Propaganda pro-ruse po funksionon edhe me një rrjet sekret i cili po financohet nga Rusia. Tani mision ky rrjet ka prishjen e zgjedhjeve të ardhshme demokratike në Moldavi. BBC ka zbuluar rrjetin që premtoi të paguante pjesëmarrësit nëse ata postonin propagandë pro-ruse dhe lajme të rreme që minonin partinë qeverisëse pro-BE të Moldavisë përpara zgjedhjeve parlamentare të vendit më 28 shtator. BBC zbuloi këtë duke përdor një gazetar të fshehtë.

Duke përdorur një gazetar të fshehtë, zbuluam se rrjeti premtoi të paguante pjesëmarrësit

Pjesëmarrësit u paguan për të gjetur mbështetës të opozitës pro-ruse të Moldavisë për të regjistruar fshehurazi – dhe gjithashtu për të kryer një të ashtuquajtur sondazh. Kjo u bë në emër të një organizate joekzistente, duke e bërë atë të paligjshme. Rezultatet e këtij kampionimi selektiv, sugjeroi një organizator nga rrjeti, mund të hedhin themelet për të vënë në pikëpyetje rezultatin e zgjedhjeve.

“Rezultatet e të ashtuquajturit sondazh, që sugjerojnë se partia qeverisëse do të humbasë, janë publikuar tashmë në internet. Në fakt, sondazhet zyrtare sugjerojnë se Partia qeverisëse e Veprimit dhe Solidaritetit (PAS) e themeluar nga Presidentja Maia Sandu është aktualisht përpara Bllokut Zgjedhor Patriotik pro-rus (BEP).  Ne kemi gjetur lidhje midis rrjetit sekret dhe oligarkut moldav Ilan Shor – i sanksionuar nga SHBA-të për “operacionet e ndikimit malinj të Kremlinit” dhe tani një i arratisur në Moskë. Mbretëria e Bashkuar e ka sanksionuar gjithashtu atë për korrupsion”, raporton BBC.

Po ashtu kanë gjetur edhe lidhjen midis rrjetit dhe një organizate jofitimëpruese e cila ka lidhje me Z.Shor që u sanksionua nga Britania, SHBA dhe BE-ja.

“Ne kemi gjetur gjithashtu lidhje midis rrjetit dhe një organizate jofitimprurëse (OJF) të quajtur Evrazia.  Evrazia ka lidhje me Z. Shor dhe u sanksionua nga Mbretëria e Bashkuar, SHBA-të dhe BE-ja për dyshimin e ryshfetit të qytetarëve moldavë për të votuar kundër anëtarësimit në BE vitin e kaluar. Referendumi për anëtarësim kaloi, por me një diferencë shumë të vogël”, thuhet tutje në shkrim.

Më tej,  “Në vitin 2024, fokusi i fushatës [së Ilan Shor] ishte paraja. Këtë vit, fokusi është dezinformimi”, tha shefi i policisë së Moldavisë, Viorel Cernauteanu, për BBC Ëorld Service.

Në artikull ata treguar se “Ne i kërkuam Ilan Shor dhe Evrazia të përgjigjen ndaj gjetjeve tona të hetimit – ata nuk dhanë një përgjigje. Moldavia mund të jetë e vogël, por e vendosur midis Ukrainës dhe Rumanisë, anëtare e BE-së, ajo ka rëndësi strategjike si për Evropën ashtu edhe për Kremlinin, thonë ekspertët. Shërbimi Botëror u infiltrua në rrjet – i koordinuar në aplikacionin e mesazheve Telegram – përmes një lidhjeje që na dërgoi një informator. Kjo na dha një pasqyrë thelbësore se si funksionon një rrjet propagande antidemokratike”.

Bëhet e ditur edhe se si i kërkohej gazetares te merrte pjesë në samit për ta përgatitur planin.

“Reporteres sonë të fshehtë, Ana, dhe 34 rekrutëve të tjerë, iu kërkua të merrnin pjesë në seminare sekrete online të cilat do të “përgatisnin operativë”. Me tituj si “Si të kaloni nga kuzhina juaj në udhëheqës kombëtar”, ato dukeshin se shërbenin si një proces verifikimi. Ana dhe të tjerët duhej të kalonin teste të rregullta mbi atë që kishin mësuar. Reporterja jonë u kontaktua më pas nga një koordinatore e rrjetit e quajtur Alina Juc. Profili i mediave sociale të znj. Juc thotë se ajo është nga Transnistria, një rajon separatist i Moldavisë lindore besnik ndaj Moskës, dhe Instagrami i saj tregon se ajo ka bërë udhëtime të shumta në Rusi gjatë viteve të fundit. Znj. Juc i tha Anës se do të paguhej 3,000 lei moldavë (170 dollarë, 125 paund) në muaj për të prodhuar postime në TikTok dhe Facebook gjatë periudhës para zgjedhjeve, dhe se paratë do t’i dërgoheshin nga Promsvyazbank (PSB) – një bankë shtetërore ruse e sanksionuar, e cila vepron si bankë zyrtare për ministrinë ruse të mbrojtjes dhe është aksionare në njërën nga kompanitë e Ilan Shor. Ana dhe rekrutët e tjerë u trajnuan për të prodhuar postime në mediat sociale duke përdorur ChatGPT. Përmbajtja “tërheq njerëzit nëse fotografia përmban pak satirë… mbi realitetin”, u tha atyre, por se shumë inteligjencë artificiale duhet të shmanget për t’u siguruar që postimet të ndiheshin “organike”. Brenda grupit Telegram, Ana dhe BBC kishin qasje në udhëzimet e mëparshme të lëshuara për pjesëmarrësit. Fillimisht, atyre u ishte kërkuar të bënin postime patriotike rreth figurave historike në historinë e Moldavisë – por gradualisht kërkesat ishin bërë tepër politike”, vazhdon shkrimi.

Më tej, “Anës iu kërkua të postonte akuza të pabaza – duke përfshirë atë se qeveria aktuale e Moldavisë po planifikon të falsifikojë rezultatet e zgjedhjeve, anëtarësimi i mundshëm i Moldavisë në BE varet nga fakti që qytetarët e saj bëhen LGBTQ+ dhe se Presidenti Sandu po lehtëson trafikimin e fëmijëve”.

Fushatat në mediat sociale tani janë shpesh në qendër të zgjedhjeve kombëtare. Ne monitoruam postimet në mediat sociale që mbështesnin partinë qeverisëse PAS të Moldavisë, por nuk zbuluam ndonjë fushatë të dukshme dezinformimi.

Gjatë gjithë ushtrimit tonë të fshehtë me rrjetin, ne ndamë vetëm postime që ishin të sakta nga ana faktike dhe kufizuam numrin e tyre.

BBC tregon edhe më shumë nga ky hulumtim;

Ne donim të zbulonim se kush tjetër ishte në rrjet, pasi kishim prova se ai përbëhej nga grupe të shumta të ngjashme me atë në të cilin infiltruam. Ne kërkuam modele të aktivitetit të ngjashëm në llogari të tjera që mund të monitoronim përmes aksesit tonë në Telegram.

Rrjeti, arritëm në përfundimin se përbëhet nga të paktën 90 llogari TikTok – disa të maskuara si media – të cilat kanë postuar mijëra video me gjithsej më shumë se 23 milionë shikime dhe 860,000 pëlqime që nga janari. Popullsia e Moldavisë është vetëm 2.4 milionë.

Ne i ndamë gjetjet tona me Laboratorin e Kërkimeve Ligjore Dixhitale (DFRLab) me bazë në SHBA, dhe ai na tha se analiza e tij tregon se rrjeti mund të jetë edhe më i madh. Rrjeti më i gjerë ka grumbulluar më shumë se 55 milionë shikime dhe mbi 2.2 milionë pëlqime në TikTok që nga janari, zbuloi DFRLab.

Rrjeti nuk postoi vetëm dezinformata. Znj. Juc i ofroi gjithashtu Anës 200 lei moldavë (12 dollarë, 9 paund) në orë në para të gatshme për të kryer sondazhe jozyrtare, duke intervistuar njerëz në kryeqytetin e Moldavisë rreth kandidatëve të tyre të preferuar në zgjedhje.

Para se të kryenin këtë detyrë, pjesëmarrësve iu dha trajnim se si t’i ndikonin në mënyrë të fshehtë ata që po anketoheshin.

Atyre iu kërkua gjithashtu të regjistronin fshehurazi të intervistuarit që thanë se mbështesnin opozitën pro-ruse.

Znj. Juc zbuloi se kjo ishte për të “parandaluar manipulimin e votimit”, duke sugjeruar se rezultatet e sondazhit dhe regjistrimet sekrete do të përdoreshin, në rast të një fitoreje të PAS, si prova të supozuara se fitoi padrejtësisht.

Provat tona sugjerojnë gjithashtu se rrjeti të cilit iu bashkua reporterja jonë po financohet nga Rusia. Ana dëgjoi – dhe filmoi – Alina Juc në telefon duke kërkuar para nga Moska.

“Dëgjoni, a mund të sillni para nga Moska… Unë vetëm duhet t’u jap njerëzve të mi pagat e tyre,” e filmuam duke thënë.

Nuk ishte e qartë se kush do t’i dërgonte paratë, por ne kemi gjetur lidhje midis rrjetit dhe Ilan Shor nëpërmjet OJQ-së Evrazia