Autoritetet në Kosovë thonë se hapat drejt krijimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe do t’i ndërmarrin kur Beogradi zyrtar të ketë zhbërë strukturat paralele në veriun e Kosovës.

Zyrtarë të Qeverisë së Kosovës kanë thënë për Radion Evropa e Lirë se është e pakuptimtë të themelohet Asociacioni, derisa ka qeverisje lokale paralele në disa pjesë të Kosovës, të cilat mbështeten nga qeveria në Beograd.

Zëvendësministri i Punëve të Jashtme në Qeverinë e Kosovës, Valon Murtezaj thotë se nuk ka filluar ende hartimi i statutit të Asociacioni të komunave me shumicë serbe. Sipas tij, fillimi i themelimit të asociacionit varet nga dinamika e shpërbërjes së strukturave paralele serbe të ngritura nga Beogradi.

“Qeveria e Kosovës është e vendosur të zbatojë marrëveshjet për të cilat është dakorduar në Bruksel. Një prej tyre është edhe Asociacioni i komunave me shumicë serbe. Kosova mund të them se e ka kryer punën e saj, por problemet kanë qenë në anën e Qeverisë së Serbisë.”

“Çfarëdo hapi i mëtejshëm drejt themelimit të asociacionit apo hartimit të statutit dhe çështjeve që lidhen më këtë, varen nga dinamika dhe qasja e shpërbërjes së strukturave paraleleve të cilat ekzistojnë”, thekson Murtezaj.

Çështja e themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe ishte një prej temave që nënpresidenti amerikan, Joe Biden, ka diskutuar me lidershipin politik në Kosovë.

Biden, gjatë vizitës së tij në Kosovë kishte porosi të qarta për lidershipin politik të Kosovës, sidomos institucionet vendimmarrëse, duke u kërkuar atyre që të përmbyllin çështjen e themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ka siguruar nënpresidentin amerikan Biden se do të do t’i kryejnë obligimet dhe përgjegjësitë që i takojnë shtetit të Kosovës.

“Pa kalimin e demarkacionit, pra vijës kufitare me Malin e Zi dhe pa formimin e asociacionit të komunave me shumicë serbe, sipas Kushtetutës dhe ligjeve të Kosovës, Kosova do të mbetet e vetmuar dhe e izoluar nga bota dhe e lënë anash nga SHBA dhe Brukseli.”

“Ne nuk mund të kërkojmë ndihmë dhe përkrahje nga askush kur nuk i kryejmë detyrat tona. Prandaj, jam i bindur nënpresident Biden me shpresë dhe besim të plotë se ne do t’i kryejmë obligimet dhe përgjegjësit tona”, kishte deklaruar Thaçi.

Asociacioni i komunave me shumicë serbe në Kosovë është paraparë të themelohet me Marrëveshjen e Brukselit të vitit 2013, dhe më pas u rrumbullakua me një marrëveshje për parimet e themelimit, të nënshkruar në fund të muajit gusht të vitit 2015.

Nënshkrimi i marrëveshjes në Bruksel për Asociacionin e komunave me shumicë serbe pati nxitur kundërshtimet e partive politike opozitare në Kosovë, që pamundësuan edhe mbajtjen e seancave të Kuvendit.

Kundërshtimi opozitar çoi Asociacionin në Gjykatën Kushtetuese, përmes një kërkesë të ish-presidentes Atifete Jahjaga. Kjo Gjykatë doli me interpretimin se një pjesë e parimeve të marrëveshjes së vitit 2015 ishte në kundërshtim me frymën e Kushtetutës së Kosovës.

Megjithatë, ky interpretim i Kushtetueses, sipas krerëve të institucioneve të Kosovës nuk e pamundëson themelimin e Asociacionit.

Nisur nga kjo situatë e krijuar, analistët e çështjeve politike në Kosovë thonë se themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe do të ndodh gjithsesi, pasi që është një obligim ndërkombëtar, që Kosova e ka marrë si të tillë.

Analisti Driton Selmanaj, nga Demokracia Plus, thotë për Radion Evropa e Lirë se në kontekstin politik themelimi i asociacionit mund të parqet pengesë, derisa në aspektin praktik është një vendim i qartë.

“Në kontekstin praktik kjo çështje tashmë është shumë më e lehtë për t’u realizuar, pasi që kemi një vendim të Gjykatës Kushtetuese, por në kontekstin politik kjo pak e ka rënduar situatën, pasi që nuk jam e sigurt nëse Serbia do ta pranonte asociacionin e komunave me shumicë serbe në bazën e asaj që ka rekomanduar Gjykata Kushtetuese”, thekson Selmanaj.

Ndërkohë, përfaqësuesit e serbëve të Kosovës, kohë më parë kishin akuzuar delegacionin e Kosovës dhe kryeministrin, Isa Mustafa, se po zvarrisin zbatimin e marrëveshjes për Asociacionin, siç thonë, duke vënë kushte të reja.

Drejtori i Zyrës së Qeverisë së Serbisë për Kosovën, Marko Gjuriq, në reagimin e tij ndaj kushtëzimeve të kryeministrit Isa Mustafa për themelimin e Asociacionit ka deklaruar se Brukseli duhet të bëjë presion mbi Prishtinën për zbatimin e marrëveshjeve.