Mediat botërore kanë raportuar për “Safari-n e Snajperëve” që ishte organizuar nga njësitet famëkeqe të kriminelëve serbë, Radovan Karaxhiq dhe Ratko Mlladiq e që kryen vrasje rekreative në Sarajevë gjatë rrethimit në vitin 1992 – 1996, e për të cilin krim një prokuror italian ka nisur hetim.

Për këtë ka shkruar edhe avokati i zëshëm serb kundër regjimit të Aleksandër Vuçiq, Çedomir Stojkoviq.

Stojkoviq ka publikuar edhe pamje ku Aleksandër Vuçiq, tani president serb, mbante në dorë një armë (snajper), gjersa vizitonte kodrat nga të cilat snajperët vrisnin civilë në Sarajevë.

Se Vuçiq kishte qëlluar me snajperë civilët në Sarajevë e kishte thënë vitin e kaluar edhe ministri i Mbrojtjes në Bosnje – Hercegovinë, Zika Helez por që si jo rrallë herë Prokuroria Publike në Beograd, nuk i mori në konsideratë, kështu duke treguar se qëndron në mbështetje të krimeve.

Stojkoviq ka vënë fokusin edhe tek fakti për të cilën mediat botërore raportuan e që thuhet se ky “safari makabër i snajperëve” u organizua nga vrasës që vinin në Beograd dhe pastaj merreshin nga anëtarët e ushtrisë serbe të Bosnjës.

E krejt ky shërbim për krimin makabër, sipas Stojkoviq kapte çmimin e deri 100 mijë euro për qytet.

“Zika Helez, Ministër i Mbrojtjes i Bosnjë dhe Hercegovinës, tha vitin e kaluar se Vuçiç ka qëlluar civilë në Sarajevë me snajper. Pavarësisht dëshmive gjithnjë e më të fuqishme, zyra e prokurorit publik në Beograd nuk nis një hetim, megjithëse mediat botërore shkruajnë se ky ‘safari makabër i snajperëve’ u organizua nga vrasës që vinin në Beograd dhe pastaj merreshin nga anëtarë të ushtrisë serbe të Bosnjës dhe ngjiteshin në kodrat përreth Sarajevës për të ‘vrarë rekreativisht’ njerëz me snajperë. Ky shërbim ishte me pagesë, deri në 100,000 EUR për qytet”, ka shkruar Stojkoviq në rrjetin social “Facebook”.

Avokati serbe ka ngritur pikëpyetjen se kjo është edhe një mundësi për të menduar se pse Prokuroria në Serbi po hesht dhe nuk po reagon ndaj kësaj.

“Nga ana tjetër, arma që Vuçiç mban në kodrat përreth Sarajevës gjatë asaj periudhe, duket të jetë një version i një pushke snajperi. Kjo është një mundësi për të menduar për arsyet pse prokuroria në Serbi nuk reagon ndaj kësaj çështjeje të re”, përfundon shkrimin ai, teksa bashkon edhe pamjet.

Zyra e prokurorit publik në Milano ka hapur një hetim lidhur me pretendimet se qytetarë italianë udhëtuan në Bosnjë dhe Hercegovinë për “safari snajperësh” gjatë luftës në fillim të viteve 1990.

Italianët dhe të tjerë akuzohen se kanë paguar shuma të mëdha për të qëlluar mbi civilët në qytetin e rrethuar të Sarajevës.

Kërkesa në Milano është paraqitur nga gazetari dhe romancieri Ezio Gavazzeni, i cili përshkruan një “gjueti njeriu” nga “një grup shumë të pasurish” me pasion për armët, të cilët “paguanin për të mundësuar vrasjen e civilëve të pafajshëm” nga pozitat serbe në kodrat përreth Sarajevës.

Raportohet se janë ngarkuar tarifa të ndryshme për të vrarë burra, gra ose fëmijë.

Mbi 11,000 njerëz vdiqën gjatë rrethimit brutal katërvjeçar të Sarajevës.

Jugosllavia u shkatërrua nga lufta dhe qyteti ishte rrethuar nga forcat serbe dhe i nënshtrohej vazhdimisht bombardimeve dhe zjarrit të snajperëve.

Akuza të ngjashme për “gjuetarë njeriu” nga jashtë janë bërë disa herë gjatë viteve, por prova të mbledhura nga Gavazzeni, të cilat përfshijnë dëshminë e një oficeri të inteligjencës ushtarake të Bosnjës, tani po shqyrtohen nga prokurori italian i kundërterrorizmit, Alessandro Gobbis.

Akuza është vrasje.

Oficeri boshnjak duket se ka zbuluar se kolegët e tij boshnjakë e mësuan për “safarite” e ashtuquajtura në fund të vitit 1993 dhe më pas e kaluan informacionin te inteligjenca ushtarake italiane Sismi në fillim të vitit 1994.

Përgjigja nga Sismi erdhi disa muaj më vonë, tha ai. Ata zbuluan se turistët e “safarive” do të fluturonin nga qyteti i kufirit verior italian, Trieste, dhe më pas do të udhëtonin në kodrat përmbi Sarajevë.

“Ne e ndaluam dhe nuk do të ketë më safari,” i thanë oficerit, sipas agjencisë së lajmeve Ansa. Brenda dy deri në tre muajsh, udhëtimet kishin pushuar.

Ezio Gavazzeni, i cili zakonisht shkruan për terrorizmin dhe mafian, e lexoi për herë të parë për turizmin snajper në Sarajevë tre dekada më parë, kur gazeta italiane Corriere della Sera raportoi këtë histori, por pa prova të forta.

Ai u kthye në këtë temë pas shikimit të “Sarajevo Safari”, një film dokumentar nga regjisori slloven Miran Zupanic i vitit 2022, i cili pretendon se ata që ishin të përfshirë në vrasje vinin nga disa shtete, përfshirë SHBA-në dhe Rusinë, si dhe Itali.

Gavazzeni filloi të kërkonte më thellë dhe në shkurt i dorëzoi prokurorëve gjetjet e tij, të cilat thuhet se përbëjnë një dosje prej 17 faqesh, duke përfshirë një raport nga ish-kryetarja e Sarajevës, Benjamina Karic.

Një hetim në vetë Bosnjë duket se është bllokuar.

Në një intervistë për gazetën italiane La Repubblica, Gavazzeni pretendon se “shumë” njerëz morën pjesë në këtë praktikë, “të paktën njëqind” gjithsej, me italianët që paguanin “shumë para” për ta bërë këtë, deri në 100,000 euro (88,000 paund) sipas vlerës së sotme.

Në vitin 1992, shkrimtari dhe politikanin rus të vonshëm Eduard Limonov u filmua duke qëlluar me disa rafale në drejtim të Sarajevës nga një mitraloz i rëndë.

Ai po i jepeshte një tur pozita kodrinore nga lideri serb i Bosnjës, Radovan Karaxhiç, i cili më vonë u dënua për gjenocid nga një tribunal ndërkombëtar në Hagë.

Megjithatë, Limonov nuk pagoi për turizmin e tij luftarak. Ai ishte atje si një admirues i Karaxhiçit, duke i thënë atij: “Ne rusët duhet të marrim shembull prej jush.”

Raportohet se prokurorët dhe policia italiane kanë identifikuar një listë dëshmitarësh ndërsa përpiqen të përcaktojnë kush mund të ketë qenë i përfshirë.

Megjithatë, anëtarë të forcave britanike që shërbyen në Sarajevë në vitet 1990 treguan për BBC-në se ata kurrë nuk kishin dëgjuar për ndonjë “turizëm snajperësh” gjatë konfliktit në Bosnje.

Ata nënkuptuan se çdo përpjekje për të sjellë njerëz nga shtete të treta që kishin paguar për të qëlluar mbi civilët në Sarajevë do të kishte qenë “logjistikisht e vështirë për t’u realizuar”, për shkak të shpërndarjes së pikave të kontrollit.

Forcat britanike shërbyen si brenda Sarajevës ashtu edhe në zonat përreth qytetit, ku forcat serbe ishin të stacionuara, dhe ata nuk panë asgjë në atë kohë që të sugjeronte se “turizmi i snajperëve” po ndodhte.

Një ushtar e përshkroi akuzën se të huajët kishin paguar për të qëlluar mbi civilë si një “mit urban”.