Thëniet më të bukura nga Montesquieu

Prishtinë | 05 Sht 2022 | 19:54 | Nga Ekonomia Online

Charles Louis de Secondat, Baron de La Brède et de Montesquieu i referuar përgjithësisht si Montesquieu, ishte një gjykatës francez, njeri i letrave, historian dhe filozof politik.

Ai është burimi kryesor i teorisë së ndarjes së pushteteve, e cila zbatohet në shumë kushtetuta në mbarë botën.

Për kënaqësinë e lexuesve tanë ne kemi sjellë një koleksion me thëniet më të bukura të kësaj mendjeje të bukur.

Unë kurrë nuk kam njohur ndonjë shqetësim që nuk ma lehtësoi të lexuarit për një orë.

Nuk ka tirani më të madhe se ajo që kryhet nën mburojën e ligjit dhe në emër të drejtësisë.

Nëse dikush do të dëshironte vetëm të ishte i lumtur, kjo mund të realizohej lehtësisht; por ne dëshirojmë të jemi më të lumtur se të tjerët, dhe kjo është gjithmonë e vështirë, sepse ne besojmë se të tjerët janë më të lumtur sesa duken.

Ligjet e kota dobësojnë ligjet e nevojshme.

Sa qenie të pakënaqura janë burrat! Ata vazhdimisht luhaten midis shpresave të rreme dhe frikës budallaqe, dhe në vend që të mbështeten te arsyeja, ata krijojnë përbindësha me të cilët të frikësohen, dhe fantazma që i çojnë në rrugë të gabuar.

Unë kurrë nuk kam njohur ndonjë telash që leximi për një orë nuk e ka lehtësuar.

Nëse do të dija diçka që mund t’i shërbente kombit tim, por që do të shkatërronte një tjetër, nuk do t’ia propozoja princit tim, sepse unë jam fillimisht burrë dhe vetëm pastaj francez… sepse jam detyrimisht burrë dhe vetëm rastësisht jam francez.

Gjithmonë kam vërejtur se për të pasur sukses në botë duhet të dukesh si budalla por të jesh i mençur.

Një autor është një budalla që, duke mos qënë i kënaqur me ata me të cilët jeton, këmbëngul të mërzitë brezat e ardhshëm.

Një burrë me të vërtetë i virtytshëm do t’i vinte në ndihmë të huajit më të largët po aq shpejt sa edhe mikut të tij.

Nëse burrat do të ishin krejtësisht të virtytshëm, ata nuk do të kishin miq.

Ne marrim tre arsimime, një nga prindërit tanë, një nga mësuesit tanë të shkollës dhe një nga bota. E treta kundërshton gjithçka që na mësojnë dy të parat.

Tirania e një udhëheqësi në një oligarki nuk është aq e rrezikshme për mirëqenien publike sa apatia e një qytetari në një demokraci.

Solemniteti është mburoja e idiotëve.

…kur ligjet kanë pushuar së zbatuari, pasi kjo mund të vijë vetëm nga korrupsioni i republikës, shteti tashmë është i humbur.

Nëse trekëndëshat do të krijonin një zot, ata do t’i jepnin atij tre brinjë.

Ligjet shumë të mira mund të jenë në kohën e duhur.

Suksesi i shumicës së gjërave varet nga dituria se sa kohë do të duhet për të pasur sukses.

Nuk janë të rinjtë që degjenerojnë; ato nuk prishen derisa ata të moshës më të pjekur janë zhytur tashmë në korrupsion.

Çdo njeri është i aftë t’i bëjë mirë tjetrit, por të kontribuosh në lumturinë e një shoqërie të tërë do të thotë të bëhesh i ngjashëm me perënditë.

Një organ më shumë ose një më pak në trupin tonë do të na jepte një inteligjencë të ndryshme. Në fakt, të gjitha ligjet e vendosura se pse trupi ynë është në një mënyrë të caktuar do të ishin ndryshe nëse trupi ynë nuk do të ishte i tillë.

Me të vërtetat e një lloji të caktuar, nuk mjafton t’i bësh ato të duken bindëse: duhet t’i bësh edhe ato të ndjehen. Të tilla janë të vërtetat morale.

Mediokriteti është një hekurudhë.

Liria politike, e subjektit, (ndarja e pushteteve), është një qetësi shpirtërore që lind nga mendimi që çdo person ka për sigurinë [e tij]. Për ta pasur këtë liri. Është e nevojshme që qeveria të krijohet në mënyrë të tillë që një [person] të mos ketë frikë nga tjetri.

Virtyti ka nevojë për kufij.

Talenti është një dhuratë që Zoti na e ka dhënë fshehurazi dhe që ne e zbulojmë pa e kuptuar.

Vendet janë të kultivuara mirë, jo pasi janë pjellore, por pasi janë të lira.

Historia e tregtisë është ajo e komunikimit të njerëzve.

Dija i bën njerëzit të butë; arsyeja të çon drejt të njerëzishmes; por paragjykimet vetëm mund t’i zhdukin të dyja këto dispozita.

Kam lexuar përshkrime të Parajsës që do ta bënin çdo person të arsyeshëm të ndalonte dëshirën për të shkuar atje.

Natyra riparon gjithçka.

Jemi aq të verbër sa nuk dimë as kur të qahemi, as kur të gëzohemi; gëzimi dhe trishtimi ynë janë pothuajse gjithmonë të rreme.

Në lindjen e shoqërive, janë drejtuesit e republikave ata që sjellin institucionin, dhe më pas është institucioni që formon drejtuesit e republikës.

Një njeri që shkruan mirë nuk shkruan siç shkruajnë të tjerët, por siç shkruan ai vetë; shpesh është në të folurit keq që ai flet mirë.

Qeveria duhet të krijohet në mënyrë që askush të mos ketë frikë nga tjetri.

Një komb mund t’i humbasë liritë e tij brenda një dite dhe të mos e ndjejë mungesën e tyre për një shekull.

Të ngjashme