundur klonimi?” Kjo pyetje e mundon Danielin, personazhin e këtij romani, një burrë, i cili nuk e ka gjetur dot lumturinë në jetë dhe dashuri. Për shkak të erotizmit grafik të romanit, për shkak të dilemave mbi plakjen dhe qëndrimet kontroverse personale, që vetë Michel Houellebecq ka manifestuar në jetën e tij, ky roman provokon shumë, ndaj kritika botërore e këshillon lexuesin në përgjithësi ta “shpërfillë” autorin e të lexojë këtë roman mahnitës e thellësisht intelektual.

9. Lexuesi i fiksuar 
Nëpër libraritë e qytetit apo në biblioteka, të gjithë ia dinë emrin, por mos u gënjeni nga ky familjaritet në dukje, pasi ai zor se mund t’u jetë drejtuar librarëve, qoftë edhe me një fjalë të vetme. “Lexuesi i fiksuar” çdo ditë blen nga një libër të ri, por e zgjedh vetë. Nuk ka nevojë që shitësi t’i këshillojë librat “mainstream”. Ai shkon me hap të sigurt në raftin që di vetë, dhe kërkon gjithmonë gjëra të rralla, lexime që janë për një numër të zgjedhur njerëzish. E kemi të vështirë të këshillojmë këtë lexues, pasi ai me siguri ka lexuar gjithçka, por mund të mos i ketë zënë syri dy libra si më poshtë:

“Kopshti i Edenit” 
Ernest Heminguej
Shtëpia botuese “UEGEN”
Gjatë një muaji mjalti të stërzgjatur në Mesdhe, shkrimtari David Bourn fillon të marrë shkëndija të shkëlqyera për romanin e tij të dytë. Ai mezi pret të fillojë të shkruajë përsëri. Gruaja e tij, Ketrina, e inkurajon, por, duke vënë re vetminë e tij prej shkrimtari, ajo e fut në rreth me një grua tjetër, në një trekëndësh të çuditshëm erotik. Ky roman, i botuar për herë të parë 25 vjet pas vdekjes së Heminguejit, është një roman çuditërisht modern e provokues, i cili shpalos një butësi dhe dobësi zakonisht të fshehur në veprat e tjera të tij, është një roman ku zbulohet si askund tjetër cilësia e largpamësisë dhe çmimi i dhimbshëm, që i është dashur të paguajë për të ushqyer veprën e tij. Është një histori që rrjedh, ndërsa Ketrina mund të jetë ndoshta më mbresëlënësja ndër personazhet gra në veprën e Heminguejit.

“Gruaja e njeriut që udhëtonte në kohë” 
Audrey Niffenegger
Shtëpia botuese “Dudaj”
Kjo është historia fantastike e Henry DeTamble-t, një librari simpatik, i cili, në mënyrë të pavullnetshme, udhëton në kohë, nga e shkuara në të ardhmen, dhe e Clare Abshire-s, një artiste, jeta e së cilës merr një kthesë të papritur që nga dita kur ende fëmijë takon në lëndinën pranë shtëpisë së saj udhëtarin e kohës. Marrëdhënia pasionante e të dyve vazhdon në detin e kohës, në një rrëfim që të shpie herë në të shkuarën, herë në të ardhmen, duke i futur të dashuruarit në një kurth romantik të pamundur. Nëse keni parë filmin, bëni mirë ta harroni kur të merrni në dorë këtë libër, me gjithë imazhet aq të bukura të Eric Bana dhe Rachel McAdams: libri është krejt tjetër gjë. Do ta vërtetoni sidomos në faqen e fundit të tij.

10. Lexuesi fantazmë 
Është cituesi i përsosur. Ai që kujton se Bukovski në të vërtetë punon për Facebook-un dhe shkruan për rrjetet sociale fraza të stilit të çokollatave “Bacci Perugina”. Në të vërtetë, ai nuk është se i lexon gjithmonë librat, por mos prisni që ta pranojë ndonjëherë këtë. Natyrë që mban mend gjërat, ai është i zoti të japë këshilla për libra që nuk i ka lexuar kurrë, por i ka dëgjuar të përmenden. Ndaj, një lexuesi të tillë mund t’i këshillojmë romane të mbushura me dije, nga ata “lexo 1 dhe cito dhjetë”, domethënë, të atillë që i japin njohuri të mjaftueshme për ta bërë ekspert, së paku në dhjetë diskutime të ndryshme, apo që i ofrojnë citate jete me shumicë.

“Ferri” 
Dan Brown
Shtëpia botuese “Dudaj”
Fytyra e pangatërrueshme e Dantes, që na vështron nga kopertina, është motori që lëviz këtë thriller, që ka brenda shumëçka nga “ferri”. Kësaj radhe, studiuesi Robert Langdon zgjohet në një dhomë spitali i tronditur, i plagosur në kokë dhe me rrobat e gjakosura mbi karrige. Mezi kujton emrin e tij, nuk kupton si ka ardhur në Firence, kush orvatet ta vrasë dhe përse ndjekësit e tij nuk kanë ndër mend të ndalen. I hutuar, me mendjen të përmbytur nga shfaqje të përbindshme, që të kujtojnë Vdekjen e Zezë që përpiu Evropën e Mesjetës dhe simbolet e Dante Aligerit, profesorit i duhet të arratiset, i ndihmuar nga një mjeke misterioze. Në fund të një aventure, me çaste tensioni, por dhe të pasur me historitë e artit botëror, Dan Brown na zbulon se si në botën tonë distanca mes së mirës dhe së keqes është kaq e ngushtë, dhe se si katastrofa dhe shpëtimi mund të jenë thjesht çështje këndvështrimesh.

“Posta” 
Charles Bukovski
Botime Pegi
Eshtë i pari roman i Bukovskit, një ish-nëpunësi të rëndomtë poste, që u botua në vitin 1971 dhe tronditi fort Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Si zakonisht, protagonisti është alteregoja legjendare e tij, Henri Çinaski. Ai lufton për të arritur punën e ëndrrave dhe thellësisht i zhgënjyer nga rutina e përditshme, ngjen ngushëllin tek gota e uiskit dhe krahët e butë të grave të vetmuara si ai.