Organizata Botërore e Shëndetësisë ka theksuar në një raport problemet e menaxhimit të mbetjeve mjekësore që janë bërë tashmë një problem ndërkombëtar dhe ka rekomanduar ndryshime në përdorimin e pajisjeve mbrojtëse, por edhe në sistemet shëndetësore për të mbrojtur mjedisin.

Sistemet e menaxhimit të mbetjeve infektive janë nën presion të jashtëzakonshëm ndërkombëtar, me dhjetëra mijëra ton mbetje mjekësore shtesë për shkak të pandemisë që kërcënojnë shëndetin e njerëzve dhe të mjedisit, duke treguar nevojën urgjente për të përmirësuar praktikat e menaxhimit të mbetjeve.

Raporti, i cili përfshin rekomandime nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike, bazohet në vlerësimet e rreth 87,000 tonë pajisje mbrojtëse (PPE) të disponueshme ndërkombëtarisht nga marsi 2020 deri në nëntorin e kaluar, si pjesë e Iniciativës së Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

Këto janë vetëm një tregues fillestar i shkallës së problemit për shkak të mbetjeve të COVID-19.

Megjithatë, siç theksojnë autorët e raportit, më shumë se 140 milionë teste janë shpërndarë tashmë, të afta për të gjeneruar 2600 ton mbetje jo ndotëse (kryesisht plastike) dhe 731,000 ton mbetje kimike ndërsa mbi 8 miliardë doza vaksine janë dorëzuar në mbarë botën duke prodhuar 144,000 ton mbetje shtesë.

“Është absolutisht jetike që ne t’u ofrojmë punonjsëve shëndetësorë PPE-të e duhura. Por është gjithashtu jetike të sigurohemi që ato të mund të përdoren në mënyrë të sigurt pa dëmtuar mjedisin,” tha Dr. Michael Ryan, Drejtor Ekzekutiv i Programit Shëndetësor Emergjent të OBSH-së.

Kjo do të thotë që duhet të ketë sisteme më efektive të menaxhimit, si dhe udhëzime për punonjësit shëndetësorë se çfarë duhet të bëjnë me pajisjet mbrojtëse personale dhe produkte të tjera shëndetësore pas përdorimit. Sot, 30% e objekteve të kujdesit shëndetësor (dhe 60% në vendet më pak të zhvilluara) nuk janë të pajisura me mjetet e nevojshme, e lëre më barrën shtesë të COVID-19.

“COVID-19 i ka detyruar njerëzit të mendojnë për boshllëqet dhe aspektet e zinxhirit të depozitimit të mbetjeve që ne i kemi lënë pas dore. Nga mënyra se si prodhojmë dhe përdorim materialet mjekësore, deri tek mënyra se si dhe ku i hedhim ato.

Sistemet shëndetësore janë një ndryshim i rëndësishëm në mënyrën se si menaxhohen flukset e mbetjeve mjekësore, ndërkombëtarisht dhe në nivel të çdo spitali. Disa vende janë angazhuar për këtë ndryshim në konferencën e fundit të OKB-së për Ndryshimet Klimatike Sigurisht, ndryshimet në sistemet shëndetësore përfshijnë rikuperimin nga COVID-19 dhe gatishmërinë e tyre për emergjenca të tjera shëndetësore në të ardhmen”, tha Dr. Maria Neira, Drejtore e Departamentit të Mjedisit, Ndryshimeve Klimatike dhe Shëndetësisë në OBSH.

Raporti paraqet një sërë rekomandimesh për integrimin e praktikave më të mira, më të sigurta të depozitimit të mbetjeve dhe përpjekjet për gatishmëri ndaj pandemisë. Rekomandimet përfshijnë përdorimin e PPE të sigurta dhe të ripërdorshme (për shembull doreza dhe maska ​​mjekësore), materiale të riciklueshme, investime në teknologjitë e trajtimit të mbetjeve jo të djegshme si autoklavat dhe investimet në riciklim.

Sfida e mbetjeve të pajisjeve mjekësore të COVID-19 dhe urgjenca në rritje e adresimit të qëndrueshmërisë mjedisore ofrojnë një mundësi për të forcuar sistemet dhe për të reduktuar dhe menaxhuar më mirë mbetjet medicinale. Kjo mund të bëhet përmes politikave dhe rregulloreve të ashpra kombëtare, monitorimit të rregullt, raportimit, ndryshimit të sjelljes, zhvillimit të fuqisë punëtore, rritjes së buxheteve dhe financimeve.

Ndryshimet në sistemin shëndetësor

Një ndryshim sistematik në mënyrën se si kujdesi shëndetësor menaxhon mbetjet përfshin nj kontroll më të gjerë dhe më sistematik. Ekziston një vlerësim në rritje se investimet në shëndetësi duhet të marrin parasysh ndikimet mjedisore dhe klimatike.

“Për shembull, përdorimi i sigurt dhe racional i PPE jo vetëm që do të reduktojë ndotjen e mjedisit nga mbetjet por do të reduktojë edhe mungesat e mundshme të furnizimit, tha Dr. Anne Woolridge.

Raporti vjen në një kohë kur sektori i shëndetësisë është nën presion për të reduktuar emëtimet e karbonit dhe për të minimizuar sasinë e mbetjeve- pjesërisht për shkak të shqetësimit në rritje për përhapjen e mbetjeve plastike dhe ndikimin e tyre në ujë, ushqime, por edhe në shëndetin e njeriut dhe ekosistemet.