Thënie të mençura nga Galileo Galilei

Prishtinë | 14 Gus 2023 | 22:41 | Nga Ekonomia Online

Galileo Galilei ishte një fizikan, astronom dhe filozof i famshëm italian, i njohur botërisht si “Babai i Shkencës”.

Shumë shpikje dhe zbulime moderne ishin të mundshme vetëm për shkak të teorive dhe hipotezave që ai propozoi gjatë shekullit të 17-të.

Kemi sjellë një koleksion të thënieve më të bukura të këtij njeriu të madh të shkencës e të njerëzimit:

Të njohësh veten, kjo është mençuria më e madhe.

Për të qenë njerëzorë, duhet të jemi gjithmonë gati të shqiptojmë atë thënie të mençur, të zgjuar dhe modeste: “Nuk e di”.

Nuk kam takuar kurrë një burrë kaq injorant që të mos mund të mësoja diçka prej tij.

Ligjet e natyrës janë shkruar nga dora e Zotit në gjuhën e matematikës.

Për të kuptuar Universin, duhet të kuptoni gjuhën në të cilën është shkruar, gjuhën e matematikës.

Ju nuk mund t’i mësoni askujt asgjë, vetëm bëjini të kuptojnë se përgjigjet janë tashmë brenda tyre.

Sidoqoftë, ajo lëviz.

Dhe kush mund të dyshojë se do të çojë në çrregullimet më të këqija kur mendjet e krijuara të lira nga Zoti detyrohen t’i nënshtrohen skllavërisht një vullneti të jashtëm? Kur na thuhet të mohojmë shqisat tona dhe t’i nënshtrojmë tekave të të tjerëve? Kur njerëzit pa çfarëdo kompetence bëhen gjyqtarë mbi ekspertë dhe u jepet autoriteti për t’i trajtuar si të duan? Këto janë risitë që mund të sjellin shkatërrimin e shteteve të përbashkëta dhe përmbysjen e shtetit.

Asgjë nuk ndodh në kundërshtim me natyrën, përveç të pamundurës, dhe kjo nuk ndodh kurrë.

Ndalimi i shkencës do të ishte në kundërshtim me Biblën, e cila në qindra vende na mëson se si madhështia dhe lavdia e Perëndisë shkëlqejnë mrekullisht në të gjitha veprat e Tij dhe duhet lexuar mbi të gjitha në librin e hapur të qiejve.

Nëse do ta shihnit tokën të ndriçuar kur do të ishit në një vend të errët si nata, do t’ju dukej më e mrekullueshme se hëna.

Unë nuk ndihem i detyruar të besoj se i njëjti Zot që na ka pajisur me sens, arsye dhe intelekt ka synuar që ne të heqim dorë nga përdorimi i tyre.

Aty ku shqisat na dështojnë, arsyeja duhet të ndërhyjë.

Natyra është e pamëshirshme dhe e pandryshueshme dhe është indiferente nëse arsyet dhe veprimet e saj të fshehta janë të kuptueshme për njeriun apo jo.

Dy të vërteta nuk mund të kundërshtojnë njëra-tjetrën.

Përvoja e gjatë më ka mësuar këtë për statusin e njerëzimit në lidhje me çështjet që kërkojnë mendim: sa më pak të dinë dhe kuptojnë njerëzit rreth tyre, aq më pozitivisht përpiqen të argumentojnë në lidhje me to, ndërsa nga ana tjetër të dinë dhe kuptojnë një mori gjërash i bën njerëzit të kujdesshëm në gjykimin për çdo gjë të re.

Filozofia është shkruar në atë libër madhështor që ndonjëherë qëndron para syve tanë – dua të them universin – por ne nuk mund ta kuptojmë atë nëse fillimisht nuk mësojmë gjuhën dhe nuk kuptojmë simbolet në të cilat është shkruar.

Prezumimi i kotë i të kuptuarit të gjithçkaje nuk mund të ketë bazë tjetër veçse të mos kuptosh asgjë. Sepse kushdo që kishte përjetuar vetëm një herë të kuptuarit e përsosur të një gjëje të vetme dhe kishte shijuar me të vërtetë se si realizohet dija, do të pranonte se pafundësia e të vërtetave të tjera nuk kupton asgjë.

Në planin afatgjatë, vëzhgimet e mia më kanë bindur se disa burra, duke arsyetuar në mënyrë të pahijshme, fillimisht nxjerrin një përfundim në mendjen e tyre, i cili, qoftë për shkak se është i tyre, ose për shkak se e kanë marrë atë nga një person që ka gjithë besimin e tyre, u bën përshtypje aq thellë sa njeriu e ka të pamundur ta heqë atë nga koka.

Matematika është çelësi dhe dera e shkencave.

Në çështjet e shkencës, autoriteti i një mijë nuk ia vlen arsyetimi i përulur i një individi të vetëm.

Të gjitha të vërtetat janë të lehta për t’u kuptuar sapo të zbulohen; çështja është zbulimi i tyre.

Pasioni është gjeneza e gjeniut.

Dielli, me gjithë ata planetë që rrotullohen rreth tij dhe varen prej tij, ende mund ta pjekë një hardhi rrushi sikur të mos kishte asgjë tjetër në univers për të bërë.

Numri i njerëzve që mund të arsyetojnë mirë është shumë më i vogël se ata që mund të arsyetojnë keq. Nëse arsyetimi do të ishte si gjuajtja e gurëve, atëherë disa arsyetues mund të ishin më të mirë se një. Por arsyetimi nuk është si lëvizja e shkëmbinjve, është si një garë, ku një kalëi vetëm galopon lehtësisht mbi njëqind kuaj që tërheqin karrocat.

Vera është dritë dielli, e mbajtur bashkë nga uji.

Është një pamje e bukur dhe e lezetshme të shikosh trupin e Hënës.

Natyra…nuk vepron me anë të shumë gjërave kur mund ta bëjë këtë me anë të disave.

Matni atë që mund të matet dhe bëni të matshme atë që nuk mund të matet.

Për sa u përket filozofëve, nëse janë filozofë të vërtetë, d.m.th., dashamirës të së vërtetës, nuk duhet të irritohen që toka lëviz. Përkundrazi, nëse e kuptojnë se kanë pasur një besim të rremë, duhet të falënderojnë ata që u kanë treguar të vërtetën; dhe nëse mendimi i tyre qëndron i palëkundur se toka nuk lëviz, ata do të kenë arsye të mburren sesa të zemërohen.

Për sa i përket çështjeve që kërkojnë mendim: sa më pak njerëzit dinë dhe kuptojnë rreth tyre, aq më pozitivisht përpiqen të argumentojnë në lidhje me to.

Duke mohuar parimet shkencore, njeriu mund të mbajë çdo paradoks.

Kush me të vërtetë do të vendosë kufij për zgjuarsinë njerëzore? Kush do të pohojë se gjithçka në univers që mund të perceptohet tashmë është zbuluar dhe e njohur?

Shihni tani fuqinë e së vërtetës; i njëjti eksperiment, i cili në pamje të parë dukej se tregonte një gjë, kur shqyrtohet më me kujdes, na siguron të kundërtën.

Emrat dhe atributet duhet t’i përshtaten thelbit të gjërave, dhe jo thelbi me emrat, pasi gjërat vijnë së pari dhe emrat më pas.

Matematika është gjuha në të cilën Zoti e ka shkruar universin.

Në të ardhmen, do të hapet një portë dhe një rrugë për një shkencë të madhe dhe të shkëlqyer, në të cilën mendjet më depërtuese se të miat do të depërtojnë në skutat akoma më të thella.

Dhe, më besoni, nëse do të filloja sërish studimet, duhet të ndiqja këshillat e Platonit dhe të filloja me matematikën.

Unë mendoj se në diskutimin e problemeve natyrore nuk duhet të fillojmë me Shkrimet, por me eksperimente dhe demonstrime.

Bibla tregon rrugën për të shkuar në parajsë, jo mënyrën se si lëvizin qiejt.

Fjalë Kryesore:

Të ngjashme